การประเมินมูลค่าการอนุรักษ์: การรับรู้ประโยชน์ยางนา
คำสำคัญ:
การรับรู้, การอนุรักษ์, ความเต็มใจที่จะจ่าย, มูลค่าทางเศรษฐศาสตร์, ยางนา, Awareness, Conservation, Willingness to pay, Economic value, Yangnaบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
ยางนาเป็นพืชที่ได้รับการยอมรับว่าให้ประโยชน์หลากหลายด้านมากที่สุดชนิดหนึ่งต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม ทั้งเนื้อไม้ น้ำมันยาง ผลและอื่นๆ ด้วยคุณประโยชน์ที่หลากหลายทำให้ปัจจุบันยางนาได้รับการประกาศว่าเป็นพืชอนุรักษ์ในประเทศไทย การส่งเสริมการใช้ประโยชน์จากยางนาจำเป็นต้องมีการวางแผนจัดการร่วมกับการอนุรักษ์นิเวศบริการ การประเมินมูลค่าการอนุรักษ์จากการรับรู้ประโยชน์ของยางนา เป็นมูลค่าขั้นต่ำสุดในรูปตัวเงินซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในมูลค่าทั้งหมดทางเศรษฐศาสตร์จากนิเวศบริการ มีความสำคัญต่อการวางแผนการจัดการเมือง การใช้ประโยชน์ที่ดินและทรัพยากรธรรมชาติเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจ โดยสังคมชุมชนมีส่วนร่วมช่วยให้โครงการอนุรักษ์และการส่งเสริมคุณประโยชน์จากยางนาประสบความสำเร็จ การประเมินมูลค่าการอนุรักษ์จากการรับรู้ประโยชน์ของยางนาในพื้นที่ธรรมชาติในเขตเมือง จังหวัดขอนแก่น โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลผ่านแบบสัมภาษณ์อิเล็กทรอนิกส์โดยใช้วิธีการสัมภาษณ์ประชาชนโดยตรง (Contingent Valuation Method) ที่ถูกสุ่มจากผู้ที่ใช้ประโยชน์จากพื้นที่ธรรมชาติเป้าหมายในประเด็นที่เกี่ยวกับความยินดีที่จะจ่ายเพื่อการอนุรักษ์และการรับรู้ถึงคุณประโยชน์ในด้านต่างๆ ของพืชยางนาของกลุ่มตัวอย่าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้แบบจำลองโทบิท เปรียบเทียบกับ Double-Hurdle เพื่อคำนวณความน่าจะเป็นของค่าเงินเชิงบวก ผลการวิจัยเบื้องต้น พบว่าประชาชนที่รู้จักบริการจากยางนาสามารถระบุถึงประโยชน์ของยางนาได้ถูกต้องมากกว่ากลุ่มอื่นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ความเต็มใจที่จะจ่ายในการอนุรักษ์นิเวศบริการจำแนกเป็นสามด้าน คือ ด้านวัฒนธรรมสังคม ด้านการเป็นแหล่งผลิต และด้านการควบคุมกลไกทางธรรมชาติ กลุ่มตัวอย่างที่มีการรับรู้นิเวศบริการในเรื่องป่ายางนามีความยินดีบริจาคเพื่อการอนุรักษ์มากที่สุด ตามด้วยการรับรู้ในเรื่องการรักษาคุณภาพดิน และในเรื่องน้ำมันจากยางนา ตามลำดับ โดยมูลค่าเฉลี่ยของการอนุรักษ์นิเวศบริการเมื่อประชากรรับรู้ประโยชน์ของยางนา 1,185 บาทต่อคนต่อปี
คำสำคัญ: การรับรู้, การอนุรักษ์, ความเต็มใจที่จะจ่าย, มูลค่าทางเศรษฐศาสตร์, ยางนา
