เฮือนไทยพวนบ้านผือ : อนุรักษ์เพื่อการสร้างสรรค์บนผลิตภัณฑ์ของที่ระลึก

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษารวบรวมอัตลักษณ์เฮือนไทยพวน บ้านผือ จังหวัดอุดรธานี และการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ของที่ระลึก 2) เพื่อสร้างมีส่วนร่วมการอนุรักษ์เฮือนไทยพวนโดยการถ่ายทอดองค์ความรู้สู่ชุมชน  วิธีดำเนินการด้วยวิธีสำรวจเฮือนไทยพวนโบราณในพื้นที่อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี สัมภาษณ์เจ้าของบ้าน ผู้อยู่อาศัย ผู้ที่เกี่ยวข้อง และบุคคลในพื้นที่ ตรวจสอบข้อมูล และวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเพื่อเข้าสู่กระบวนการออกแบบ ถอดแบบลายและจัดกิจกรรมอบรมเชิงปฏิบัติการประเมินความพึงพอใจของผู้เข้าอบรมจำนวน 67 คน ผลการศึกษาพบว่า เฮือนไทยพวนบ้านผือ ปัจจุบันที่ยังคงสภาพที่สมบูรณ์อยู่ 3 เรือน มีอาคารที่สันนิษฐานว่าเป็นอาคารพาณิชย์ 1 หลัง เป็นเรือนไม้ 2 ชั้น หลังคาปั้นหยากระเบื้องดินเผา “ดินขอ” อายุ 110 ปี ภายในเป็นตัวเรือนโล่งไม่มีการแบ่งห้อง ด้านหน้ามีกันสาดขั้นระหว่างชั้น และมีระเบียงไม้ที่ชั้น 2 ส่วนเฮือนไทยพวน อีก 2 หลัง เป็นเรือนเพื่อการอยู่อาศัย อายุ 105 ปี หลังคาทรงจั่วเป็นหลังคาสังกะสี ลักษณะเป็นเรือน 2 ชั้นยกสูง โดยชั้นที่ 1 จะเป็นลานโล่งเพื่อใช้ในการเลี้ยงสัตว์ จอดรถ หรือลานรับแขก บริเวณชั้น 2 จะเป็นที่พักอาศัยมีการแบ่งห้องตามช่วงเสาเรือน ตกแต่งรั้วระเบียงด้วยการเข้าไม้แต่งด้วยไม้แกะสลัก ด้านหลังตัวเรือนจะเป็นครัว ห้องน้ำซึ่งมีทั้งแบบต่อเติมใหม่ และดั้งเดิม โครงสร้างอาคารจะใช้เทคนิคการเข้าไม้แบบเข้าดิ้นหัวเสียบระหว่างคานเสา ลักษณะเรือนมีความเด่นชัดทางโครงสร้างในการเข้าไม้ประกอบตัวบ้านทั้งหลังเพื่อสร้างความแข็งแรงของตัวอาคาร ทำการถอดแบบลายอาคารเป็นลายกราฟิก และจัดกิจกรรมการอบรมปฏิบัติการของที่ระลึกภาพรวมของการจัดกิจกรรม ประเมินความพึงพอใจที่ระดับมากที่สุด (ค่าเฉลี่ย 4.76)