The ละครรำแก้บน คณะฉลองศิลป์

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมา และวิเคราะห์
รูปแบบการแสดงละครรำแก้บน คณะฉลองศิลป์ โดยมีขั้นตอนการดำเนินงานวิจัยดังนี้ 1) ศึกษาข้อมูลที่
เกี่ยวข้องจากเอกสาร และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง 2) เก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ที่มีความเกี่ยวข้องกับคณะ
ฉลองศิลป์ 3) เก็บข้อมูลโดยการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม 4) นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์รูปแบบและขั้นตอนใน
การแสดงละครรำแก้บนคณะฉลองศิลป์5) สรุปผลการวิจัย
ผลจากการศึกษาพบว่า คณะละครฉลองศิลป์ได้เดินทางเข้าสู่จังหวัดนครปฐม ในช่วงสมัย
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ราว พ.ศ. 2444–2446 โดยมีนางเล็ก เป็นผู้ย้ายถิ่นฐาน
เข้ามาอาศัยในจังหวัดนครปฐม และได้สืบสานศิลปะการแสดงโขนละครโดยรับแสดงในโอกาสต่าง ๆ
ตลอดจนได้ฝึกหัด ถ่ายทอดให้กับ ลูกหลาน และผู้ที่สนใจ องค์ความรู้ต่าง ๆ ตกทอดถึงรุ่นลูกคือ นายสวัสดิ์ -
นางทองหล่อ พันธุ์ภักดี โดยบุตรที่สืบทอดองค์ความรู้ คือนางฉลอง พันธุ์ภักดี และได้ตั้งชื่อคณะละครว่า
“ฉลองศิลป์” ปัจจุบันดำเนินการดูแลคณะโดยลูกสาวคือนางสาวศิริรัตน์ พันธุ์ภักดี และได้มอบหมายให้นาง
ชูทิพย์ ปิ่นเวหา เป็นผู้จัดการ ละครรำแก้บนคณะฉลองศิลป์ มีรูปแบบของการแสดงแบบละครรำมากที่สุดซึ่งละครรำ แบ่งการแสดงออกเป็น 3 ช่วง คือ 1) พิธีกรรม 2) การแสดง 3) จบการแสดง ในช่วงของการแสดงพบว่า มีการรำถวายมือของคณะฉลองศิลป์ หลายลักษณะคือ การรำถวายมือเพลงช้าเพลงเร็ว การรำ
ถวายมือชุดเพลงเบ็ดเตล็ด และการรำถวายมือชุดพิเศษ