การแก้ไขปัญหาระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมด้วยหลักบุญกิริยาวัตถุและกามโภคี
คำสำคัญ:
ทุนนิยม, ระบบเศรษฐกิจ, พุทธศาสนา, หลักธรรมทางพุทธศาสนาบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์คือ ต้องการนำเสนอแนวทางการแก้ปัญหาระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมตามหลักของพุทธศาสนาเถรวาท โดยศึกษาวิเคราะห์จากเอกสารชั้นต้นและเอกสารชั้นรอง ซึ่งในบทความนี้นำเสนอปัญหาของระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมประกอบด้วย 1) ระบบทุนนิยมทำให้เกิดการกระจายปัจจัยการผลิตอย่างไม่เท่าเทียมกันซึ่งผิดไปจากธรรมชาติของมนุษย์ 2) ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมทำให้เกิดการขูดรีดเงินตราจากชนชั้นกรรมาชีพ และ 3) ระบบทุนนิยมทำให้เกิดการขูดรีดความเป็นมนุษย์จากแรงงานของกรรมกร จากปัญหาเหล่านี้ผู้บทความได้เสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาด้วยหลักธรรมทางพุทธศาสนา 2 ประการ กล่าวคือ การเสนอให้ใช้หลักบุญกิริยาวัตถุว่าด้วยทานในการกระจายผลผลิตออกไปสู่ผู้อื่น และหลักกามโภคีในการแก้ไขปัญหาการขูดรีดเงินตรา และการกดขี่ขูดรีดความเป็นมนุษย์ นอกจากนี้บทความนี้ยังเสนอว่าหลักธรรมทางพุทธศาสนามีความสำคัญต่อการจัดการความเป็นอยู่ของสังคมบนฐานของระบบเศรษฐกิจได้เป็นอย่างดี
เอกสารอ้างอิง
ชลลดา นาคใหญ่. (2557). แนวคิดความเสมอภาคในปรัชญาของคาร์ล มาร์กซ์, วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาปรัชญา. บัณฑิตวิทยาลัย: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชลลดา นาคใหญ่. (2558). ทุนนิยม: ปัญหาความไม่เสมอภาคและวิถีแห่งการกดขี่ขูดรีด. วารสารสมาคมปรัชญาและศาสนาแห่งประเทศไทย, 10(1).
เด่นพงษ์ แสนคำ. (2562). การให้เหตุผลสนับสนุนแนวคิดของคาร์ล มาร์กซ์, วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 15(1).
นารีรัตน์ รักวิจิตรกุล. (2554). พุทธศาสน์กับการดำเนินชีวิต, พิมพ์ครั้งที่ 6. มหาสารคาม: อภิชาตการพิมพ์.
ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์. (2558). เศรษฐศาสตร์การเมืองและทฤษฎีสังคมวิพากษ์, พิมพ์ครั้งที่ 2. ขอนแก่น : คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
พุทธทาสภิกขุ. (2522). ธรรมกับการเมือง: คำบรรยายประจำวันเสาร์ที่ลานหินโค้ง สวนโมกข์ ภาคอาสาฬหบูชา 2519. สุราษฎร์ธานี: ธรรมทานมูลนิธิ.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2555). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์, พิมพ์ครั้งที่ 23. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธรรม.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วัชระ งามจิตรเจริญ. (2552). แนวคิดในการใช้พุทธธรรมเพื่อดำเนินการทางเศรษฐกิจในสังคมทุนนิยม : กรณีศึกษา. รายงานการวิจัย. ศูนย์พุทธศาสน์ศึกษา: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. (2538). สารานุกรมพระพุทธศาสนา, พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
สุรีย์ สุวรรณปรีชา. (2520). ความสัมพันธ์ระหว่างทฤษฎีความรู้และทฤษฎีการเมืองของปอบเปอร์. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต แผนกวิชาปรัชญา, บัณฑิตวิทยาลัย: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Calhoun, Craig J. (2002). Classical Sociological Theory, Oxford: Wiley-Blackwell.
Crafts, Nicholas FR. (1978). "Enclosure and labor supply revisited", Explorations in Economic History 15(2), 172.
G. A. Cohen. (1978). Karl Marx’s Theory of History: A Defense. Oxford: Oxford University Press.
Laycock, H. (1991). Exploitation via labour power in Marx. The Journal of ethics, 3(2), 121-131.
Marx, Karl. (1971). Capital: A critical analysis of capitalist production volume I, trans. Samuel Moore and Edward Aveling, Moscow: Progress Publisher.
Payutto, Phra Prayudh. (1995). Buddhadhamma: Natural laws and values for life, USA: State University of New York Press.
