พิธีกรรม “กินดอง” : บทบาทต่อชาวบ้านและชุมชนเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู

Kin Dong Ritual : Roles to People and Communities of Muang Nong Bua Lam Phu District, Nong Bua Lam Phu Province

ผู้แต่ง

  • ภาณุพงศ์ อุดมศิลป์ Humanities Srinakhrinwirot

คำสำคัญ:

พิธีกรรม “กินดอง, ชุมชนเมืองหนองบัวลำภู

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของพิธีกรรม “ กินดอง ”  ที่มีต่อชาวบ้านและชุมชนอำเภอเมืองหนองบัวลำภู  จังหวัดหนองบัวลำภู โดยเก็บข้อมูลพิธีกรรมจากภาคสนามตั้งแต่มิถุนายน  2558  ถึงเดือนมีนาคม  2560 ศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลตามแนวทางคติชนวิทยา

ผลการศึกษาพบว่า  พิธีกรรม “ กินดอง ” มีต่อชาวบ้านและชุมชนอำเภอเมืองหนองบัวลำภู 4 ประการ คือ มีบทบาทในการสร้างขวัญและกำลังใจให้แก่ชาวบ้านในชุมชน พิธีกรรมเกี่ยวข้องกับความเชื่อเรื่องผีบรรพบุรุษที่จะปกป้องคุ้มครองลูกหลานในชุมชน  บทบาทในการช่วยระบายความทุกข์ยากและความคับข้องใจให้แก่ชาวบ้านในชุมชนเพราะพิธีกรรมเป็นพื้นที่พบปะสังสรรค์ที่ชาวบ้านได้มีโอกาสพูดคุยระบายความทุกข์ซึ่งกันและกันและฟ้อนรำรื่นเริงร่วมกันอย่างสนุกสนาน  บทบาทในการสร้างเครือข่ายและความเป็นหนึ่งเดียวกันของชาวบ้านในชุมชนเมืองหนองบัวลำภู  โดยเชื่อมความสัมพันธ์ผู้คนด้วยความเชื่อผีบรรพบุรุษร่วมกันตลอดจนการให้ความเคารพนับถือผู้อาวุโส และระบบเครือญาติในสายตระกูลเดียวกัน และมีบทบาทในการสร้างอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชุมชนเมืองหนองบัวลำภูเพราะเป็นพิธีกรรมเฉพาะของกลุ่มที่ต่างไปจากกลุ่มอื่น

 

คำสำคัญ: พิธีกรรม “กินดอง, ชุมชนเมืองหนองบัวลำภู

เอกสารอ้างอิง

จารุบุตร เรืองสุวรรณ. “เรื่องฮีตสิบสอง-คองสิบสี่ ระบบการปกครองของชาวลาวและอีสาน

สมัยเก่า.” มูลมรดกชนชาติอ้ายลาว. อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ สมเด็จพระ

ยอดแก้วพุทธชิโนรสสกลมหาสังฆปาโมกข์ สมเด็จพระสังฆราชแห่งพระราชอาณาจักร

ลาว ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส กรุงเทพมหานคร

มีนาคม 2528.

ฑิตยา สุวรรณชฎ. แนวคิดทฤษฎีสังคม. กรุงเทพฯ : คณะพัฒนาสังคม สถาบันบัณฑิต

พัฒนบริหารศาสตร์, 2544.

ประสิทธิ์ สวาสดิ์ญาติ. ระบบเครือญาติและการจัดระเบียบสังคม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ :

สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2539.

ภาณุพงศ์ อุดมศิลป์. ลัทธิพิธีการนับเจ้าแท่สองนางกับชุมชนชายฝั่งลุ่มน้ำโขง. วิทยานิพนธ์

หลักสูตรปริญญาอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาภาษาไทย ภาควิชาภาษาไทย

คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2554.

มหาดไทย, กระทรวง ศึกษาธิการ, กระทรวง และศิลปากร, กรม.วัฒนธรรม พัฒนาการ

ทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดหนองบัวลำภู. กรุงเทพฯ :

คุรุสภาลาดพร้าว, 2544.

สุภางค์ จันทวานิช. ทฤษฎีสังคมวิทยา. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,

องค์การบริหารส่วนจังหวัดหนองบัวลำภู. แผนพัฒนาสามปี พ.ศ.2557-2559, องค์การ

บริหารส่วนจังหวัดหนองบัวลำภู. 2558.

ภาษาอังกฤษ

DurKheim, Emile. The Elementary Form of Religious Life. Translated by

J.W.Swain Allen & Unwin, London: 1926.

Geertz, Clifford. The Interpretation Of Culture. Basic Books, Inc., publishers,

New York : 1973.

Turner, Victor W. The Ritual Process : Structure and Anti- Structure. University

of Chicago : Aldine Publishing Company, 1970.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-08-27

รูปแบบการอ้างอิง

อุดมศิลป์ ภ. (2022). พิธีกรรม “กินดอง” : บทบาทต่อชาวบ้านและชุมชนเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู : Kin Dong Ritual : Roles to People and Communities of Muang Nong Bua Lam Phu District, Nong Bua Lam Phu Province. วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์, 39(2), 74–96. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/HUSO/article/view/256636

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย