แนวทางการพัฒนากระบวนการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบารา อำเภอละงู จังหวัดสตูล
The Guideline of Process Development of Community-based Tourism in Pak Bara Bay Community in La-ngu District, Satun Province
คำสำคัญ:
การท่องเที่ยวโดยชุมชน, กระบวนการจัดการท่องเที่ยว, การพัฒนาการท่องเที่ยวบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพและกระบวนการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบารา อำเภอละงู จังหวัดสตูล และเพื่อเป็นแนวทางการพัฒนากระบวนการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบารา อำเภอละงู จังหวัดสตูล และกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้มีจำนวน 29 คน ได้แก่ ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว ผู้นำชุมชน ผู้นำศาสนา ประชาชนในพื้นที่ และนักท่องเที่ยว โดยมีการรวบรวมข้อมูลวิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) และการสนทนากลุ่ม (Focus Group Discussion) ผลการศึกษาสภาพและกระบวนการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบารา อำเภอละงู จังหวัดสตูล พบว่า 1) ด้านการวางแผน มีการกำหนดวัตถุประสงค์และหลักการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบารา การกำหนดโครงสร้างการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบารา การกำหนดกฎระเบียบข้อบังคับท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบารา การกำหนดพื้นที่ การกำหนดราคาบริการนำเที่ยว การกำหนดแผนการตลาดและการกำหนดกองทุนเพื่อการบริหารจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบารา 2) ด้านการปฏิบัติมีการปฏิบัติตามแผนที่วางไว้ ประกอบด้วยด้านการบริหารการทำงานของกลุ่มการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบารา ด้านความปลอดภัย ด้านการตลาด ด้านการจัดการพื้นที่ ด้านการประชาสัมพันธ์ ด้านการจัดการ ด้านการกระจายรายได้ 3) ด้านการตรวจสอบ การตรวจสอบการปฏิบัติงานของกลุ่มการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบาราประกอบไปด้วยการตรวจสอบราคานำเที่ยวและการตรวจสอบด้านการรักษาความปลอดภัย 4) ปรับปรุงแก้ไขข้อบกพร่องจากผลของการตรวจสอบ กลุ่มการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบาราได้นำผลที่ได้จากการตรวจสอบตามแผนที่วางไว้และพัฒนาให้ดีขึ้น นอกจากนี้แนวทางการพัฒนากระบวนการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนอ่าวปากบารา อำเภอละงู จังหวัดสตูล พบว่า สามารถสรุปได้เป็น 6 รูปแบบดังนี้ 1) การพัฒนาด้านความรู้เกี่ยวกับการจัดการท่องเที่ยว 2) การพัฒนาบุคลากรทางการท่องเที่ยว 3) การพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยว 4) การจัดทำข้อมูลการสำรวจและประเมินผลความพึงพอใจของนักท่องเที่ยว 5) การพัฒนาด้านประชาสัมพันธ์และ 6) การพัฒนาด้านบริการการท่องเที่ยว
คำสำคัญ : การท่องเที่ยวโดยชุมชน, กระบวนการจัดการท่องเที่ยว, การพัฒนาการท่องเที่ยว
เอกสารอ้างอิง
กลุ่มจังหวัดภาคใต้ฝั่งอันดามัน. (2556). โครงการศึกษาและจัดทำแผนแม่บทการท่องเที่ยวเชิงนิเวศของกลุ่มจังหวัดภาคใต้ฝั่งอันดามัน. สืบค้นเมื่อ 10 สิงหาคม 2561,จาก http://www.osmsouth-w.moi.go.th/file-data/933207.pdf
กลุ่มจังหวัดภาคใต้ฝั่งอันดามัน. (2556).ยุทธศาสตร์การพัฒนากลุ่มจังหวัดภาคใต้ฝั่งอันดามัน. สืบค้นเมื่อ 10 สิงหาคม 2561,จาก www.osmsouth-w.moi.go.th/file-data/255170.pdf
กรมทรัพยากรธรณี. (2560). Amazing Fossils in Satun Geopark. กรุงเทพฯ. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ. (2559). เกณฑ์การพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชน. กรุงเทพฯ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การทหารผ่านศึก.
คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ. (2560). แผนพัฒนาการท่องเที่ยว ฉบับที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การทหารผ่านศึก.
