“พวน” ไม่ใช่ “ลาว”: หลักฐานทางภาษาศาสตร์ด้านคำศัพท์และเสียงเพื่อยืนยันความแตกต่างระหว่างภาษา
คำสำคัญ:
พวน, ลาว, วรรณยุกต์, หลักฐานทางศัพท์และเสียงบทคัดย่อ
“พวน” และ “ลาว” เป็นชื่อกลุ่มชาติพันธุ์ที่พูดภาษาตระกูลไท อาศัยอยู่ในบริเวณต่าง ๆ ในประเทศไทยและประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เนื่องจากการมีประวัติศาสตร์อันยาวนานร่วมกัน ประกอบกับการมีลักษณะทางภาษาคล้ายคลึงกันหลายประการ จึงเป็นที่มาของความสับสนและความเข้าใจผิดที่ว่าคน “พวน” กับคน “ลาว” พูดภาษาเดียวกัน และภาษาที่คนพวนพูดก็คือภาษาลาว ดังจะเห็นได้จากการที่คนพวนมีชื่อเรียกตัวเองและชื่อภาษาที่ค่อนข้างหลากหลายปรากฏในเอกสารทางวิชาการและงานวิจัยต่าง ๆ ที่ผ่านมา เช่น คำว่า “พวน” “ลาว” “ลาวพวน” เป็นต้น บทความทางวิชาการฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะแสดงหลักฐานทางภาษาศาสตร์ โดยเน้นด้านคำศัพท์และด้านเสียงที่ครอบคลุมทั้งระบบพยัญชนะ สระ และวรรณยุกต์ที่ใช้ยืนยันได้ว่า แม้ภาษาพวนและภาษาลาวจะจัดอยู่ในตระกูลภาษาไทเหมือนกัน แต่ถือว่าไม่ใช่ภาษาเดียวกัน เนื่องจากมีลักษณะทางภาษาบางประการที่แตกต่างกัน โดยเฉพาะระบบวรรณยุกต์ที่สามารถนำมาใช้เป็นเกณฑ์ระบุความต่างของทั้งสองภาษาได้อย่างชัดเจน
คำสำคัญ : พวน, ลาว, วรรณยุกต์, หลักฐานทางศัพท์และเสียง
เอกสารอ้างอิง
เอกสารอ้างอิง
กันทิมา วัฒนะประเสริฐ และสุวัฒนา เลี่ยมประวัติ. (2531). ระบบเสียงภาษาลาวของลุ่มน้ำท่าจีน. (พิมพ์ครั้งที่ 2) นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
กันทิมา วัฒนะประเสริฐ และสุวัฒนา เลี่ยมประวัติ. (2539). รายงานวิจัยเรื่องวิเคราะห์การใช้คำและการแปรของภาษาของคนสามระดับอายุในชุมชนภาษาลาวลุ่มน้ำท่าจีน. (พิมพ์ครั้งที่ 2) นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
กาญจนา พันธุ์ค้า. (2523). ลักษณะเฉพาะด้านเสียงของภาษาลาวในอำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาภาษาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
คณาจารย์ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2543). พจนานุกรมลาว-ไทย-อังกฤษ ฉบับเฉลิมพระเกียรติ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
จารุวรรณ สุขปิติ. (2532). การศึกษาลักษณะของภาษาลาวพวนที่ตำบลหัวหว้า อำเภอศรีมหาโพธิ์ จังหวัดปราจีนบุรี. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. สาขาวิชาจารึกภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ชลลดา สังวาลทรัพย์. (2534). การศึกษาลักษณะของภาษาลาวพวนที่ตำบลหนองแสง อำเภอปากพลี จังหวัดนครนายก. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. สาขาวิชาจารึกภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ทัศไนย อารมณ์สุข. (2521). การศึกษาเปรียบเทียบเสียงของคำในภาษาพวนกับภาษาไทยมาตรฐาน. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
บังอร ปิยะพันธุ์. (2541). ลาวในกรุงรัตนโกสินทร์ (The Lao in Early Bangkok). กรุงเทพฯ: สำนักกองทุนสนับสนุนการวิจัย และมูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
ปราณี กุลละวณิชย์. (2527). ภาษาไทเปรียบเทียบ. ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พรศรี ชินเชษฐ์. (2532). วรรณยุกต์ภาษาลาวแง้วในคำเดี่ยวกับในคำพูดต่อเนื่อง. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตร
มหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิณรัตน์ อัครวัฒนากุล. (2546). การเปลี่ยนแปลงของวรรณยุกต์: กรณีศึกษาภาษากลุ่มลาว. วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิณรัตน์ อัครวัฒนากุล. (2555). การแปรและการเปลี่ยนแปลงทางศัพท์และเสียงในภาษาไทถิ่นที่พูดในจังหวัดน่าน. รายงานการวิจัยเสนอต่อสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาและสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
โพธิ์ แซมลำเจียก. (2537). ตำนานไทยพวน. กรุงเทพฯ: ก.พลพิมพ์ พริ้นติ้ง.
