บททดลองเสนอว่าด้วยการเสริมสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองแบบพลเมืองกับการขจัดปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคม : มุมมองทางสังคมวิทยาการเมือง
An Introductory Essay of Civic Culture and The Eliminating of Social Inequality : The Political Sociology Perspective
คำสำคัญ:
social inequality, civic culture, democratic political culture, citizenship, civic consciousnessบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ได้ถกเถียงให้เห็นว่า การพัฒนาประชาธิปไตยและการพัฒนาเศรษฐกิจทั่วโลก กำลังเผชิญกับปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคมอย่างรุนแรง ซึ่งในปัจจุบันสังคมไทยกำลังประสบปัญหานี้อย่างรุนแรงเช่นเดียวกัน ปัญหาความเหลื่อมล้ำที่เกิดขึ้นในสังคมไทยมีหลายมิติ แต่เมื่อวิเคราะห์ถึงปัจจัยเชิงสาเหตุหลัก พบว่ามีอยู่สองประการคือ หนึ่ง เกิดจากปัญหาเชิงโครงสร้างของสังคมไทย สอง เกิดจากข้ออ่อนของพื้นฐานวัฒนธรรมทางการเมืองไทยและพฤติกรรมของผู้คนในสังคม ทั้งสองส่วนนี้มีความเกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงกัน ทำให้สังคมไทยติดกับดักอยู่กับความเหลื่อมล้ำมายาวนาน ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา รัฐไทยได้พยายามลดความเหลื่อมล้ำและสร้างความเท่าเทียมกันทางสังคม แต่ผลลัพท์ของการแก้ไขปัญหายังไม่ประสบผลสำเร็จ ยังเป็นเพียงแนวนโยบายและแผนงาน ไม่มีผลในทางปฏิบัติจริงใดๆ ในบทความนี้ได้ทดลองเสนอทางออกในการขจัดปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคมในมุมมองทางสังคมวิทยาการเมือง ด้วยการสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองแบบพลเมืองหรือแบบใหม่ โดยวัฒนธรรมทางการเมืองแบบใหม่นี้ ประชาชนต้องมีความเชื่อมั่นในการมีสมรรถนะทางการเมืองของตนเอง และต้องมีแนวความคิดความเชื่อในเบื้องต้นว่า ประการแรก การแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคมเป็นหน้าที่หลักของทุกคนที่จะต้องเอาใจใส่ และมีความรับผิดชอบร่วมกันในการผลักดันหรือเข้าไปดำเนินการ จะปฏิเสธความรับผิดชอบของตนหาได้ไม่ ประการที่สอง ประชาชนต้องเชื่อว่าตนเองเป็นพลังทางสังคมการเมืองอย่างหนึ่ง มีความสามารถในการเปลี่ยนแปลงแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำไม่เท่าเทียมกันทางสังคมให้เป็นไปในทิศทางที่ดีขึ้นได้ และต้องเข้าไปมีส่วนร่วมในปฏิบัติการเพื่อเป็นพลังผลักดันให้เกิดการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงปัญหาที่เกิดขึ้นนี้อย่างจริงจังต่อไป
คำสำคัญ : ความเหลื่อมล้ำทางสังคม, วัฒนธรรมทางการเมืองแบบพลเมือง, วัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตย, ความเป็นพลเมือง
เอกสารอ้างอิง
http://sociallistthai.com.
ไกรยส ภัทราวาท. (2561). ไทยจะลงจาก top 3 ประเทศที่เหลื่อมล้ำที่สุดในโลกได้อย่างไร?. สืบค้น
จาก http://www.eef.or.th.
คณะกรรมการปฏิรูป (คปร.). (2554). แนวทางการปฏิรูปประเทศไทย: ข้อเสนอต่อพรรคการเมืองและ
ผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง.กรุงเทพฯ: หจก.บางกอกบล็อก.
