การนำเสนออัตลักษณ์ท้องถิ่นผ่านเรื่องเล่าลายผ้า บ้านโนนสวาง ตำบลโนนสวาง อำเภอกุดข้าวปุ้น จังหวัดอุบลราชธานี

Main Article Content

สาคร ฉลวยศรี

บทคัดย่อ

บทความนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาการนำเสนออัตลักษณ์ท้องถิ่นผ่านเรื่องเล่าลายผ้า บ้านโนนสวาง ตำบลโนนสวาง อำเภอกุดข้าวปุ้น จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งลายผ้าทอนี้มีความหลากหลาย แฝงนัยยะสำคัญและแสดงให้เห็นถึงอัตลักษณ์ของชุมชน พบว่า มี 3 ด้าน คือ 1) อัตลักษณ์ท้องถิ่นด้านวิถีชีวิต พบจำนวน 5 ลาย ได้แก่ ลายฮั้วอ้อมบ้าน ลายตุ้มโฮม ลายดอกตำลึง ลายตะขอเบ็ด  และลายดอกพิกุล 2) อัตลักษณ์ท้องถิ่นด้านภูมินิเวศวัฒนธรรมพบจำนวน 3 ลาย ได้แก่ ลายเต่างับ ลายนกยูง และลายดาวลูกไก่ 3) อัตลักษณ์ท้องถิ่นด้านประเพณี พิธีกรรมความเชื่อ พบจำนวน 6 ลาย ได้แก่ ลายหอปราสาท ลายรวงข้าว ลายนาคคู่ ลายพญานาค ลายแมลงปอ และลายซุ้มราตรี ซึ่งลวดลายผ้าทอเหล่านี้ล้วนมีตำนานเรื่องเล่าและแสดงให้เห็นถึงอัตลักษณ์ของชุมชนได้เป็นอย่างดี

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ฉลวยศรี ส. . (2025). การนำเสนออัตลักษณ์ท้องถิ่นผ่านเรื่องเล่าลายผ้า บ้านโนนสวาง ตำบลโนนสวาง อำเภอกุดข้าวปุ้น จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 16(1), 71–84. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/humanjubru/article/view/276107
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

จารุวรรณ ธรรมวัตร. (2552). มโนทัศน์ในนิทานสำนวนอีสาน. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต, สาขาวิชา

ภาษาไทย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม).

ปฐม หงษ์สุวรรณ. (2554). คติชนกับชนชาติไท. มหาสารคาม: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ประไพศรี สร้อยคำ. (2536). ผ้าไหมอุบล: คติความเชื่อเกี่ยวกับการทอและการใช้ผ้าไหม. (ปริญญานิพนธ์

ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, ไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม).

ปิ่นแก้ว เรืองอร่ามศรี. (2554). มโนทัศน์การดำรงชีพ (Livelihoods). เชียงใหม่: กองทุนพัฒนาวิชาการ

คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

พัฒนา กิติอาษา. (2557). สู่วิถีอีสานใหม่. กรุงเทพฯ: วิภาษา.

ไพบูลย์ รวยทรัพย์. (2565, 11 มีนาคม). ลวดลายผ้าทอ. สัมภาษณ์.

ละออง ยะหิกา. (2565, 10 มีนาคม). ลวดลายผ้าทอ. สัมภาษณ์.

วัฒนะ จูฑะวิภาต. (2555). ผ้าทอกับชีวิตคนไทย. (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจ

บัณฑิตย์.

ศรีศักร วัลลิโภดม. (2555). การศึกษาสังคมไทยผ่านภูมิวัฒนธรรม. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2567,

จาก https://lek-prapai.org/home/view.php?id=84

ศิราพร ณ ถลาง. (2543). “คติชนวิทยา: จาก folklore ถึง netlore”. วารสารภาษาและวรรณคดีไทย. 17

(ธันวาคม), 78-94.

ศิริพร ภักดีผาสุข. (2561). ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับอัตลักษณ์และแนวทางการนำมาศึกษาภาษาไทย.

กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

เสาวลักษณ์ จูมนา. (2564, 20 ธันวาคม). การใช้ผ้าทอ. สัมภาษณ์.

หนูเพ็ญ โคตรขาว. (2565, 20 มีนาคม). ลวดลายผ้าทอ. สัมภาษณ์.

Durkheim, Emile. (1915). The Elementary Forms of the Religious Life. London: Allen &

Unwin.

Jenkins, R. (1996). Social Identity. London: Routledge.