ชุมพูนุท โมราชาติ. (2551). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน บ้านซะซอม หมู่ที่ 7 ตำบลนาโพธิ์กลางอำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี.อุบลราชธานี : มหาวิทยาลัยราชภัฎอุบลราชธานี.
ญานีกรณ์ ธรรมโชติ (2549). แนวทางการจัดการท่องเที่ยวเกษตรเกาะยอ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหิดล).
เทิดชาย ช่วยบำรุง. (2552). บทบาทขององค์กรปกครองท้องถิ่นกับการพัฒนาการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. กรุงเทพฯ: คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา.
บรรจง จันทมาศ. (2546). การบริหารงานคุณภาพและเพิ่มผลผลิต. กรุงเทพฯ : สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี.
บุญยสฤษฏ์ อเนกสุข. (2558). ยลเยี่ยมเยือนเหย้าแนวคิดและทฤษฎีว่าด้วยการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม.พิษณุโลก : มหาวิทยาลัยนเรศวร.
รำไพพรรณ แก้วสุริยะ. (2544). ท่องเที่ยวยั่งยืน (ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์) ท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. กรุงเทพฯ : อนุสาร อ.ส.ท.
วีระศักดิ์ กราปัญจะ (2554). รูปแบบการจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในพื้นที่ป่าชุมชนบ้านอ่าวท่าเลน – บ้านท่าพรุ ตำบลเขาทอง อำเภอเมือง จังหวัดกระบี่. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช).
วรวลัญช์ สัจจาภิรัตน์ และ กฤช จรินโท. (2556). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ: กรณีศึกษาชุมชนทุ่งเพล ตำบลฉมัน อำเภอมะขาม จังหวัดจันทบุรี”. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยบูรพา).
วรรณวิมล ภู่นาค. (2557). ศักยภาพชุมชนในการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนกรณีศึกษาตลาดน้ำอัมพวา. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหิดล).
ศิริจรรยา ประพฤติกิจ. (2553). การประเมินศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวในอำเภอเมือง จังหวัดตราด เพื่อจัดทำเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ).
ศุภชัย อาชีวระงับโรค. (2546). Practical PDCA แก้ปัญหาและปรับปรุงงานเพื่อความสำเร็จ. กรุงเทพฯ : ห้างหุ้นส่วนจำกัด ซีโน ดีไซด์.
สถาบันการท่องเที่ยวโดยชุมชน. (2557). การท่องเที่ยวโดยชุมชน. สืบค้นเมื่อ 12 กรกฎาคม 2560, จาก http://www.cbt-i.org/2012/travel.php.
สาลินี ทิพย์เพ็ง. (2557). การจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชน กรณีศึกษา ชุมชนวิถีพุทธคลองแดน อำเภอระโนด จังหวัดสงขลา. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย).
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และคณะวิทยาศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2554). คู่มือสื่อการสอนวิชาโลกดาราศาสตร์และอวกาศ. สืบค้นเมื่อ 12 กรกฎาคม 2560, จาก http://www.phukhieo.ac.th/obec-media/2554/manual
สำนักงานสถิติจังหวัดสตูล. (2558). รายงานวิเคราะห์สถานการณ์จังหวัดสตูล. สืบค้นเมื่อ 12 กรกฎาคม 2560,จาก http://osthailand.nic.go.th/masterplan_area/userfiles/file/.../.pdf
สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช. (2559). กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช พ.ศ. 2560–2564. สืบค้นเมื่อ 12 กรกฎาคม 2560,จาก www.dnp.go.th/dnpresearch1/Download/.../ยุทธศาสตร์งานวิจัย2560.pdf
อนุวัฒน์ ทรัพย์พืชผล. (2546). โมเดลการจัดการแห่งศตวรรษที่ 21. แปลจาก Key management Model.(สตีเวน เทน เฮฟ และคณะ). กรุงเทพฯ : เออาร์ บิซิเนส เพรส.
อิทธิพล โกมิล. (2553). รูปแบบการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ : กรณีศึกษาบ้านวังน้ำมอก อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย.กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติกระทรวงวัฒนธรรม.
อรนภา ทัศนัยนา. (2559). รูปแบบการจัดการการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพและกีฬาสำหรับผู้สูงอายุ โดยมหาวิทยาลัย. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยบูรพา)
Etsuko Okazaki. (2008). A Community-Based Tourism Model: Its Conception and Use. JOURNAL OF SUSTAINABLE TOURISM, 16(5), 511-529.
