กระบวนการสร้างสรรค์การแสดงโขน ตามแนวทางบทพระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องรามเกียรติ์ ตอนจองถนน

Main Article Content

นฤมล ล้อมทอง
สุขสันติ แวงวรรณ
อัควิทย์ เรืองรอง

บทคัดย่อ

               บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบกระบวนการสร้างสรรค์การแสดงโขนตามแนวทางบทพระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องรามเกียรติ์ ตอนจองถนน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน คือ การวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงสร้างสรรค์ ซึ่งประกอบด้วย การศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ การสร้างสรรค์การแสดง และการจัดอภิปรายกลุ่มย่อยผู้ทรงวุฒิเพื่อตรวจสอบข้อมูล


                ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการสร้างสรรค์ มีทั้งสิ้น 9 ขั้นตอน ได้แก่ 1) แรงบันดาลใจและการกำหนดแนวคิดการแสดง 2) การทำบทการแสดง 3) การบรรจุเพลงร้องและดนตรี 4) การคัดเลือกนักแสดง 5) การออกแบบกระบวนท่าและลีลา 6) การออกแบบเครื่องแต่งกาย 7) การออกแบบการแต่งหน้า  8) การออกแบบฉากและเทคนิคพิเศษ 9) การนำเสนอผลงานสร้างสรรค์ต่อผู้เชี่ยวชาญเพื่อตรวจสอบข้อมูล ทั้งนี้ การสร้างสรรค์การแสดงโขนตามแนวทางบทพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 6 เรื่องรามเกียรติ์ ตอนจองถนน ผ่านแนวคิดการผลิตซ้ำทางวัฒนธรรม มีการประยุกต์เนื้อหาให้กระชับ และสร้างสรรค์องค์ประกอบการแสดงขึ้นใหม่ให้เหมาะสมแก่ระยะเวลาการแสดง 1 ชั่วโมง และเหมาะสมแก่บริบทของสังคมปัจจุบัน       เพื่อดำรง สืบทอด และเผยแพร่การแสดงโขนรูปแบบล้นเกล้ารัชกาลที่ 6 ให้คงอยู่ อันจะเป็นประโยชน์แก่ผู้ที่สนใจจะศึกษาการสร้างสรรค์การแสดงภายใต้แนวคิดการผลิตซ้ำทางวัฒนธรรม

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กรมศิลปากร. (2550). การศึกษาและการพัฒนาองค์ความรู้เกี่ยวกับการแต่งกายยืนเครื่องโขน-ละครรำ. กรุงเทพ: กรมศิลปากร.

กรินทร์ กรินทสุทธิ์. (2558). ปัจจัยต่อการเปลี่ยนแปลง พัฒนาการ และความหลากหลายของโขน (ทศวรรษที่ 2480 ถึงปัจจุบัน. (วิทยานิพนธ์ระดับดุษฎีบัณฑิต (สหวิทยาการ), มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์).

ธวัชชัย ดุสิตกุล. (2547). บทโขนละครพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว. (วิทยานิพนธ์ระดับอักษรมหาบัณฑิต (ภาษาไทย), จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).

นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2534). การแสดงและนาฏศิลป์. คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ.

มงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2464). รามเกียรติ์ : บทร้องและบทพากย์ / พระราชนิพนธ์ใน พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทร มหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

มนตรี วัดละเอียด. (2550). หน้าโขน สมุดภาพการแต่งหน้าโขนตามแนวพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ. กรุงเทพฯ: มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ.

ศิราพร ณ ถลาง. (2559). คติชนสร้างสรรค์ : บทสังเคราะห์และทฤษฎี. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยา

สิรินธร (องค์การมหาชน).

สุรพล วิรุฬห์รักษ์. (2547). หลักการแสดงนาฏยศิลป์ปริทรรศน์. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (ม.ป.ป.). ภาพโขนกรมมหรสพ. กรุงเทพฯ: สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