ปฏิบัติการทางสังคมกับการนำเสนอชุดความคิดในนิตยสารลาวสมัยใหม่

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

           บทความนี้ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปฏิบัติการทางสังคมกับการนำเสนอชุดความคิดในนิตยสารลาวสมัยใหม่ตามแนวทางการศึกษาวาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ ข้อมูลที่ใช้ในการวิเคราะห์ได้จากตัวบทนิตยสารลาวสมัยใหม่ 3 ฉบับ ได้แก่ นิตยสารอับเดด นิตยสารขวันใจ และนิตยสารมะหาซน โดยวิเคราะห์เนื้อหาและความหมายที่ปรากฏในมิติทางสังคม จากนิตยสารลาวสมัยใหม่ ได้แก่ ปกหน้า ข้อความบนปก บทบรรณาธิการ บทสนทนา บทสัมภาษณ์ และโฆษณา ตั้งแต่เดือนมกราคม 2558 - ธันวาคม 2559 ผลการวิจัยพบว่า ปฏิบัติการทางสังคมที่ใช้ในการนำเสนอชุดความคิดนั้นแสดงให้เห็นถึงปัจจัยสภาพแวดล้อมหรือบริบท    ทางสังคมผ่านรูปภาษาว่ามีผลต่อความสอดคล้องกันระหว่างการสร้างตัวบท และปฏิบัติการทางสังคมในลักษณะต่าง ๆ พบ 2 ชุดความคิด คือ (1) ชุดความคิดที่เกี่ยวข้องกับ “ความทันสมัย” ได้แก่ 1) ผู้หญิงลาวต้อง “เก่ง” “ขยัน” และ “สุขภาพดี” และ 2) คนรุ่นใหม่ใส่ใจการศึกษา (2) ชุดความคิดที่เกี่ยวข้องกับ “จินตนาการใหม่” ได้แก่ 1) จากประเทศ Land Lock กลายเป็น Land Link 2) ธุรกิจสมัยใหม่ในสังคมลาว และ 3) ปรากฏการณ์ใหม่ของวงการสื่อในสังคมลาว ในบรรดาชุดความคิดเหล่านี้ ผู้วิจัยพบว่าปฏิบัติการทางสังคมในนิตยสารลาวสมัยใหม่มีส่วนช่วยทำให้เกิดการยอมรับ ความเชื่อ และเกิดการเปลี่ยนแปลงในสังคมซึ่งมีผลต่อความคิดและความเชื่อของคนในสังคมลาวในด้านต่าง ๆ ได้ อีกทั้งกลวิธีทางภาษาที่ใช้ในการนำเสนอชุดความคิดนั้นพบว่ามีการเลือกใช้คำศัพท์ และการแสดงทัศนภาวะ เป็นกลวิธีเสริมที่ช่วยเน้นย้ำและสร้างความน่าเชื่อถือให้แก่ชุดความคิด

คำสำคัญ : ปฏิบัติการทางสังคม, การนำเสนอ, ชุดความคิด, นิตยสารลาวสมัยใหม่