การพัฒนาหลักสูตรและการผลิตสื่อการเรียนการสอนธรรมศึกษา

Main Article Content

พระมหาสมศักดิ์ ธนปญฺโญ
พระมหามฆวินทร์ ปุริสุตฺตโม
พระจักรพัชร์ จกฺกภทฺโท
พระครูสุวัฒนพรหมคุณ(ภัทร เสวนกุล)
พระครูปลัดประพันธ์ สุรกโร (สังการ)
นุชรี บุญศรีงาม

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1)เพื่อพัฒนาหลักสูตรธรรมศึกษาชั้นตรี ชั้นโท และชั้นเอก ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 2)เพื่อผลิตสื่อดิจิทัลธรรมศึกษาชั้นตรี ชั้นโท และชั้นเอก ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 3)เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนธรรมศึกษาชั้นตรี ชั้นโท และชั้นเอก ก่อนเรียนและหลังเรียนประชากร กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย แบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ ระดับประถมศึกษาชั้นปีที่ 4-6 โรงเรียนวัดวิมุตยาราม จำนวน 100 คน ระดับมัธยมศึกษา คือ โรงเรียน โพธิสารพิทยากร จำนวน 100 คน และระดับอุดมศึกษาและประชาชนทั่วไป คือ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย จำนวน  100  คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยทั้ง 3 ระดับ ได้แก่ สื่อดิจิทัล ประกอบด้วย เนื้อหาธรรมศึกษาชั้นตรี ชั้นโท และชั้นเอก แบบทดสอบก่อนและหลังเรียน แบบฝึกหัดประจำบทเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบแบบที


         ผลการวิจัยพบว่า 1. หลักสูตรและสื่อการเรียนการสอนธรรมศึกษา ชั้นตรี ชั้นโท และชั้นเอก ทั้ง 3 ระดับ คือ ระดับประถมศึกษามีประสิทธิภาพ 84.73/85.80 ระดับมัธยมศึกษามีประสิทธิภาพ 80.38/83.23 และระดับอุดมศึกษาและประชาชนทั่วไปมีประสิทธิภาพ 84.73/85.80 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 ที่ตั้งไว้ 2. ผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนธรรมศึกษาชั้นตรี ชั้นโท และชั้นเอก ทั้ง 3 ระดับ คือ ระดับประถมศึกษา ระดับมัธยมศึกษา และระดับอุดมศึกษาและประชาชนทั่วไป ที่เรียนด้วยหลักสูตรและสื่อการเรียนการสอนธรรมศึกษาที่คณะผู้วิจัยสร้างขึ้น หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 จากผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า คณะผู้วิจัยได้ดำเนินการพัฒนาหลักสูตรธรรมศึกษา สำหรับนักเรียนทั้ง 3 ระดับ ตามแนวทางการพัฒนาหลักสูตรอย่างเป็นระบบ โดยการใช้ภาษาอธิบายเนื้อหาให้เข้าใจง่าย นักเรียนสามารถอ่านแล้วเข้าใจเองได้ แล้วดำเนินการสร้างสื่อดิจิทัล ชุด แบบฝึกหัด และแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียนที่เหมาะสมกับวัยของผู้เรียนทั้ง 3 ระดับ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ธนปญฺโญ พ., ปุริสุตฺตโม พ., จกฺกภทฺโท พ., พระครูสุวัฒนพรหมคุณ(ภัทร เสวนกุล), สุรกโร (สังการ) พ., & บุญศรีงาม น. (2022). การพัฒนาหลักสูตรและการผลิตสื่อการเรียนการสอนธรรมศึกษา. วารสารมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด, 11(1), 284–297. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/AJMBU/article/view/246779
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ชวลิต ชูกำแพง. (2559). การวิจัยและพัฒนาหลักสูตร: แนวคิดและกระบวนการ. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปณภา ภิรมย์นาค. (2555). รายงานวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนการสอนเรื่อง การใช้สื่อการสอนเชิงมัลติมีเดีย เพื่อเพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษารายวิชา LSC303/LSM211 การจัดการขนส่ง สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อปทาน คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยศรีปทุม. คณะบริหารธุรกิจ : มหาวิทยาลัยศรีปทุม.

ปวิชญา เนียมคำ. (2558). การพัฒนาหลักสูตรมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม หนังใหญ่วัดสว่างอารมณ์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. ลพบุรี : มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี.

ปาริฉัตร พลสมบัติ. (2555). การพัฒนาแบบฝึกอ่านออกเสียงภาษาไทยตามหลักสัทศาสตร์ เพื่อส่งเสริมความสามารถในการออกเสียงภาษาไทยและเจตคติต่อการออกเสียงภาษาไทย สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่ใช้ภาษาเขมรถิ่นไทย. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาหลักสูตรและการสอน. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พรทิสา สรสิทธิ์. (2557). การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษารายวิชาเพิ่มเติมกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่องไทโส้กุสุมาลย์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบ้านกุดสะกอย สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

พระใบฎีกาสมศักดิ์ อตฺตสาโร (แก้วมหา). (2554). ความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการสอนธรรมศึกษาของพระสงฆ์: ศึกษาเฉพาะกรณีโรงเรียนแหลมบัววิทยา ตำบลแหลมบัว อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสน์ศึกษา. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระมหาคณาวุฒิ อคฺคปญฺโญ (บำรุงทรัพย์). (2563). การจัดการเรียนรู้แบบกระบวนการกลุ่มสัมพันธ์วิชาธรรม หลักสูตรธรรมศึกษาชั้นตรี ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนวัดอาวุธ วิกสิตาราม กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการสอนสังคมศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เพ็ญนภา พวงทอง. (2556). การพัฒนาสื่อการเรียนการสอนเสริมรายวิชาคณิตศาสตร์ชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 1 บนอุปกรณ์แบบหน้าจอสัมผัสระบบปฏิบัติการแอนดรอยด์. วิทยานิพนธ์ครุศาสตร์อุตสาหกรรมมหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ.

ภูริชญา เผือกพรหม. (2559). การพัฒนาหลักสูตรการรู้ภาษาอังกฤษตามแนวคิดการบูรณาการเนื้อหากับภาษาและการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานสำหรับนักศึกษามัธยมศึกษาตอนปลาย. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานแม่กองธรรมสนามหลวง. (2562). สถิติผลการสอบธรรมสนามหลวงของสนามหลวงแผนกธรรม ปีการศึกษา 2562. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานแม่กองธรรมสนามหลวง.

สำนักงานเลขาธิการมหาเถรสมาคม. (2562). มติมหาเถรสมาคม ครั้งที่ 14/2562 มติที่ 305/2562 เรื่อง รายงานสถิติผลการสอบธรรมสนามหลวง ปีการศึกษา 2561. นครปฐม : สำนักงานเลขาธิการมหาเถรสมาคม.

สุมาลี เชื้อชัย. (2560). การพัฒนาหลักสูตรเพื่อส่งเสริมการรู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศและดิจิทัลแก่นิสิต ในรายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศสำหรับครูประถมศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

อภิชาติ เนินพรหม. (2563). การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมเสริมสร้างความสามารถในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ตามสภาพจริงสำหรับครูผู้สอนอาชีวศึกษา. วารสารวิชาการสถาบันการอาชีวศึกษาภาคใต้. 5(2). 080-090.