พัฒนาการความเชื่อในการดูแลตนเองของหญิงหลังคลอดในชนบทอีสาน

The Development of Belief in Self-Care of Postpartum Women in Isan Rural

Authors

  • สังคม ศุภรัตนกุล 0899433322
  • ธนมณฑชนก พรหมพินิจ

Keywords:

patterns of belief, resilience, postpartum

Abstract

Abstract

The purpose of this study was to investigate the development of belief in self-care of postpartum women in Isan rural. The data were collected by using an in-depth interview with the target group which was the 10 postpartum women who gave birth in 4 periods; before 1977, in 1977-1991, in 1992-2001, and from 2002 to the present. The content analysis was used as a research tool. The results of the study revealed that before 1977, the belief in self-care of the postpartum women in Isan rural was to rely on herbs, neighbors, and lying by the fire after giving birth because there was no primary health care in rural areas. From 1977 to 1991, primary health care began to take part in the rural which the activity of mother and child sanitation had motivated people to get antenatal care with the government agencies, meanwhile, the birth giving had to still rely on midwives and lying by the fire.  Next to 1992-2001, the decade of sanitarium development, there was more understanding about giving birth at the government agencies almost 100 percent. From 2002 to the present, universal coverage was continually used. The belief in self-care of the postpartum women in Isan rural was that almost all of them take the service of government agencies. There were just a little of postpartum women who still believe in lying by the fire, although it has been relayed for a long period.

 

Keywords: development of belief, self-care, postpartum women

Author Biography

สังคม ศุภรัตนกุล, 0899433322

ประวัติการศึกษา :

ระดับปริญญาตรี สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต (สาธารณสุขศาสตร์) สถาบันการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ระดับปริญญาโท สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (บริหารงานสาธารณสุข) สถาบันการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ระดับปริญญาเอก ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (สังคมวิทยา) สถาบันการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ตำแหน่งทางวิชาการ รองศาสตราจารย์  สาขา สาธารณสุขศาสตร์

ผลงานวิชาการที่เผยแพร่ :   

สังคม  ศุภรัตนกุล, ดุษฎี  อายุวัฒน์, พีระศักดิ์  ศรีฤาชา. (2552). กระบวนการสร้างความมั่นคงด้านสุขภาพของครอบครัวชนบทในจังหวัดหนองบัวลำภู. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ปีที่ 2 ฉบับที่ 2 หน้า 1-12.

สังคม  ศุภรัตนกุล, ดุษฎี  อายุวัฒน์, พีระศักดิ์  ศรีฤาชา. (2553). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความมั่นคงด้านสุขภาพครอบครัว. วารสารประชากร, ปีที่ 1 ฉบับที่ 2 หน้า 41-54.

สังคม  ศุภรัตนกุล, ดุษฎี  อายุวัฒน์, พีระศักดิ์  ศรีฤาชา. (2553). ทุนทางสังคมกับความมั่นคงด้านสุขภาพของครอบครัวในชนบทอีสาน. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ, ปีที่ 33 ฉบับที่ 2 จำนวน 52 หน้า.

สังคม  ศุภรัตนกุล, ดุษฎี  อายุวัฒน์, พีระศักดิ์  ศรีฤาชา. (2552). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความมั่นคงด้านสุขภาพครอบครัวชนบท. วารสารวิจัย มข., ปีที่ 14 ฉบับที่ 2 จำนวน 1158 หน้า.

สังคม  ศุภรัตนกุล, ดุษฎี  อายุวัฒน์, พีระศักดิ์  ศรีฤาชา. (2552). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความมั่นคงด้านสุขภาพของครอบครัว. วารสารวิจัย มข. ฉบับบัณฑิตศึกษา, ปีที่ 9(4), จำนวน 83 หน้า.

สังคม  ศุภรัตนกุล, ดุษฎี  อายุวัฒน์, พีระศักดิ์  ศรีฤาชา. (2553). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความมั่นคงด้านสุขภาพครอบครัว. วารสารประชากร, ปีที่ 1 ฉบับที่ 2 หน้า 41-54.

สังคม  ศุภรัตนกุล, ดุษฎี  อายุวัฒน์, พีระศักดิ์  ศรีฤาชา. (2553). ทุนทางสังคมกับความมั่นคงด้านสุขภาพของครอบครัวในชนบทอีสาน. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ, ปีที่ 33 ฉบับที่ 2 หน้า 52.