มะหาสิลา วีระวงส์. (2549). วัจนานุกม พาสาลาว. (ฉบับปรับปรุงใหม่). นครหลวงเวียงจันทน์: จำปาการพิมพ์.
รัชนี เสนีย์ศรีสันต์. (2526). การศึกษาเปรียบเทียบเสียงและระบบเสียงในภาษาลาวพวน มาบปลาเค้าของผู้พูดที่มีอายุต่างกัน. วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วรวิทย์ เลี้ยงถนอม. (2532). พจนานุกรมภาษาไทยพวน. ม.ป.ท.: มูลนิธิไทยพวน.
วิไลลักษณ์ เดชะ. (2530). ศึกษาเปรียบเทียบระบบเสียงภาษาไท 6 ภาษาที่พูดในอำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ภาควิชาภาษาศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วีระพงศ์ มีสถาน. (2543). พจนานุกรมลาว-ไทย. นครปฐม: สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล.
ศรีศักร วัลลิโภดม. (2538). ลาวในเมืองไทย. การศึกษาวัฒนธรรมชนชาติไท, 150-169. สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ.
ศิวพร ฮาซันนารี. (2543). การศึกษาระบบเสียงในภาษาลาวหลวงพระบาง : ศึกษาเปรียบเทียบกับภาษาลาวครั่ง ลุ่มน้ำท่าจีน และภาษาลาวด่านซ้าย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาจารึกภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สุลัง เดชวงสา และคณะ. (1972). ค้นคว้าภาษาลาว. ม.ป.ท.
สุวัฒนา เลี่ยมประวัติ และกันทิมา วัฒนะประเสริฐ. (2539). วิเคราะห์การใช้คำและการแปรของภาษาของคนสามระดับอายุในชุมชนภาษาลาวลุ่มน้ำท่าจีน. รายงานผลการวิจัย (พิมพ์ครั้งที่ 2). นครปฐม: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์.
อุทัยวรรณ ตันหยง. (2526). วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงการใช้คำของคนสามระดับอายุในภาษาลาวพวน. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศิลปากร.
Brown, J.M. (1965). From Ancient Thai to Modern Dialects. Bangkok: White Lotus Co., LTD.
Chamberlain, J.R. (1971). A Workbook in Comparative and Historical Tai Linguistics. Bangkok: English Language Center of the University Development Commission.
Chamberlain, J.R. (1975). A new look at the history and classification of the Tai languages. In J.G. Harris and J.R. Chamberlain (eds.), Studies in Tai Linguistics in Honor of William J. Gedney, 49-66. Bangkok: Central Institute of English Language, Office of State University.
Enfield, N.J. (2007). A Grammar of Lao. Berlin, New York: Mouton de Gruyter.
Gedney, W.J. (1972). A checklist for determining tones in Tai dialects. In R.J. Bickner et al. (eds.), Selected Papers on Comparative Tai Studies. Center for South and Southeast Asian studies, The University of Michigan, 191–206.
Hoonchamlong, Y. (1984). Tones in Pakse Lao: A preliminary analysis. In Acta Linguistica Hafniensia: International Journal of General Linguistics, 233–9.
Khanittanan, W. (1973). The Influence of Siamese on Five Lao Dialects. Ph.D. Dissertation, University of Michigan.
Li, F.K. (1962). Initials and tonal development in Tai dialects. Bulletin of the Institute of History and Philology 34: 31–36.
