การมีส่วนร่วมในการจัดการปัญหาขยะมูลฝอยของชุมชนตำบลงิ้วราย อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม
คำสำคัญ:
การมีส่วนร่วม, การจัดการ, ขยะมูลฝอย, ชุมชนบทคัดย่อ
งานวิจัยเรื่องนี้ เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed research) ประกอบด้วย การวิจัยเชิงปริมาณ (Qualitative research) และการวิจัยเชิงคุณภาพ (Quantitative research) เพื่อศึกษาสถานการณ์ การจัดการขยะมูลฝอย การมีส่วนร่วมในการจัดการขยะมูลฝอยของชุมชนตำบลงิ้วราย หาแนวทาง และ มาตรการในการจัดการปัญหาขยะมูลฝอยของชุมชนตำบลงิ้วราย อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม เพื่อให้ประชาชนเกิดจิตสำนึกและการมีส่วนร่วมที่จะลดปริมาณขยะมูลฝอย และสร้างชุมชนต้นแบบในการจัดการปัญหาขยะมูลฝอย โดยกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ ประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ตำบลงิ้วราย จำนวน 301 คน
ผลการวิจัย พบว่า สถานการณ์การจัดการขยะมูลฝอยในตำบลงิ้วรายด้านการจัดการขยะในชุมชน กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ได้ลดปริมาณขยะในครัวเรือนโดยการไม่สร้างขยะให้เพิ่มขึ้น มีการคัดแยกขยะก่อนทิ้ง แต่ก็ยังพบว่า ส่วนใหญ่ของกลุ่มตัวอย่างยังเลือกวิธีทิ้งขยะรวมกันในถุงเดียว และเลือกวิธีการจัดการขยะในครัวเรือนโดยวิธีการส่งต่อให้เทศบาล ประเภทของขยะเป็นขยะประเภทผัก ผลไม้ และเศษอาหาร ด้านความรู้เกี่ยวกับขยะมูลฝอยและการคัดแยกขยะมูลฝอย โดยเฉลี่ยกลุ่มตัวอย่างมีความรู้เกี่ยวกับขยะมูลฝอยและการคัดแยกขยะมูลฝอยในระดับสูง ด้านเจตคติที่มีต่อการจัดการขยะมูลฝอย ภาพรวมอยู่ในระดับสูง โดยพบว่าเจตคติเกี่ยวกับการจัดการมูลฝอยที่ได้ผลดีมากที่สุดควรเริ่มมาจากครัวเรือนก่อนมากที่สุด ด้านพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือน ภาพรวมอยู่ในระดับสูง โดยพบว่าพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือน พบว่า พฤติกรรมที่กลุ่มตัวอย่างปฏิบัติทุกครั้ง คือ ทิ้งขยะมูลฝอยในถังขยะทุกครั้ง รองลงมา คือ คัดแยกขยะมูลฝอยที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ เช่น เศษกระดาษขวดพลาสติก เศษเหล็ก ขวดแก้วไปขายหรือนำมาใช้ใหม่ ด้านการมีส่วนร่วมของประชาชนด้านการจัดการขยะมูลฝอย พบว่าการมีส่วนร่วมในการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนตำบลงิ้วราย ภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง โดยพบว่า การมีส่วนร่วมในการดำเนินการจัดการขยะมูลฝอยในชุมชน มีค่าเฉลี่ยสูงที่สุด รองลงมา คือ การมีส่วนร่วมในการติดตามประเมินผล การมีส่วนร่วมในการรับผลประโยชน์ และน้อยที่สุด คือ การมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ
จากผลการวิจัย พบว่า การศึกษาความรู้และเจตคติของประชาชน มีผลไม่สอดคล้องกับพฤติกรรมการจัดการปัญหาขยะมูลฝอย ซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรส่งเสริมให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม โดยการรณรงค์ หรือจัดโครงการให้ประชาชนได้ทราบถึงประโยชน์ที่จะได้รับจากการจัดการปัญหาขยะมูลฝอยที่มีคุณภาพ และควรส่งเสริมให้ประชาชนมีสวนร่วมในการจัดการขยะมูลฝอยแบบครบวงจร ตั้งแต่การลด การสร้างขยะ การคัดแยกขยะมูลฝอยก่อนทิ้ง การมีส่วนร่วมในการวางแผน ปฏิบัติการและการติดตามประเมินผล
References
เจริญ ภัสระ. (2540). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการดําเนินการของรัฐ. วารสารสมาคมรัฐประศาสนศาสตร์แห่งประเทศไทย.