สังคม  ศุภรัตนกุล, ดุษฎี  อายุวัฒน์, พีระศักดิ์  ศรีฤาชา. (2555). ความมั่นคงด้านสุขภาพของครอบครัวในชนบทอีสาน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 31(3).

สังคม ศุภรัตนกุล, ประจญ กิ่งมิ่งแฮ. (2556). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการทะเลาะวิวาทของเด็กวัยรุ่นจังหวัดหนองบัวลำภู. วารสารช่อพะยอม, 24 (0), 151-162.

สังคม ศุภรัตนกุล, บัวพันธ์ พรหมพักพิง. (2558). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการขับเคลื่อนชุมชนปลอดบุหรี่.

วารสารนานาชาติมหาวิทยาลัยขอนแก่น สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 5(2), 103-114.

สังคม ศุภรัตนกุล. (2560). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความมั่นคงในการดำเนินชีวิตในชุมชนกลายเป็นเมือง. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม; 36 (3), 98-109.

ขนิษฐา ชิดชัง, ประจญ กิ่งมิ่งแฮ, ธนกฤต ทุริสุทธิ์, สังคม ศุภรัตนกุล. (2560). แบบการฟื้นฟูภาวะ ซึมเศร้าของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย ในจังหวัดเลย. วารสารวิจัยและพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 12 (41); 90-100

สังคม ศุภรัตนกุล. (2561). ส่วนประสมทางการตลาดที่มีผลต่อพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของประชาชนในเทศบาลตำบลหนองเม็ก อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี.วารสารวิชาการสาธารณสุข, 27(1), 42-56.

วัชราภรณ์ กุลวงศ์, สังคม ศุภรัตนกุล, พัชราภรณ์ ไชยศรี. (2561) ความรู้และพฤติกรรมการใช้ยาต้านการอักเสบ ชนิดไม่ใช่สเตียรอยด์ของผู้สูงอายุ ในอำเภอทุ่งฝน จังหวัดอุดรธานี. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลอุดรธานี, 26 (2); 99-107.

วรณัน จัตุระศรี, ชัยวุฒิ บัวเนี่ยว, สังคม ศุภรัตนกุล. (2561). รูปแบบการดำเนินงานป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ของวัยรุ่นตอนต้นในเขตเทศบาลตำบล นามะเฟือง จังหวัดหนองบัวลำภู, วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 7 (2); 145-153

สังคม ศุภรัตนกุล. (2561). แบบแผนครอบครัวในการชะลอความเสื่อมของไตในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง. วารสารควบคุมโรค, 44(1), 92-101.

ไวยภาษณ์ ศรีหริ่ง, ธนกฤต ทุริสุทธิ์, สังคม ศุภรัตนกุล. (2562). แนวทางการพัฒนาบทบาทหน้าที่การปฏิบัติงานเพื่อเสริมความมั่นคงตามแนวชายแดนของคณะกรรมการหมู่บ้านอาสาพัฒนาและป้องกันตนเอง จังหวัดหนองคาย. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์ 6 (1), 146-160.

วีรธาดา สำเนียง, ธนกฤต ทุริสุทธิ์, ประจญ กิ่งมิ่งแฮ, สังคม ศุภรัตนกุล. (2562) การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างการอนุรักษ์พลังงานไฟฟ้า ของโรงเรียนในจังหวัดหนองคาย, วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์ 6 (1), 161-179

สังคม ศุภรัตนกุล, กนกวรรณ หล้าคอม, กาญจนา วังพิบูล. (2562). อิทธิพลของสื่อสังคมออนไลน์ที่มีผลต่อสุขภาวะของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองอุดรธานี. วารสารนานาชาติมหาวิทยาลัยขอนแก่น สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 9(1), 89-110.