Li, F.K. (1966). The relationship between tones and initials in Tai. In H.Z. Norman (ed.), Studies in Comparative Austro-asiatic Linguistics, 82–88.
Li, F.K. (1977). A Handbook of Comparative Tai. USA: The University Press of Hawaii.
Osatananda, V. (1997). Tone in Vientiane Lao. Ph.D. Dissertation, The University of Hawaii.
Simmonds, E.H.S. (1965). Notes on some Tai dialects of Laos and neighbouring regions. In Lingua 14, Amsterdam: North-Holland Publishing Co., 133–147.
Tanprasert, P. (2003). A Language Classification of Phuan in Thailand: A Study of the Tone System. Ph.D. Dissertation, Faculty of Graduate Studies, Mahidol University.
Thomason, Sarah G. (2001). Language Contact: An Introduction. Washington D.C.: Georgetown University Press.
กันทิมา วัฒนะประเสริฐ และสุวัฒนา เลี่ยมประวัติ. (2531). ระบบเสียงภาษาลาวของลุ่มน้ำท่าจีน. (พิมพ์ครั้งที่ 2) นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
กันทิมา วัฒนะประเสริฐ และสุวัฒนา เลี่ยมประวัติ. (2539). รายงานวิจัยเรื่องวิเคราะห์การใช้คำและการแปรของภาษาของคนสามระดับอายุในชุมชนภาษาลาวลุ่มน้ำท่าจีน. (พิมพ์ครั้งที่ 2) นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
กาญจนา พันธุ์ค้า. (2523). ลักษณะเฉพาะด้านเสียงของภาษาลาวในอำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาภาษาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
คณาจารย์ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2543). พจนานุกรมลาว-ไทย-อังกฤษ ฉบับเฉลิมพระเกียรติ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
จารุวรรณ สุขปิติ. (2532). การศึกษาลักษณะของภาษาลาวพวนที่ตำบลหัวหว้า อำเภอศรีมหาโพธิ์ จังหวัดปราจีนบุรี. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. สาขาวิชาจารึกภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ชลลดา สังวาลทรัพย์. (2534). การศึกษาลักษณะของภาษาลาวพวนที่ตำบลหนองแสง อำเภอปากพลี จังหวัดนครนายก. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. สาขาวิชาจารึกภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ทัศไนย อารมณ์สุข. (2521). การศึกษาเปรียบเทียบเสียงของคำในภาษาพวนกับภาษาไทยมาตรฐาน. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
บังอร ปิยะพันธุ์. (2541). ลาวในกรุงรัตนโกสินทร์ (The Lao in Early Bangkok). กรุงเทพฯ: สำนักกองทุนสนับสนุนการวิจัย และมูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
ปราณี กุลละวณิชย์. (2527). ภาษาไทเปรียบเทียบ. ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พรศรี ชินเชษฐ์. (2532). วรรณยุกต์ภาษาลาวแง้วในคำเดี่ยวกับในคำพูดต่อเนื่อง. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตร
มหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิณรัตน์ อัครวัฒนากุล. (2546). การเปลี่ยนแปลงของวรรณยุกต์: กรณีศึกษาภาษากลุ่มลาว. วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิณรัตน์ อัครวัฒนากุล. (2555). การแปรและการเปลี่ยนแปลงทางศัพท์และเสียงในภาษาไทถิ่นที่พูดในจังหวัดน่าน. รายงานการวิจัยเสนอต่อสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาและสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
โพธิ์ แซมลำเจียก. (2537). ตำนานไทยพวน. กรุงเทพฯ: ก.พลพิมพ์ พริ้นติ้ง.
มะหาสิลา วีระวงส์. (2549). วัจนานุกม พาสาลาว. (ฉบับปรับปรุงใหม่). นครหลวงเวียงจันทน์: จำปาการพิมพ์.
รัชนี เสนีย์ศรีสันต์. (2526). การศึกษาเปรียบเทียบเสียงและระบบเสียงในภาษาลาวพวน มาบปลาเค้าของผู้พูดที่มีอายุต่างกัน. วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วรวิทย์ เลี้ยงถนอม. (2532). พจนานุกรมภาษาไทยพวน. ม.ป.ท.: มูลนิธิไทยพวน.