จรรยา ปานพรม (2554). “การมีส่วนร่วมในการคัดแยกขยะมูลฝอยของครัวเรือน : เทศบาลตำบลคลองจิก อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา” สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
เจิมศักดิ์ ปิ่นทอง. (2527). การระดมประชาชนเพื่อการพัฒนาชนบทในการบริหารงาน พัฒนาชนบท. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
ฉอ้าน วุฑฒิกรรมรักษา. (2526). ปัจจัยทางเศรษฐกิจและสังคมที่มีผลต่อการเข้ามามีส่วนร่วมของ ประชาชนในโครงการสร้างงานในชนบทศึกษา เฉพาะโครงสร้างที่ได้รับรางวัลดีเด่นของ ต.คุ้งพยอม อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี. ปริญญานิพนธ์ สค.ม. ( สังคมสงเคราะห์ศาสตร์ ). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ติน ปรัชญพฤทธิ์. (2542). ทฤษฎีองค์การ. (พิมพ์ครั้งที่4). กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.
ทนงศักด์ คุ้มไข่น้ำ, บุญศรี แก้วคำศรี, โกวิทย์ พวงงาม และปรีดี โชติช่วง (2534). การพัฒนาชุมชนเชิงปฏิบัติ. กรุงเทพฯ : บพิธการพิมพ์.
ทานตะวัน อินทร์จันทร์. (2546). การมีส่วนร่วมของคณะกรรมการชุมชนในการพัฒนาชุมชนย่อย ในเขต เทศบาลเมืองลำพูน. การค้นคว้าอิสระรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ธรรมจรรย์ ตุลยธำรง, (2546). การมีส่วนร่วมของคณะกรรมการชุมชนในการจัดการสิ่งแวดล้อม: กรณีศึกษา เทศบาลภายในเขตอำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการทรัพยากร, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
นัยนา เดชา(2557). “การมีส่วนร่วมในการจัดการมูลฝอยของประชาชนในตำบลเลม็ด อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี” มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
นิรันดร์ จงวุฒิเวศย์. (2527). กลวิธีแนวทางวิธีการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในงาน พัฒนาชุมชน. ใน ทวีทอง หงส์วิวัฒน์ (บรรณาธิการ), การมีส่วนร่วมของประชาชนใน การพัฒนา. (หน้า 19). กรุงเทพฯ: ศักดิ์โสภาการพิมพ์.
ณรงค์ วารีชล. (2551). การมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาเทศบาลสู่เมืองน่าอยู่. กรณีศึกษาเทศบาลตำบลบางพระ. ปัญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารทั่วไป, วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.
บุญธรรม กิจปรีดาบริสุทธิ์. (2549). ระเบียบวิธีการวิจัยทางสังคมศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพมหานคร : จามจุรีโปรดักท์.
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 ระบุถึงสถานการณ์ปัญหาสิ่งแวดล้อม (หน้าที่ 12)
แผนแม่บทการบริหารจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ (พ.ศ.2559-2564)
พัทยา สายหู. (2529). กลไกของสังคม. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ถวัลย์ พวงบุบผาและคณะ (2560). โครงการ การพัฒนารูปแบบการขยายผลการจัดการขยะแบบมีส่วนร่วมในเขตเทศบาลตำบลวังผาง อำเภอเวียงหนองล่อง จังหวัดลำพูน.
