กระบวนการรบพระกับพระในการแสดงโขน เรื่อง รามเกียรติ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาความสำคัญ แนวคิดกระบวนการรบในการแสดงโขน เรื่อง รามเกียรติ์ 2) เพื่อศึกษารูปแบบกระบวนการรบพระกับพระ ในการแสดงโขน เรื่อง รามเกียรติ์ จากเอกสารงานวิจัยและข้อมูลภาคสนามจากลุ่มตัวอย่างได้แก่กลุ่ม กลุ่มผู้เชี่ยวชาญทางด้านนาฏศิลป์ไทย จำนวน 3 คน กลุ่มผู้ปฏิบัติจำนวน 2 คน และกลุ่มทั่วไป 20 คน รวมทั้งสิ้น  25 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบไปด้วยแบบสำรวจ แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ ที่มีโครงสร้างและไม่มีโครงสร้าง และนำเสนอผลการวิจัยด้วยการพรรณนาวิเคราะห์

ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการรบพระกับพระ ในการแสดงโขน เรื่อง รามเกียรติ์ เป็นกระบวนการรบของพระมงกุฏ พระลบ รบกับ พระราม พระลักษมณ์ พระพรต พระสัตรุด ในตอนปล่อยม้าอุปการ พบว่าเป็นเพียงกระบวนการรบเดียวที่เป็นลักษณะการรบตัวละครที่เป็นตัวพระรบกับตัวพระด้วยกันด้วยในการแสดงโขนเป็นการแสดงมีเนื้อเรื่องเกี่ยวข้องกับการต่อสู้กันระหว่าง ฝ่ายพระราม และฝ่ายทศกัญฐ์ ในการแสดงจึงนิยมเห็น กระบวนการรบระหว่างพระกับยักษ์ และ กระบวนการรบระหว่างลิงกับยักษ์เป็นประจำ แล้วการสิ้นสุดกระบวนการรบ มักจะมีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งที่เป็นฝ่ายแพ้หรือฝ่ายชนะเสมอ กระบวนการรบพระกับพระ เป็นการแสดงกระบวนการรบในลักษณะของตัวพระที่เป็นเด็ก และในลักษณะตัวพระที่เป็นผู้ใหญ่ ในลักษณะเข้ารบคู่ 2 พร้อมกัน และสิ้นสุดกระบวนการรบโดยไม่มีฝ่ายใดแพ้หรือนะ ดังนั้น จึงต้องใช้เทคนิค วิธีการในการปฏิบัติท่ารำให้สวยงาม ให้เหมาะสมกับบุคลิกตัวละครที่เป็นเด็กการใช้พื้นที่ จังหวะ ความพร้อมเพียงในการเข้ารบพร้อมกัน 2 คู่ ให้เกิดความสมดุล และการปฏิบัติให้เกิดสุนทรียะความงามตามจารีต