สังคม ศุภรัตนกุล. (2562). ปัจจัยทางสังคมที่มีอิทธิพลต่อการเลือกรูปแบบการดูแลรักษาความเจ็บป่วยของสมาชิกในครัวเรือน อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 17(1) ม.ค. - เม.ย.; 42-53

สุทิศา ชื่นเขียว, สังคม ศุภรัตนกุล, พัชราภรณ์ ไชยศรี. (2564). การบริหารองค์กรตามหลักธรรมาภิบาล กรณีศึกษา: โรงพยาบาลศูนย์อุดรธานี. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลอุดรธานี , 29(1), 81-95

Promphakping, B., Somaboot, P., Mee-Udon, F., Rattanaprathum, N., Weeranakin, P., Promphakping, N. and Suparatanagool, S. (2021), "Using life goals to explore subjective well-being of people in northeast Thailand", International Journal of Sociology and Social Policy, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/IJSSP-06-2020-0219

คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎอุดรธานี

References

กานต์ทิตา สีหมากสุก. (2559). ความเชื่อดั้งเดิมเกี่ยวกับข้อปฏิบัติสำหรับสตรีหลังคลอดบุตรของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ ตำบลหนองปรง จังหวัดเพชรบุรี. สืบค้นเมื่อวันที่ 4 เมษายน 2562, จากhttps://www.stou.ac.th/study/sumrit/12-59(500)/page1-12-59(500).html
โกศล พละกลาง. (2536). ข้อขะลำของชาวอีสาน ศึกษาเฉพาะกรณีกิ่งอำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม.
พนิดา กมุทชาติ และคณะ. (2558). การอยู่ไฟของมารดาหลังคลอดตามหลักการแพทย์แผนไทย : กรณีศึกษาชาวไทยอีสานบ้านดงมะไฟ อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดหนองบัวลำภู.
พรทิพย์ เติมวิเศษ. (2551). การส่งเสริมการดูแลหลังคลอดด้วยการแพทย์แผนไทย. ในกันทิมา สิทธิธัญกิจ, อัญชลี จูฑะพุทธิ, มาลา สร้อยสำโรง, จิรัชยา ประมวล, บุษรภรณ์ ธนสีลังกูร และพรทิพย์ ธนะกรศิรวัจน์ (บรรณาธิการ), การดูแลสุขภาพหญิงหลังคลอดด้วยการแพทย์แผนไทย. (พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์กิจการพิมพ์: องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
พัชรา ปราชญ์เวทย์. (2558). พหุลักษณ์ทางสังคมบนเส้นทางภาษาของชนเผ่าในจังหวัดศรีสะเกษ.วารสารวิชาการ มหาวิทยาลับราชภัฏศรีสะเกษ, 9(1); 143-152.
มณฑิรา เขียวยิ่ง, สร้อย อนุสรณ์ธรีกุล, ประไพพรรณ สุนทรไชยา. (2534) พิธีกรรมการอยู่ไฟ. กระทรวงสาธารณสุข : กรุงเทพฯ. DOI:
วรจักร พรหมา. (2548). ปัจจัยที่มีผลต่อการดูแลตนเองของสตีหลังคลอดที่โรงพยาบาลโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา. มหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการระบบสุขภาพ มหาวิทยาลัยหาสารคาม.
สุธรรม นันทมงคลชัย, ภัทรา สง่า, เรืองศักดิ์ ปิ่นประทีป, ระวีวรรณ ชอุ่มพฤกษ์, อำ ภาพร พัววิไล. ใน: จันทร์เพ็ญ ชูประภาวรรณ (บรรณาธิกรณ์). ประเพณี ความเชื่อ เกี่ยวกับการตั้งครรภ์การคลอดและการปฏิบัติตัวของมารดาหลังคลอดใน 4 พื้นที่ศึกษา 4 ภาคของประเทศไทย : โครงการวิจัยระยะยาวในเด็กไทย. เอกสารรายงานวิชาการโครงการวิจัยระยะยาวในเด็กไทย ระยะที่ 1 ฉบับที่ 12; 2546.
อรวรรณ มะโนธรรม และคณะ. (2557). พฤติกรรมสุขภาพภายหลังคลอดของสตรีลาวในเขตชนบท และปัจจัยที่เกี่ยวข้อง. พยาบาลสาร. (41) 3.
Becker, M.H., & Maiman, L.A. (1975). The health Belief Model: Origins and Correlation in Psychological Theory. Health Education Monography, 2. winter: 336-385.

Downloads

Published

2022-04-22

How to Cite

ศุภรัตนกุล ส., & พรหมพินิจ ธ. . (2022). พัฒนาการความเชื่อในการดูแลตนเองของหญิงหลังคลอดในชนบทอีสาน : The Development of Belief in Self-Care of Postpartum Women in Isan Rural . Journal of Humanities and Social Sciences (HUSOKKU), 39(1), 137–159. Retrieved from https://so01.tci-thaijo.org/index.php/HUSO/article/view/249394

Issue

Section

บทความวิจัย