วิไลลักษณ์ เดชะ. (2530). ศึกษาเปรียบเทียบระบบเสียงภาษาไท 6 ภาษาที่พูดในอำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ภาควิชาภาษาศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วีระพงศ์ มีสถาน. (2543). พจนานุกรมลาว-ไทย. นครปฐม: สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล.
ศรีศักร วัลลิโภดม. (2538). ลาวในเมืองไทย. การศึกษาวัฒนธรรมชนชาติไท, 150-169. สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ.
ศิวพร ฮาซันนารี. (2543). การศึกษาระบบเสียงในภาษาลาวหลวงพระบาง : ศึกษาเปรียบเทียบกับภาษาลาวครั่ง ลุ่มน้ำท่าจีน และภาษาลาวด่านซ้าย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาจารึกภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สุลัง เดชวงสา และคณะ. (1972). ค้นคว้าภาษาลาว. ม.ป.ท.
สุวัฒนา เลี่ยมประวัติ และกันทิมา วัฒนะประเสริฐ. (2539). วิเคราะห์การใช้คำและการแปรของภาษาของคนสามระดับอายุในชุมชนภาษาลาวลุ่มน้ำท่าจีน. รายงานผลการวิจัย (พิมพ์ครั้งที่ 2). นครปฐม: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์.
อุทัยวรรณ ตันหยง. (2526). วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงการใช้คำของคนสามระดับอายุในภาษาลาวพวน. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศิลปากร.
Brown, J.M. (1965). From Ancient Thai to Modern Dialects. Bangkok: White Lotus Co., LTD.
Chamberlain, J.R. (1971). A Workbook in Comparative and Historical Tai Linguistics. Bangkok: English Language Center of the University Development Commission.
Chamberlain, J.R. (1975). A new look at the history and classification of the Tai languages. In J.G. Harris and J.R. Chamberlain (eds.), Studies in Tai Linguistics in Honor of William J. Gedney, 49-66. Bangkok: Central Institute of English Language, Office of State University.
Enfield, N.J. (2007). A Grammar of Lao. Berlin, New York: Mouton de Gruyter.
Gedney, W.J. (1972). A checklist for determining tones in Tai dialects. In R.J. Bickner et al. (eds.), Selected Papers on Comparative Tai Studies. Center for South and Southeast Asian studies, The University of Michigan, 191–206.
Hoonchamlong, Y. (1984). Tones in Pakse Lao: A preliminary analysis. In Acta Linguistica Hafniensia: International Journal of General Linguistics, 233–9.
Khanittanan, W. (1973). The Influence of Siamese on Five Lao Dialects. Ph.D. Dissertation, University of Michigan.
Li, F.K. (1962). Initials and tonal development in Tai dialects. Bulletin of the Institute of History and Philology 34: 31–36.
Li, F.K. (1966). The relationship between tones and initials in Tai. In H.Z. Norman (ed.), Studies in Comparative Austro-asiatic Linguistics, 82–88.
Li, F.K. (1977). A Handbook of Comparative Tai. USA: The University Press of Hawaii.
Osatananda, V. (1997). Tone in Vientiane Lao. Ph.D. Dissertation, The University of Hawaii.
Simmonds, E.H.S. (1965). Notes on some Tai dialects of Laos and neighbouring regions. In Lingua 14, Amsterdam: North-Holland Publishing Co., 133–147.
Tanprasert, P. (2003). A Language Classification of Phuan in Thailand: A Study of the Tone System. Ph.D. Dissertation, Faculty of Graduate Studies, Mahidol University.
Thomason, Sarah G. (2001). Language Contact: An Introduction. Washington D.C.: Georgetown University Press.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
2019-04-29
รูปแบบการอ้างอิง
อัครวัฒนากุล พ. (2019). “พวน” ไม่ใช่ “ลาว”: หลักฐานทางภาษาศาสตร์ด้านคำศัพท์และเสียงเพื่อยืนยันความแตกต่างระหว่างภาษา. วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์, 36(1), 1–31. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/HUSO/article/view/149362
ฉบับ
ประเภทบทความ
บทความ