จิตติมา กุลประเสริฐรัตน์. (2561). “ความเหลื่อมล้ำในกระบวนการยุติธรรม”.สืบค้นจาก
https://www.thaipost.net/main/detail/19896.
ชัยอนันต์ สมุทวณิชและคณะ. (2553). “วัฒนธรรมพลเมือง.” วารสารสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะ
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ,11,(2)(22).7 - 10.
ทินพันธุ์ นาคะตะ. (2543). ประชาธิปไตย.(พิมพ์ครั้งที่ 2) กรุงเทพฯ : สหายบล็อกและการพิมพ์.
________________. (2546). วัฒนธรรมทางการเมืองของคนรุ่นใหม่. กรุงเทพฯ : สหายบล็อกและ
การพิมพ์.
________________. (2555). การเมืองไทย : ระบบที่ไม่มีสูตรสำเร็จรูปในการแก้ไขปัญหา.
กรุงเทพฯ : ปัญญาชน.
ทิพย์พาพร ตันติสุนทร. (2553). ไปดู Civic Education ที่เยอรมัน (ตอนที่ 3) มนุษย์ไม่มียีน
ประชาธิปไตยในตัวเอง.สถาบันนโยบายศึกษา. สืบค้นจาก http://www.fpps.or.th.
ป๋วย อึ้งภากรณ์. (2512). ศีลธรรมและศาสนาในการพัฒนาชาติในปาฐกถาอนุสรณ์ซินแคลร์ ทอมป์
สัน ค.ศ.1969. วิทยาลัยพระคริสตธรรมในประเทศไทยและสภาคริสตจักรในประเทศไทย 21- 23 มกราคม 2512.
ประมวล รุจนเสรี. (2551). ปฏิวัติวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: พรรคประชามติ.
ประเวศ วะสี. (2562). “ความเหลื่อมล้ำในโครงสร้างอำนาจรัฐ” ปาฐกถาพิเศษในการประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า เรื่อง ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ สร้างคุณภาพประชาธิปไตย ครั้งที่ 21 ณ ศูนย์ประชุมสหประชาชาติ วันที่ 2 พฤศจิกายน 2562 กรุงเทพมหานคร.
พรอัมรินทร์ พรหมเกิด. (2556). สังคมวิทยาการเมือง. (พิมพ์ครั้งที่ 2). ขอนแก่น : โรงพิมพ์
มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
________________. (2557 ก.). “วัฒนธรรมทางการเมืองของประชาชนกับการพัฒนาประชาธิปไตย.”
วารสารวิชาการโรงเรียนนายเรือ.(ฉบับปฐมฤกษ์). 1:1, หน้า 83 - 91.
________________. (2557 ข.). “การพัฒนาประชาธิปไตยกับการสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองแบบ
ประชาธิปไตย.” รัฐสภาสาร.62: 7 (กรกฎาคม),หน้า 9 - 44.
________________. (2558.). “ปฏิรูปการเมืองไทยด้วยการพัฒนาวัฒนธรรมทางการเมืองแบบ
ประชาธิปไตย: สู่เส้นทางใหม่ที่ดีกว่า” รัฐสภาสาร. 63,11 (พฤศจิกายน).หน้า 9 - 34.
พรอัมรินทร์ พรหมเกิด และคณะ. (2562). “เครือข่ายกลุ่มอิทธิพลกับการทุจริตคอร์รัปชันอย่างเป็น
ระบบในภาคการศึกษา : กรณีการทุจริตคอร์รัปชันจากโครงการก่อสร้างสนามฟุตซอลและสหกรณ์ออมทรัพย์ครู.” วารสารสถาบันพระปกเกล้า. 17,3 (กันยายน –ธันวาคม) หน้า 114 -134.
ราชกิจจานุเบกษา. (2560). รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560.สืบค้นจาก
https://www.ilaw.or.th.
ลมเปลี่ยนทิศ. (2562). “ทำ QE อัดฉีดในประเทศ.” ไทยรัฐ ฉบับวันพฤหัสที่ 21 พฤศจิกายน, หน้า 5.
วิทยากร เชียงกูล. (2561). “ปฏิรูปประเทศไทย.” สืบค้นจาก
https://www.bangkokbiznewss.com/blog/detail/646151.
วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม. (2554). พจนานุกรมอังกฤษ – ไทย. กรุงเทพฯ : ซีเอ็ดยูเคชัน.
วรัญญา ศรีริน และพรอัมรินทร์ พรหมเกิด. (2562).. “วัฒนธรรมทางการเมืองแบบพลเมืองกับการลด
ความเหลื่อมล้ำทางสังคม” บทความเสนอในการประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า เรื่อง ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ สร้างคุณภาพประชาธิปไตย. ครั้งที่ 21 ณ ศูนย์ประชุมสหประชาชาติ วันที่ 2 พฤศจิกายน 2562 กรุงเทพมหานคร.
วิชิตวงศ์ ณ ป้อมเพชร. (2553). หลักคิดในการปฏิรูปประเทศไทย. กรุงเทพฯ : วศิระ.
วิชัย ตันศิริ. (2551). วัฒนธรรมพลเมือง.กรุงเทพฯ : สถาบันนโยบายศึกษา.
สมชัย จิตสุชน. (2561). ความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย: แนวโน้ม นโยบายและแนวทางขับเคลื่อน
นโยบาย. สถาบันการวิจัยเพื่อพัฒนาประเทศไทย.ธนาคารแห่งประเทศไทย.
สมชัย จิตสุชน. (2563). “ความเหลื่อมล้ำ 2020 : เรารู้อะไร เราควรรู้อะไร”.สืบค้นจาก
TDRI.or.th/2020/01/
สถาบันพระปกเกล้า. (2562). หลักการและเหตุผลการประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 21
ประจำปี 2562 เรื่อง ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ สร้างคุณภาพประชาธิปไตย.สืบค้นจาก http://www.kpi.ac.th/..
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ. (2557).รายงานการวิเคราะห์สถาน
การณความยากจนและความเหลื่อมล้ำในประเทศไทย ป 2555.สืบคนจากhttp://social.nesdb.go.th/.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.(2558).รายงานการวิเคราะห์
สถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำในประเทศไทย ปี 2556.กรุงเทพฯ: บริษัท บี.ซี.เพรส (บุญชิน) จำกัด.
สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิดัล กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.(2562).ความเป็นพลเมือง
ดิจิทัล: พลเมืองแห่งศตวรรษที่ 21.สืบค้นจาก https://thaidigizen.com/contact/.
Almond, G. A. & Verba, S. (1963). The Civic Culture : Political Attitudes and
Democracy in Fives Nations. Boston : Little, Brown & Company.
Almond, G. A. & Verba, S. (1965). The Civic Culture : Political Attitudes and
Democracy in Fives Nations, Boston : Little, Brown & Company.
Almond, G. A. & Verba, S, eds. (1980). The civic Culture Revisited. London : SAGE.
Inglehart, F.R. & Wayne, E. B. (2000). “Modernization, Cultural Change, and the
Persistence of Traditional Values” American Sociological Review,65 (1).19 - 51.
Putnam, Robert D., Leonardi, Robert & Nonetti, Raffaella Y. (1993). Making Democracy
Work : Civic Traditions in Modern Italy. New Jersey : Princeton University.
Hemingway, Ernest. (1937). To Have and Have Not. (First Edition). London : Charles
Soibner’s Sons.
Heywood, Andrew. (2007). Politics. (Third Edition).New York : PALGRAVE MACMILLAN.
Huntington, S.P. (1991). The Third Wave : Democratization in the Twentieth
Century. Oklahoma, United States : University of Oklahoma Press
William, G. (2016). Building a democratic political culture. Search on http://
www.researchgate.net/publication. (accessed 10 May 2020).
