การศึกษาความงามการเทศน์ในประเพณีบุญผะเหวด ของวัดพุทธประดิษฐ์ ตำบลโพนทอง อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม
คำสำคัญ:
ความงามตามทัศนะจินิยม, ประเพณีบุญผะเหวด, การเทศน์ผะเหวดบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาการเทศน์ในประเพณีบุญผะเหวดของวัดพุทธประดิษฐ์ ตำบลโพนทอง อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม 2) เพื่อศึกษาทฤษฎีความงามตามทัศนะจิตนิยม และ 3) เพื่อศึกษาความงามของการเทศน์ในงานประเพณีบุญผะเหวดตามทัศนะจิตนิยมของวัดพุทธประดิษฐ์ ตำบลโพนทอง อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญได้แก่ พระนักเทศน์ จำนวน 5 รูป คณะกรรมการจัดงานจำนวน 10 คน และผู้ฟังเทศน์ผะเหวด จำนวน 10 คน รวมทั้งสิ้น จำนวน 25 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีพรรณนาตามหลักอุปนัย
ผลการวิจัยพบว่า
การเทศน์ในประเพณีบุญผะเหวด ของวัดพุทธประดิษฐ์ เป็นประเพณี ที่จัดขึ้นตามฮิตสิบสองของชาวอีสาน ประเพณีนี้จะจัดทำในเดือนสี่ (มีนาคม) ของทุก ๆ ปี ประเพณีบุญเดือนสี่ จะนำเรื่องราวในอดีตชาติของพระพุทธเจ้าในสมัยที่เกิดเป็นพระเวสสันดรมาเทศน์ จึงได้เรียกประเพณีนี้ว่าประเพณีบุญผะเหวด ซึ่งเป็นชาติที่เกิดมาทำทานบารมีให้สมบูรณ์ก่อนที่จะมา เกิดเป็นเจ้าชายสิทธัตถะและได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ทฤษฎีความงามตามทัศนะจิตนิยม คือ ทฤษฎีที่ให้ความสำคัญกับจิตใจ นักปรัชญากลุ่ม จิตนิยมมีความเห็นว่าความงาม คือ สิ่งที่จากจิตใจและเป็นความงามที่มีอยู่ในจิตใจหรือรับรู้ด้วยใจดังนั้น ความงาม จึงหมายถึง ความเพลิดเพลิน ความทึ่ง ความทราบซึ่ง ความศรัทธา การกล่อมเกลากิเลสให้ลดน้อยลง ความงามของการเทศน์ในงานประเพณีบุญผะเหวดตามทัศนะจิตนิยม ของวัดพุทธประดิษฐ์ คือ ความงามที่เกิดจากการฟังเทศน์ผะเหวด ในประเด็น ดังนี้ 1) เกิดความเข้าใจในเนื้อหาสาระและปริศนาธรรม ที่แฝงอยู่ในเรื่องราวของพระเวสสันดร จนสามารถนำไปใช้ดำเนินชีวิตให้ดีขึ้น และสามารถกล่อมเกลากิเลสให้ลดน้อยลง เกิดศรัทธาในการทำบุญ ทำให้มองเห็นคุณค่าของการดำเนินชีวิต 2) เกิดความเพลิดเพลินไปกับจังหวะท่วงทำนองการเทศน์ 3) เกิดความไพรเราะจากการใช้ภาษาที่มีการสัมผัสนอกสัมผัสใน และมีการเล่นคำได้อย่างเหมาะสม และกลมกลืนอย่างลงตัว
References
หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร. (2531). มหาชาติสำนวนอีสาน. จัดพิมพ์เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ ในมหามงคลสมัยรัชมังคลาภิเษก. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
พระมหาธวัช เขมธโช (พุทธโส). (2537). การศึกษาเชิงวิเคราะห์เรื่องการเทศน์มหาชาติที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทย. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต, บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย).
สีเลา เกษพรหม. (2544). ประเพณีชีวิตคนเมือง. พิมพ์ครั้งที่ 2. เชียงใหม่: โรงพิมพ์ลพบุรี.
ชูกลิ่น อุนวิจิตร. (2546). รูปแบบและการตอบงานบุญผะเหวด เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวของจังหวัด. มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
พระมหาธวัช เขมธโช (พุทธโส). (2537). การศึกษาเชิงวิเคราะห์เรื่องการเทศน์มหาชาติที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทย. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต, บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย).
Additional Files
เผยแพร่แล้ว
License
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เชียนบทความโดยตรง ซึ่งวารสารไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง นอกจากนั้น ผู้เขียนทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์เผยแพร่นั้น จะต้องไม่เป็นบทความที่กำลังอยู่ในการพิจารณาเพื่อตีพิมพ์ในวารสารอื่นหรือเคยตีพิมพ์เผยแพร่มาแล้ว หากมีการใช้ภาพ ข้อความหรือตารางของผู้เขียนหรือผู้นิพนธ์ท่านอื่น ผู้เขียนจะต้องอ้างแหล่งที่มาหรือเจ้าของลิขสิทธ์
Publication Ethic:
The detail published in Saeng Isan Journal is opinion and responsibility of the authors, and it is not relevant with the jouranl. Besides, the authors must certify that the original manuscript is not in the process to publish in other journals or used to publish in other journals. If the authors use paragraphs, pictures or tables from others, the athours must refer to the original sources.
Article Consideration:
Each article will be published by a panel three journalists with expertise in relevant fields, and get the editorial approval before publishing. The review is in the form of The article's double blind.
To comply with copyright law. The author must sign the copy of the article submission form to the journal. In addition, the author must confirm that the original article submitted to the journal is only one publication in Saeng Isan Journal. If the images or tables of other authors appearing in other publications are used, the author must ask permission of the copyright owner before publishing.
