การมีส่วนร่วมของราษฎรในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้พื้นที่แนวกันชน ของอุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน จังหวัดราชบุรี

บทคัดย่อ

            การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะทางเศรษฐกิจ สังคม ข้อมูลทั่วไป บริบทของอุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน ระดับการมีส่วนร่วม และปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของราษฎรในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้พื้นที่แนวกันชนของอุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน จังหวัดราชบุรี ข้อมูลการศึกษารวบรวมโดยใช้แบบสอบถามไปสอบถามราษฎรที่อยู่อาศัยบริเวณโดยรอบพื้นที่อุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน ในท้องที่ 21 หมู่บ้าน 6 ตำบล 2 อำเภอ รวมจำนวน 368 ครัวเรือน วิธีวิเคราะห์ทางสถิติที่ใช้ทดสอบสมมติฐาน ใช้สถิติ t-test และสถิติ F-test กำหนดนัยสำคัญทางสถิติไว้ที่ระดับ 0.05 (p-value = 0.05)

            ผลการศึกษา พบว่า ราษฎรที่ทำการศึกษาส่วนใหญ่เป็นเพศชาย มีอายุเฉลี่ย 40.25 ปี มีการศึกษาระดับประถมศึกษา มีจำนวนสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 4.63 คน มีอาชีพเกษตรกรรม (ทำนา/ทำไร่/ทำสวน) เป็นอาชีพหลัก มีรายได้ของครัวเรือนเฉลี่ย 130,260.87 บาทต่อปี มีภูมิลำเนาเดิมตั้งบ้านเรือนอยู่ดั้งเดิมในหมู่บ้าน มีระยะเวลาการตั้งถิ่นฐานเฉลี่ย 25.58 ปี มีความคุ้นเคยกับเจ้าหน้าที่ป่าไม้พอสมควร เคยมีประสบการณ์การอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ มีความรู้เกี่ยวกับการมีส่วนร่วมและมีความรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้อยู่ในระดับมากและอยู่ในระดับน้อย ตามลำดับ อุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน ตั้งอยู่ในเทือกเขาป่าแม่ประจันซึ่งเป็นแหล่งต้นน้ำของลำห้วยหลายสาย มีสภาพป่าที่อุดมสมบูรณ์ เป็นผืนเดียวกันกับอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี และสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา พื้นที่ป่าเป็นป่าเบญจพรรณ แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ ได้แก่ น้ำพุร้อนโป่งกระทิง จุดชมนกเงือกบางกะม่า จุดชมวิวเหนืออ่างเก็บน้ำบ้านไทยประจัน มีสิ่งอำนวยความสะดวกในพื้นที่ เช่น ห้องน้ำ บ้านพัก ลานกางเต็นท์ ลานจอดรถ ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว ร้านค้า เส้นทางศึกษาธรรมชาติ ป้ายสื่อความหมายต่าง ๆ เป็นต้น ราษฎรมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้พื้นที่แนวกันชนของอุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจันอยู่ในระดับปานกลาง มีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 2.64 ปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของราษฎรในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้พื้นที่แนวกันชนของอุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน จังหวัดราชบุรี ได้แก่ ระดับการศึกษา ความคุ้นเคยกับเจ้าหน้าที่ป่าไม้ ประสบการณ์การอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ และความรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้