มานุษยวิทยากับจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์
คำสำคัญ:
research ethics, human research ethics, code of ethics, ethical guidelines, anthropology, จริยธรรมการวิจัย, จริยธรรมการวิจัยในมนุษย์, หลักจริยธรรม, แนวทางจริยธรรม, มานุษยวิทยาบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
จริยธรรมการวิจัยโดยเฉพาะอย่างยิ่งจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์เป็นประเด็นสำคัญที่แวดวงวิชาการในปัจจุบันให้ความสนใจเป็นอย่างมาก ในฐานะที่เป็นสาขาวิชาทางสังคมศาสตร์ที่เน้นวิธีการศึกษาแบบชาติพันธุ์วรรณนา นักมานุษยวิทยาต้องเกี่ยวข้องและมีปฏิสัมพันธ์กับคนที่ศึกษาในพื้นที่วิจัยอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานานจนนำไปสู่การถูกตั้งคำถามเกี่ยวกับประเด็นทางจริยธรรมที่เกิดขึ้นจากการทางการทำวิจัยในสนามซึ่งต่อมาได้นำไปสู่การเคลื่อนไหว ต่อรอง และท้าทายเกี่ยวกับจริยธรรมในแวดวงมานุษยวิทยาในสังคมตะวันตกจนขยายไปทั่วโลก บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอพัฒนาการของความสัมพันธ์ระหว่างมานุษยวิทยากับจริยธรรม หลักจริยธรรมพื้นฐานที่สำคัญของมานุษยวิทยาซึ่งเชื่อมโยงกับหลักจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์สากลที่ครอบคลุมงานวิจัยของศาสตร์แขนงต่าง ๆ และข้อควรพิจารณาเกี่ยวกับจริยธรรมการวิจัยในมานุษยวิทยา นอกจากนี้บทความนี้พยายามชี้ให้เห็นว่าในโลกวิชาการที่ได้อิทธิพลจากวัฒนธรรมการตรวจประเมิน นักมานุษยวิทยาไม่เพียงต้องต่อรองกับผู้คนที่พวกเขาศึกษาในขณะที่ฝังตัวอยู่ในสนามหรือต่อรองกับตัวเองระหว่างการเป็น "คนใน" กับการดำรงตนให้เป็น "คนนอก" เท่านั้นแต่ต้องต่อรองกับจุดยืนทางญาณวิทยาของสาขาวิชากับจริยธรรมที่กำหนดโดยสถาบันด้วย นอกจากนี้บทความเสนอให้นักมานุษยวิทยาของไทยตระหนักถึงความสำคัญของหลักจริยธรรมให้มากขึ้น ขณะเดียวกันคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยควรมีความยืดหยุ่นให้มากขึ้นในการพิจารณาโครงการวิจัยทางมานุษยวิทยา รวมทั้งเรียกร้องให้มีการจัดตั้งสมาคมมานุษยวิทยาเชิงวิชาชีพเพื่อจะได้นำไปสู่การพัฒนาหลักหรือแนวทางจริยธรรมเป็นของตนเอง
คำสำคัญ: จริยธรรมการวิจัย, จริยธรรมการวิจัยในมนุษย์, หลักจริยธรรม, แนวทางจริยธรรม, มานุษยวิทยา
