วิชากวี: แนวคิดของ “คำหลวง” ในพระนลคำหลวงพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
คำสำคัญ:
พระนลคำหลวง, กวีนิพนธ์, Poetics, Phra Non Khamluangบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
พระนลคำหลวง พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้รับยกย่องจากวรรณคดีสโมสร ให้เป็นยอดแห่งกวีนิพนธ์ บทความนี้มุ่งศึกษาวิเคราะห์ความเป็นกวีนิพนธ์ poetics ของพระนลคำหลวง โดยมุ่งเน้นศึกษาแนวคิดของคำว่า “คำหลวง” ในพระราชนิพนธ์ ผลการศึกษาพบว่า แนวคิดเรื่อง “คำหลวง” ในพระราชนิพนธ์มุ่งให้ความสำคัญต่อความหมายของ คำหลวง ว่า หมายถึง วิชาเกี่ยวกับการกวี หรือวิชาการแต่งหนังสือ ซึ่งพระองค์ปรารถนาให้บทพระราชนิพนธ์นี้เป็นแนวทางหรือแบบอย่างของการแต่งวรรณคดีที่ดี “คำหลวง” ยังหมายถึง งานกวีนิพนธ์ที่แต่งเป็นคำประพันธ์หลากชนิด มีที่มาจากคัมภีร์หลักทางศาสนาจึงมีการร้อยคาถา สลับกับการแปลและแต่งเป็นภาษาไทย นอกจากนี้ยังพบว่า วรรณคดีคำหลวงมีสาระคติคำสอนจากประสบการณ์อันยิ่งใหญ่ของบุคคลสำคัญเพื่อให้ประโยชน์แก่ผู้อ่าน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้สังเคราะห์ความรู้จากวรรณคดีคำหลวงในอดีต นำมาสร้างแบบแผนของการแต่งวรรณคดีคำหลวง ซึ่งมีลักษณะเป็น “วิชากวี”กล่าวคือสามารถนำไปเป็นแบบอย่างของการแต่งวรรณคดีเพื่อแสดงความสามารถอันเลิศของกวี
คำสำคัญ: พระนลคำหลวง, กวีนิพนธ์
