รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในการจัดการสถานศึกษาปลอดภัยที่มีประสิทธิผลโรงเรียนบ้านซำโพธิ์ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 1

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนารูปแบบและคู่มือรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วม ในการจัดการสถานศึกษาปลอดภัยที่มีประสิทธิผล โรงเรียนบ้านซำโพธิ์ 2) ประเมินรูปแบบและคู่มือรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในการจัดการสถานศึกษาปลอดภัยที่มีประสิทธิผล โรงเรียนบ้านซำโพธิ์ และ 3) ศึกษาผลลัพธ์การนำรูปแบบและคู่มือรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในการจัดการสถานศึกษาปลอดภัยที่มีประสิทธิผล โรงเรียนบ้านซำโพธิ์ ลงสู่การปฏิบัติ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญในการสัมภาษณ์เชิงลึก เพื่อนำไปพัฒนารูปแบบและคู่มือรูปแบบ ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญด้านการบริหารการศึกษา จำนวน 9 คน ซึ่งได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง ประชากรที่ใช้ในการประเมินรูปแบบและคู่มือรูปแบบ ได้แก่ ครูผู้สอน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และผู้ปกครองนักเรียน รวมทั้งสิ้น 113 คน โดยมีกลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการศึกษาผลลัพธ์การนำรูปแบบและคู่มือรูปแบบลงสู่การปฏิบัติ ได้แก่ นักเรียนโรงเรียนบ้านซำโพธิ์ ปีการศึกษา 2567 จำนวนทั้งหมด 118 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบบันทึกข้อมูลการสังเคราะห์เอกสารแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง แบบประเมินรูปแบบและคู่มือรูปแบบ แบบบันทึกผลลัพธ์การนำรูปแบบลงสู่การปฏิบัติ และแบบสอบถามการมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า

1. รูปแบบและคู่มือรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในการจัดการสถานศึกษาปลอดภัยที่มีประสิทธิผล โรงเรียนบ้านซำโพธิ์ ประกอบด้วยหลักการ วัตถุประสงค์ เงื่อนไขความสำเร็จ กระบวนการ การบริหารแบบมีส่วนร่วม (DPOE) ได้แก่ การประเมินสภาพความเสี่ยงด้านความปลอดภัย และการจัดลำดับความเสี่ยง (D) การจัดทำแผนดำเนินการความปลอดภัย (P) การดำเนินการตามมาตรการและขอบข่ายความปลอดภัย (O) และการกำกับ ติดตาม และประเมินผล (E) ที่ประกอบไปด้วยรายการหลัก และรายการย่อย ตามมาตรการ 3 ป (การป้องกัน การปลูกฝัง การปราบปราม) โดยแต่ละรายการย่อย ตามมาตรการ 3 ป จะประกอบไปด้วยรายการที่จำแนกตามหลักอิทธิบาท 4 (ฉันทะ วิริยะ จิตตะ และวิมังสา) และการประเมินรูปแบบ


2. รูปแบบและคู่มือรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในการจัดการสถานศึกษาปลอดภัยที่มีประสิทธิผล โรงเรียนบ้านซำโพธิ์ ในภาพรวม และในรายด้านมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด มีความเป็นไปได้อยู่ในระดับมากที่สุด และมีความเป็นประโยชน์อยู่ในระดับมากที่สุด           


3. หลังการนำรูปแบบและคู่มือรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในการจัดการสถานศึกษาปลอดภัยที่มีประสิทธิผล โรงเรียนบ้านซำโพธิ์ ลงสู่การปฏิบัติ นักเรียนส่วนใหญ่มีความสามารถในการดูแลตนเองจากภัยอันตรายต่าง ๆ นักเรียนระดับปฐมวัยส่วนใหญ่มีพัฒนาการด้านร่างกาย ด้านอารมณ์จิตใจ ด้านสังคม และด้านสติปัญญา ระดับดี นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละผลการประเมินความสามารถด้านการอ่าน รวม 2 สมรรถนะ สูงกว่าระดับสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และสูงกว่าระดับประเทศ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละผลการทดสอบความสามารถพื้นฐานระดับชาติ (NT) รวมความสามารถทั้ง 2 ด้าน สูงกว่าระดับประเทศ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ทุกวิชาเพิ่มขึ้นมากกว่าก่อนการนำรูปแบบลงสู่การปฏิบัติ และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนบ้านซำโพธิ์ ส่วนใหญ่มีส่วนร่วมในการจัดการสถานศึกษาปลอดภัยที่มีประสิทธิผล ในระดับมาก