พิศิพร ทัศนา และคณะ (2558) “การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยในเขตพื้นที่เทศบาลนครพิษณุโลก” รายงานสืบเนื่องจากการประชุมสัมมนาวิชาการนำเสนองานวิจัยระดับชาติและนานาชาติ (Proceedings) เครือข่ายบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ ครั้งที่ 15
ไพรัตน์ เตชะรินทร์. (2527). นโยบายและกลวิธีการมีส่วนร่วมของชุมชนในยุทธศาสตร์ การพัฒนาปัจจุบันของประเทศไทย ในการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนา. กรุงเทพฯ:ศักดิ์โสภาการพิมพ์.
ยุวัฒน์ วุฒิเมธี. (2526). หลักการพัฒนาชุมชนและการพัฒนาชนบท. กรุงเทพฯ: ไทยอนุเคราะห์ไทย.
ยุวัฒน์ วุฒิเมธี และคณะ (2558). “การจัดการปัญหาขยะมูลฝอยในชุมชนเทศบาลนครพระนครศรีอยุธยา” วารสารสังคมศาสตร์วิชาการ ปีที่ 8 ฉบับที่ 2 กุมภาพันธ์-พฤษภาคม 2558 (หน้าที่ 7-29)
วนิดา วาดีเจริญ. (2560). ระเบียบวิธีวิจัย จากแนวคิด ทฤษฎี สู่ภาคปฏิบัติ. กรุงเทพฯ : ซีเด็ดยูเคชั่น.
วิฑูรย์ ปัญญากุล (2535). การพัฒนาต้องมาจาก ประชาชน. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : สถาบันชุมชนท้องถิ่นพัฒนา.
วีรวัฒน เติมสันติกุล. “การมีสวนรวมของสมาชิกชุมชนในการจัดการสิ่งแวดลอม: ศึกษาเฉพาะกรณีชุมชน ในเขตบางซื่อจังหวัดกรุงเทพมหานคร.” วิทยานิพนธปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชา การจัดการทรัพยากรมหาวิยาลัยเกษตรศาสตร 2550.
อรพรรณ ภมรสุวรรณ. (2544). การมีส่วนร่วมของสมาชิกนิคมในการจัดการนิคมสร้างตนเอง เพื่อการพึ่งพาตนเอง : ศึกษานิคมสร้างตนเองภาคใต้ตามแผนถอนสภาพนิคม. วิทยานิพนธ์สังคมสงเคราะห์ศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาการบริหารและนโยบายสวัสดิการสังคม, คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
Yamane T. (1973). Statistics : An Introductory Analysis. New York : Harper and Row Publication.
Additional Files
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เชียนบทความโดยตรง ซึ่งวารสารไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง นอกจากนั้น ผู้เขียนทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์เผยแพร่นั้น จะต้องไม่เป็นบทความที่กำลังอยู่ในการพิจารณาเพื่อตีพิมพ์ในวารสารอื่นหรือเคยตีพิมพ์เผยแพร่มาแล้ว หากมีการใช้ภาพ ข้อความหรือตารางของผู้เขียนหรือผู้นิพนธ์ท่านอื่น ผู้เขียนจะต้องอ้างแหล่งที่มาหรือเจ้าของลิขสิทธ์
Publication Ethic:
The detail published in Saeng Isan Journal is opinion and responsibility of the authors, and it is not relevant with the jouranl. Besides, the authors must certify that the original manuscript is not in the process to publish in other journals or used to publish in other journals. If the authors use paragraphs, pictures or tables from others, the athours must refer to the original sources.
Article Consideration:
Each article will be published by a panel three journalists with expertise in relevant fields, and get the editorial approval before publishing. The review is in the form of The article's double blind.
To comply with copyright law. The author must sign the copy of the article submission form to the journal. In addition, the author must confirm that the original article submitted to the journal is only one publication in Saeng Isan Journal. If the images or tables of other authors appearing in other publications are used, the author must ask permission of the copyright owner before publishing.
