การพัฒนาภูมิปัญญาผลิตภัณฑ์จากไม้สู่นวัตกรรมชุมชน กรณีศึกษาอำเภอสิรินธร และอำเภอพิบูลมังสาหาร

Main Article Content

sakhon chaluaysi
รังสรรค์ นัยพรม

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาภูมิปัญญาผลิตภัณฑ์จากไม้พื้นบ้านอันจะนำไปสู่นวัตกรรม
ชุมชนเชิงสร้างสรรค์2) เพื่อพัฒนาต้นแบบนวัตกรรมชุมชนผลิตภัณฑ์จากไม้พื้นบ้าน ตามแนวชายแดน
จังหวัดอุบลราชธานี โดยใช้แนวคิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยเลือกใช้
เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบสัมภาษณ์เชิงลึก 2) แบบสอบถาม 3) แบบบันทึกการสังเกตแบบมี
ส่วนร่วม 4) แบบบันทึกการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยคือ ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้นำชุมชน
และผู้นำกลุ่มอาชีพผลิตภัณฑ์จากไม้พื้นบ้าน จำนวน 20 คน
ผลการศึกษาพบว่า 1) ด้านความหลากหลายของภูมิปัญญาผลิตภัณฑ์จากไม้พื้นบ้านในชุมชน
ชายแดน จังหวัดอุบลราชธานีพบ 2 ประเภท ได้แก่ (1) รูปแบบผลิตภัณฑ์เครื่องไม้พื้นบ้านในชุมชนชายแดน
จังหวัดอุบลราชธานี ได้แก่ ชุดโต๊ะรับแขกขนาดใหญ่ ชุดโต๊ะรับประทานอาหารและชิงช้า (2) อุปกรณ์และ
เครื่องมือเครื่องใช้ในการผลิตเครื่องไม้พื้นบ้านในชุมชนชายแดนจังหวัดอุบลราชธานีพบว่า มี 9 ชิ้น ได้แก่
ค้อน ตะปู สว่านไฟฟ้า เลื่อยไฟฟ้า ลูกหมู กบไฟฟ้า กระดาษทราย สี และ แปรงทาสี2) ด้านการพัฒนา
ต้นแบบนวัตกรรมเครื่องไม้พื้นบ้าน พบว่า ชุมชนได้เข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาต้นแบบนวัตกรรมเครื่องไม้
พื้นบ้านในชุมชนชายแดน 5 ชนิด ได้แก่ ผลิตภัณฑ์เครื่องไม้รูปปลาบึก ผลิตภัณฑ์เครื่องไม้รูปปลากระเบน
ผลิตภัณฑ์เครื่องไม้รูปเต่า ผลิตภัณฑ์เครื่องไม้รูปช้าง ผลิตภัณฑ์เครื่องไม้รูปคน ทั้งนี้ในการพัฒนาต้นแบบ
นวัตกรรมเครื่องไม้ในชุมชนชายแดน จังหวัดอุบลราชธานี มี 8 ขั้นตอน ได้แก่ การหาไม้น้ำ การออกแบบ
รูปทรง การผ่าหรือตัดไม้ การไสหน้าไม้ การประกอบชิ้นส่วน การขัดไม้ การทาสี และการบรรจุเพื่อรอส่ง

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

เกษียร เตชะพีระ. (2539). บริโภคความเป็นไทย. ใน ชัยวัฒน์สถาอานันท์, บรรณาธิการ.

จินตนาการสู่ 2000: นวกรรมเชิงกระบวนทัศน์ด้านไทยศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุน

สนับสนุนการวิจัย (สกว.)

ณรงค์ คำเรือง. (2564, 22 ตุลาคม). ช่างไม้พื้นบ้าน ตำบลโนนก่อ อำเภอสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี.

สัมภาษณ์.

ณราวุฒิ คำเรือง. (2565, 2 มีนาคม). ช่างไม้พื้นบ้าน ตำบลโนนก่อ อำเภอสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี.

สัมภาษณ์.

ไตรภพ บุญธรรม. (2556). แนวทางการฟื้นฟูชุมชนหัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผาโดยเศรษฐกิจสร้างสรรค์

: กรณีศึกษา ชุมชนหัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ด จังหวัดนนทบุรี. (วิทยานิพนธ์การวางผัง

เมืองและสภาพแวดล้อมมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์).

เทพรัตน์ พิมลเสถียร. (2560). นวัตกรรมและทรัพย์สินทางปัญญา. กรุงเทพฯ: ซีเอ็ดยูเคชั่น

ธีรนนท์ จันทร์ชนะ. (2565, 5 มีนาคม). ช่างไม้พื้นบ้าน ตำบลอ่างศิลา อำเภอพิบูลมังสาหาร จังหวัด

อุบลราชธานี. สัมภาษณ์.

ปฐม หงษ์สุวรรณ. (2554). ตำนานพระพุทธรูปล้านนา : พลังปัญญาทางความเชื่อและความสัมพันธ์กับ

ท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

ไพฑูรย์ คำเรือง. (2564, 3 มิถุนายน). ช่างไม้พื้นบ้านบ้านบากชุม ตำบลโนนก่อ อำเภอสิรินธร จังหวัด

อุบลราชธานี. สัมภาษณ์.

สมบัติ นามบุรี. (2562). นวัตกรรมและการบริหารจัดการ, วารสารวิจัยวิชาการ, 2(2), 121 - 133.

สุชาติ อุดมโสภกิจ. (2556). เทคโนโลยีสารสนเทศยุคมาเร็วเคมเร็ว. Innmag, 40(228), 38–42.

สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ. (2548). สุดยอดนวัตกรรมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ

กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.

อคิน รพีพัฒน์. (2527). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาชนบทในสภาพสังคมและวัฒนธรรมไทย.

ใน ทวีทอง หงส์วิวัฒน์, บรรณาธิการ. การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนา. กรุงเทพฯ:

ศูนย์ศึกษานโยบายสาธารณสุข.

อรทัย หนูสงค์. (2560). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำ : กรณีศึกษาหมู่ที่ 1

ตำบลป่าขาด อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา. (วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต,

มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์).

อรพรรณ ภมรสุวรรณ. (2544). การมีส่วนร่วมของสมาชิกนิคมในการจัดการนิคมสร้างตนเองเพื่อพึ่งพา

ตนเอง: ศึกษานิคมสร้างตนเองภาคใต้ตามแผนถอนสภาพนิคม. (วิทยานิพนธ์สังคมสงเคราะห์

ศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์).

อำนวย คำเรือง. (2565, 3 มีนาคม). ช่างไม้พื้นบ้านบ้านบากชุม ตำบลโนนก่อ อำเภอสิรินธร จังหวัด

อุบลราชธานี. สัมภาษณ์.

Howskins, J. (2009). The creative economy: How people make money from ideas.

Bangkok: Amarin Printing & Publishing Press