โลกทัศน์เกี่ยวกับผู้สูงอายุจากภาษิตล้านนา
The Elderly Worldviews in Lanna Proverbs
Keywords:
worldview, the elderly people, Lanna proverbsAbstract
Abstract
This article aims at analyzing the elderly worldview reflected in Lanna proverbs. The 35 elderly proverbs were selected from books and websites gathering Lanna proverbs. This research article is based on the Linguistic Relativity Hypothesis.
The result reveals that Lanna proverbs convey three worldviews related to the elderly. The first worldview indicates that elderly people play a significant role in family and society included their contribution to society, upholding Buddhism, and showing compassion for all descendants. The second worldview specifies the negativities of elderly people such as their body and potentiality are declining, they are a burden in descendants’ perspective, the elderly people have inappropriate behavior, and nowadays they have no such a consequence. Finally, the worldview reflected from Lanna proverbs demonstrates that elderly people would like to get more rest, and they should be under the supervision of their family members. These worldviews of the elderly are In line with the context of Lanna society in the past which emphasized on the seniority system, adherence to Buddhism, and the values of gratitude.
Keywords: worldview, the elderly people, Lanna proverbs
References
กิจการผู้สูงอายุ, กรม. (2564). พระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ. 2546 (ฉบับแก้ไข พ.ศ. 2553). สืบค้นเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2564, จาก เว็บไซต์: http://www.dop.go.th/th/laws/2/10/785
เกศินี จุฑาวิจิตร, วันเพ็ญ แวววีรคุปต์, กรวรรณ สุวรรณสาร, และ นิภาพรรณ เจนสันติกุล. (2557). ผู้สูงอายุและสัมพันธภาพกับครอบครัว: ภาพสะท้อนจากวรรณกรรมไทย. วารสารรามคำแหง ฉบับมนุษยศาสตร์, 33 (1), 51 – 70.
ทรงศักดิ์ ปรางค์วัฒนากุล. (2555). วรรณกรรมท้องถิ่นเปรียบเทียบ. เชียงใหม่: โรงพิมพ์แม็กซ์พริ้นติ้ง.
ทรงศักดิ์ ปรางค์วัฒนากุล. (2557). วรรณกรรมคำสอนของล้านนา ลักษณะเด่น ภูมิปัญญา และคุณค่า. เชียงใหม่: ศูนย์ล้านนาศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
เติมศักดิ์ สุวรรณ. (2563). กำบ่าเก่า. สืบค้นเมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2563, จาก เว็บไซต์: https://sites.google.com/site/krutermsaksuwan/home
บุญคิด วัชรศาสตร์. (2543). ภาษิตคำเมืองเหนือ. พิมพ์ครั้งที่ 2. เชียงใหม่: ธาราทองการพิมพ์.
ปภัสรา ผาคำ. (2558). สุภาษิตล้านนา: การวิเคราะห์คุณธรรม 4 ประการ ตามแนวพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ มหาราช. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ประเสริฐ อัสสันตชัย. (2564). การเปลี่ยนแปลงของระบบประสาท. สืบค้นเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2564, จาก เว็บไซต์: https://www.si.mahidol.ac.th/project/geriatrics/knowledge_article/knowledge
_healthy_2_008.html
เรณู อรรฐาเมศร์. (2528). โลกทัศน์ชาวล้านนาไทยจากวรรณกรรม. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2553). พจนานุกรมศัพท์ภาษาศาสตร์ (ภาษาศาสตร์ประยุกต์) ฉบับราชบัณฑิยสถาน.กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
วรารัชย์ มหามนตรี. (2557). ภาษิต สำนวน: ภาพสะท้อนโลกทัศน์ของคนไทยต่อผู้หญิง. วารสารอารยธรรมศึกษา โขง – สาละวิน, 5 (2), 1– 58.
วรารัชย์ มหามนตรี. (2557). โครงการโลกทัศน์ของคนไทยจากภาษิต. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร.
พระนพบุรี มหาวรรณ์. (2549). ภาพสะท้อนโลกทัศน์ชาวล้านนาในนวนิยายของมาลา คำจันทร์. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการสอนภาษาไทย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สมร เจนจิจะ. (2525). วิเคราะห์ลานนาภาษิต. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
สิทธิ์ บุตรอินทร์. (2523). โลกทัศน์ชาวไทยลานนา. เชียงใหม่: ศูนย์หนังสือเชียงใหม่.
อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์. (2544). ภาษาศาสตร์สังคม. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2554). โวหารล้านนา (เพลง, ปริศนา – คำทาย, คำอู้บ่าว- อู้สาว, คร่าวใช้, ภาษิต). พิมพ์ครั้งที่ 2. เชียงใหม่: โรงพิมพ์มิ่งเมือง.
อนุชิต อินตาวงศ์, และศราวุธ หล่อดี. (2560). โลกทัศนของชาวล้านนาจากคำนามล้านนาที่ปรากฏในพจนานุกรมล้านนา – ไทย ฉบับแม่ฟ้าหลวง. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้, 5 (2), 22 – 41.
ภาษาอังกฤษ
Bonvillain, Nancy. (2003). Language, Culture, and Communication: the Meaning of Messages. 4th. New Jersey : Prentice Hall.
KÖvecses, Zoltán. (2006). Language, Mind, and Culture. Newyork: Oxford University Press.
