คลองผันน้ำเมืองอุบลฯ: เรื่องเล่าของชาวบ้านในเส้นทางคลองผันน้ำ และการจัดการทรัพยากรร่วม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งศึกษา 1.) เรื่องเล่าของชาวบ้านที่อาศัยอยู่บริเวณห้วยตองแวดในเส้นทางคลองผันน้ำจังหวัดอุบลราชธานี และ 2.) การมีส่วนร่วมของชาวบ้านต่อโครงการคลองผันน้ำจังหวัดอุบลราชธานี โดยใช้วิธีศึกษาแบบเรื่องเล่า (Narrative research) ใช้วิธีการเก็บข้อมูลแบบเล่าเรื่อง (Narrative inquiry) เพื่อเก็บข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key informant) ร่วมกับการจดบันทึกภาคสนาม (Field notes) และการสังเกตุการณ์ (Observation) ผลการศึกษาพบว่า เรื่องเล่าเผยให้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงของทรัพยากรร่วม ห้วยตองแวดเคยเป็นทรัพยากรชุมชนที่สมบูรณ์ แต่ได้รับผลกระทบจากการพัฒนาของเมือง ทำให้เกิดปัญหาน้ำเน่าเสีย ส่งผลต่อวิถีชีวิตของชุมชน แม้ชุมชนศรีจะมีประเพณีอนุรักษ์ทรัพยากรชุมชนมาตั้งแต่อดีต แต่สิทธิชุมชนยังถูกละเลย และขาดการสนับสนุนทรัพยากรในการแก้ไขผลกระทบจากการพัฒนา รวมทั้งเมื่อมีโครงการพัฒนา ชุมชนกลับไม่ได้ถูกเปิดโอกาสให้เข้ามามีส่วนร่วม ส่งผลให้ชุมชนขาดอำนาจในเข้าถึงข้อมูล และการต่อรอง เพื่อปกป้องทรัพยกรชุมชน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ได้รับการเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ซึ่งอนุญาตให้ผู้อื่นสามารถแชร์บทความได้โดยให้เครดิตผู้เขียนและห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าหรือดัดแปลง หากต้องการใช้งานซ้ำในลักษณะอื่น ๆ หรือการเผยแพร่ซ้ำ จำเป็นต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
เอกสารอ้างอิง
ธันยพร บัวทอง. (2022). น้ำท่วมอุบลฯ : หลายจังหวัดในอีสานท่วมหนักตั้งแต่ปลาย ก.ย. อุบลฯ รับน้ำ หนักสุดในรอบ 43 ปี. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 มิ.ย. 2567. จาก: https://www.bbc.com/thai/articles/cv29mnlj074o
กนกวรรณ มะโนรมย์ และคณะ. (2564) โครงการวิจัยการศึกษาเรื่องเล่าและประสบการณ์เกี่ยวกับผลกระทบอุทกภัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมสู่ความสามารถในการรับมือภัยพิบัติอย่างยั่งยืนในจังหวัดอุบลราชธานี. อุบลราชธานี: สนับสนุนทุนวิจัยโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการส่งเสริมสุขภาพ (สสส.)
สำนักงานทรัพยากรแห่งชาติ. ยุทธศาสตร์การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 มิ.ย. 2567. จาก: http://www.onwr.go.th/?page_id=4207
กรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. ยุทธศาสตร์กรมชลประทาน 20 ปี (พ.ศ. 2561 – 2580). สืบค้นเมื่อวันที่ 30 มิ.ย. 2567. จาก: https://www.rid.go.th/_data/documents/rid_ strategy_plan/20years_plan/strategie_2561-2580.pdf
ณัชพล ตันเจริญ. วาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์นโยบายการพัฒนาพลังงานแห่งชาติ: โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่-เทพา. [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต]. กรุงเทพฯ. มหาวิทยาลัยรังสิต; 2564
Ziai, A. ‘Development’: projects, power and a poststructuralist perspective. Development discourse and global history: From colonialism to the sustainable development goals. Routledge Taylor & Francis Group. 2016. 139-151.
โครงการจัดทำผังน้ำ ลุ่มน้ำมูล. เอกสารนำเสนอในการประชุม: การประชุมผังน้ำครั้งที่ 1 (การประชุมปฐมนิเทศ); 15-17 ก.ย. 2563; โรงแรมสุนีย์แกรนด์ จังหวัดอุบลราชธานี
กิ่งกาญจน์ สำนวนเย็น. รูปแบบการฟื้นฟูและอนุรักษ์ห้วยตองแวด บ้านโพธิ์ตก ต.โพธิ์ใหญ่ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี: รายงานฉบับสมบูรณ์. [ม.ป.ท.]: สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม, 2555. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 มิ.ย. 2567.
https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:53149.
The Cambridge Foucault Lexicon. 1st Edition. Cambridge: Cambridge University Press; 2014. Truth; 517.
Bal, M. Introduction to the Theory of Narrative. Third Edition. Canada: University of Toronto Press; 2009.
Rudrum, D. From narrative representation to narrative use: towards the limits of definition. Narrative. The Ohio State Press. 2005; 13 (2):195-204.
Gottschall, J. The Storytelling Animal How Stories Make Us Human. New York: Houghton Mifflin Harcourt; 2012.
Polkinghorne, D. ‘Narrative as the self’: Narrative Knowing and the Human Sciences. Sunny Press. 1998. 146-156.
Rahiem, M. D., Ersing, R., Krauss, S. E., & Rahim, H. Narrative inquiry in disaster research: An examination of the use of personal stories from the child survivors of the 2004 Aceh tsunami. International Journal of Disaster Risk Reduction. 2021; (65): 1-10.
Axelrod, R. Effective Choice in the Prisoner’s Dilemma. The Journal of Conflict Resolution. 1980; 1 (24): 3-25.
สุจิตรา สามัคคีธรรม สมศักดิ์ สามัคคีธรรม และ สุวิมล ไชยพันธ์พงษ์. การจัดการทรัพยากรร่วม: แนวคิดทฤษฎีและการประยุกต์ใช้. วารสารร่มพฤกษ. 2561; 36(2), 9-31
Ostrom, E. Governing the Commons The Evolution of Institutions for Collective Action. Cambridge University Press. 2003.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่หก (พ.ศ. 2530-2534). สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ; 2530.
Gullette, G. & Singto, S. Effects of Urban Expansion and Cultural Hierarchies On Labor Strategies within Thailand’s Rural-Urban Interface. Journal of Population and Social Studies. 2015; 23(2), 146–167.
พิชานันท์ กุจะพันธ์ และ จักรกฤษณ์ อัมพุช. การประเมินคุณภาพน้ำในห้วยตองแวด หมู่บ้านโนนแดง ตำบลโพธิ์ใหญ่ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสานเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 2566; 11(2), 93–106.
เทศบาลตำบลเมืองศรีไค. (ม.ป.ป). ยุทธศาสตร์และแนวทางการพัฒนา. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 ก.ย. 2567. จาก: http://www.muangsrikai.go.th/page.php?id=2501
เผ่าไทย สินอำพล. สินอำพล เผ่าไทย. การมีส่วนร่วมในกระบวนการที่ไม่มีส่วนร่วม?: มุมมองต่อการจัดการน้ำหลังเหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่ พ.ศ. 2554. วารสารสังคมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2565; 52 (2). 80-105.
