พิธีกรรม “กินดอง” : บทบาทต่อชาวบ้านและชุมชนเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู
Kin Dong Ritual : Roles to People and Communities of Muang Nong Bua Lam Phu District, Nong Bua Lam Phu Province
คำสำคัญ:
พิธีกรรม “กินดอง, ชุมชนเมืองหนองบัวลำภูบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของพิธีกรรม “ กินดอง ” ที่มีต่อชาวบ้านและชุมชนอำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู โดยเก็บข้อมูลพิธีกรรมจากภาคสนามตั้งแต่มิถุนายน 2558 ถึงเดือนมีนาคม 2560 ศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลตามแนวทางคติชนวิทยา
ผลการศึกษาพบว่า พิธีกรรม “ กินดอง ” มีต่อชาวบ้านและชุมชนอำเภอเมืองหนองบัวลำภู 4 ประการ คือ มีบทบาทในการสร้างขวัญและกำลังใจให้แก่ชาวบ้านในชุมชน พิธีกรรมเกี่ยวข้องกับความเชื่อเรื่องผีบรรพบุรุษที่จะปกป้องคุ้มครองลูกหลานในชุมชน บทบาทในการช่วยระบายความทุกข์ยากและความคับข้องใจให้แก่ชาวบ้านในชุมชนเพราะพิธีกรรมเป็นพื้นที่พบปะสังสรรค์ที่ชาวบ้านได้มีโอกาสพูดคุยระบายความทุกข์ซึ่งกันและกันและฟ้อนรำรื่นเริงร่วมกันอย่างสนุกสนาน บทบาทในการสร้างเครือข่ายและความเป็นหนึ่งเดียวกันของชาวบ้านในชุมชนเมืองหนองบัวลำภู โดยเชื่อมความสัมพันธ์ผู้คนด้วยความเชื่อผีบรรพบุรุษร่วมกันตลอดจนการให้ความเคารพนับถือผู้อาวุโส และระบบเครือญาติในสายตระกูลเดียวกัน และมีบทบาทในการสร้างอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชุมชนเมืองหนองบัวลำภูเพราะเป็นพิธีกรรมเฉพาะของกลุ่มที่ต่างไปจากกลุ่มอื่น
คำสำคัญ: พิธีกรรม “กินดอง, ชุมชนเมืองหนองบัวลำภู
เอกสารอ้างอิง
จารุบุตร เรืองสุวรรณ. “เรื่องฮีตสิบสอง-คองสิบสี่ ระบบการปกครองของชาวลาวและอีสาน
สมัยเก่า.” มูลมรดกชนชาติอ้ายลาว. อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ สมเด็จพระ
ยอดแก้วพุทธชิโนรสสกลมหาสังฆปาโมกข์ สมเด็จพระสังฆราชแห่งพระราชอาณาจักร
ลาว ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส กรุงเทพมหานคร
มีนาคม 2528.
ฑิตยา สุวรรณชฎ. แนวคิดทฤษฎีสังคม. กรุงเทพฯ : คณะพัฒนาสังคม สถาบันบัณฑิต
พัฒนบริหารศาสตร์, 2544.
ประสิทธิ์ สวาสดิ์ญาติ. ระบบเครือญาติและการจัดระเบียบสังคม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ :
สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2539.
ภาณุพงศ์ อุดมศิลป์. ลัทธิพิธีการนับเจ้าแท่สองนางกับชุมชนชายฝั่งลุ่มน้ำโขง. วิทยานิพนธ์
หลักสูตรปริญญาอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาภาษาไทย ภาควิชาภาษาไทย
คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2554.
มหาดไทย, กระทรวง ศึกษาธิการ, กระทรวง และศิลปากร, กรม.วัฒนธรรม พัฒนาการ
ทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดหนองบัวลำภู. กรุงเทพฯ :
คุรุสภาลาดพร้าว, 2544.
สุภางค์ จันทวานิช. ทฤษฎีสังคมวิทยา. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,
องค์การบริหารส่วนจังหวัดหนองบัวลำภู. แผนพัฒนาสามปี พ.ศ.2557-2559, องค์การ
บริหารส่วนจังหวัดหนองบัวลำภู. 2558.
ภาษาอังกฤษ
DurKheim, Emile. The Elementary Form of Religious Life. Translated by
J.W.Swain Allen & Unwin, London: 1926.
Geertz, Clifford. The Interpretation Of Culture. Basic Books, Inc., publishers,
New York : 1973.
Turner, Victor W. The Ritual Process : Structure and Anti- Structure. University
of Chicago : Aldine Publishing Company, 1970.