กำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดในจังหวัดอุบลราชธานี

The Origin and Development of Periodic Markets in the Area of Ubon Ratchathani Province

ผู้แต่ง

  • สมศรี ชัยวณิชยา Ubonratchathani University
  • วรรณภา ชำนาญกิจ
  • สัมพันธ์ สุวรรณเลิศ

คำสำคัญ:

ตลาดนัด, จังหวัดอุบลราชธานี, กำเนิด, พัฒนาการ

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอกำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี 3 แห่ง คือ ตลาดนัดวัดแจ้ง อำเภอเมืองอุบลราชธานี ตลาดนัดคลองถมอ่างศิลา อำเภอพิบูลมังสาหาร  และตลาดนัดช่องอานม้า ณ จุดผ่อนปรนชายแดนไทย-กัมพูชา อำเภอน้ำยืน โดยใช้ระเบียบวิธีทางประวัติศาสตร์  และการเก็บข้อมูลภาคสนาม กลุ่มข้อมูลเชิงคุณภาพ คือ กลุ่มผู้ค้ารายย่อย จำนวน  30 คน และกลุ่มผู้บริหารตลาด จำนวน 6 คน กลุ่มข้อมูลเชิงปริมาณ คือ กลุ่มผู้ค้ารายย่อย จำนวน 134 คน และกลุ่มผู้ซื้อ จำนวน 120 คน   ผลการศึกษาพบว่า ตลาดนัดวัดแจ้งเกิดขึ้น ใน พ.ศ. 2541 เปิดตลาดนัดเฉพาะวันพุธ ตั้งแต่เช้า  ถึงเย็น ตลาดนัดตั้งอยู่ในย่านใจกลางเมืองอุบลราชธานี ตลาดนัดคลองถมอ่างศิลาเกิดขึ้น ใน พ.ศ. 2535  เปิดตลาดนัดเฉพาะวันเสาร์ ตั้งแต่ช่วงบ่ายถึงเย็น ตั้งอยู่ริมถนนทางหลวง 2172 ดอนจิก-โนนเลียง  เป็นถนนเชื่อมต่อกับอำเภอชายแดนทางทิศตะวันออก และทิศใต้ของจังหวัดอุบลราชธานี ตลาดนัดช่องอานม้า จุดผ่อนปรนชายแดนไทย-กัมพูชาเป็นตลาดชุมชนที่เกิดขึ้นใน พ.ศ. 2518 และถูกยกระดับให้เป็นตลาด จุดผ่อนปรนชายแดนไทย-กัมพูชา ใน พ.ศ. 2542 เปิดตลาดนัดเฉพาะวันอังคารและวันพฤหัสบดี ตั้งแต่เช้า   ถึงเย็น ตลาดนัดทั้ง 3 แห่งกำเนิดและพัฒนาการจากบริบทการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของเมือง ท้องถิ่น และจำนวนประชากร นโยบายของรัฐบาลไทยตั้งแต่ทศวรรษ 2530-ปัจจุบัน และบริบททางเศรษฐกิจไทย อันมาจากวิกฤตการณ์ต้มยำกุ้ง 2540 และเหตุการณ์ทางการเมืองทศวรรษ 2550

คำสำคัญ : ตลาดนัด, จังหวัดอุบลราชธานี, กำเนิด, พัฒนาการ, ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น 

 

เอกสารอ้างอิง

เอกสารอ้างอิง
เกียรติ จิวะกุล และคณะ. (2525). ตลาดในกรุงเทพมหานคร : การขยายตัวและพัฒนาการ. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556.
สมรักษ์ ชัยสิงกานนท์. (2549). ตลาดในชีวิต ชีวิตในตลาด. กรุงเทพฯ : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
สมศรี ชัยวณิชยา. (2561). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กำเนิดและพัฒนาการของตลาดสด จังหวัดอุบลราชธานี. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย. ____________. (2562). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กำเนิดและพัฒนาการของตลาดสดท้องถิ่นและผู้ค้ารายย่อยในจังหวัดอุบลราชธานี. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย. ____________. (2563). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดและ ผู้ค้ารายย่อยในจังหวัดอุบลราชธานี. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.).

สัมภาษณ์
คุณทองคำ (นามสมมติ). กำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดคลองถมอ่างศิลา. [สัมภาษณ์]. ผู้จัดการตลาดนัด; 4 ตุลาคม 2562. คุณนา (นามสมมติ). กำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดคลองถมอ่างศิลา. [สัมภาษณ์]. เจ้าหน้าที่เทศบาลตำบลอ่างศิลา; 31 สิงหาคม 2562.
คุณพร (นามสมมติ). กำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดคลองถมอ่างศิลา. [สัมภาษณ์]. เจ้าหน้าที่เทศบาลตำบลอ่างศิลา; 31 สิงหาคม 2562.
คุณยายสมร (นามสมมติ). กำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดวัดแจ้ง. [สัมภาษณ์]. ประธานกรรมการวัดแจ้ง; 21 สิงหาคม 2562.
คุณอาทิตย์ (นามสมมติ). กำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดวัดแจ้ง. [สัมภาษณ์]. ผู้จัดการตลาดนัด; 21 สิงหาคม 2562.
นายชุบ (นามสมมติ). กำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดช่องอานม้า. [สัมภาษณ์]. อดีตหัวหน้าอุทยานแห่งชาติเขาพระวิหาร; 29 สิงหาคม 2562. พ่อธงชัย (นามสมมติ). กำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดช่องอานม้า. [สัมภาษณ์]. ประธานตลาดนัดฝั่งไทย; 29 สิงหาคม 2562.

เว็บไซต์
จุดผ่อนปรนช่องอานม้า-อารยธรรมคนลุ่มแม่น้ำโขง. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม 2562, จาก http://ourmaekong.blogspot.com/2016/09/blog-post_23.html.
แผนที่ 1 ตลาดนัดวัดแจ้ง ตลาดนัดทั่วไป. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2562, จาก https://www.google.com/maps/place.
แผนที่ 2 แสดงที่ตั้งตลาดคลองถมเทศบาลตำบลอ่างศิลา. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2562, จาก https://www.google.com/maps/place. แผนที่ 3 แสดงถนนเส้นดอนจิก-โนนเลียง (2172). สืบค้นเมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2562, จาก https://www.google.com/maps.
แผนที่ 4 แสดงพื้นที่ตั้งของตลาดนัดช่องอานม้า. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2562, จาก https://www.google.com/maps.
ราชกิจจานุเบกษา, ตอนที่ 67 เล่ม 67, 12 ธันวาคม 2493, น. 6385 เรื่อง ตั้งชื่อทางหลวงแผ่นดินและสะพานขนาดใหญ่. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2562, จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2493/D/067/6377.PDF

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-04-30

รูปแบบการอ้างอิง

ชัยวณิชยา ส., ชำนาญกิจ ว. ., & สุวรรณเลิศ ส. . (2021). กำเนิดและพัฒนาการของตลาดนัดในจังหวัดอุบลราชธานี: The Origin and Development of Periodic Markets in the Area of Ubon Ratchathani Province. วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์, 38(1), 53–82. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/HUSO/article/view/243098

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย