ปัจจัยที่มีผลต่อการยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ ในเขตกรุงเทพมหานคร เพื่อตอบสนองยุทธศาสตร์แห่งชาติ

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับปัจจัยที่มีผลต่อการยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร เป็นการวิจัยแบบผสมวิธี เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสนทนากลุ่มและการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้เชี่ยวชาญ ได้แก่ นักวิชาการด้านสังคมสงเคราะห์ สังกัดอนามัย กรุงเทพมหานคร
ผลการศึกษา พบว่า การยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร ประกอบด้วย ลักษณะความเป็นอยู่ที่ดีของผู้สูงอายุ การรับรู้สภาพทางด้านร่างกายของผู้สูงอายุ ซึ่งมีผลต่อชีวิตประจำวัน การรับรู้สภาพจิตใจของตนเองของผู้สูงอายุ การรับรู้ด้านความสัมพันธ์ของผู้สูงอายุกับบุคคลอื่น และการรับรู้เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมที่มีผลต่อการดำเนินชีวิต สำหรับการวิจัยเชิงปริมาณ มีจุดมุ่งหมายเพื่อค้นหาปัจจัยที่มีผลต่อการยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร กลุ่มตัวอย่างเป็นประชาชนในเขตกรุงเทพมหานคร ที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 400 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามแบบมาตรา-ส่วนประมาณค่า สร้างจากผลการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ วิเคราะห์ความแปรปรวนร่วมและวิเคราะห์ความแปรปรวนร่วมพหุตัวแปรมีค่าความเชื่อมั่นอยู่ระหว่าง 0.219 ถึง 0.867 และวิเคราะห์ข้อมูลตามแบบจำลองสมการโครงสร้างเชิงเส้น ผลการวิจัย พบว่า รูปแบบความสัมพันธ์โครงสร้างของปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีผลต่อการยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร มีความกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์โดยมีค่าความกลมกลืนของโมเดลในภาพรวม (Overall Model Fit Measure) สัดส่วนค่าสถิติไคสแควร์/ค่าชั้นแห่งความอิสระ มีค่าเท่ากับ 2.47 ซึ่งผ่านหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ คือ น้อยกว่า 3 ดัชนีกลุ่มที่กำหนดไว้ที่ระดับมากกว่าหรือเท่ากับ 0.90 พบว่า ดัชนีทุกตัว ได้แก่ GFI = .948, CFI = 1.25, NFI = .996 และ AGFI = 1.24 ผ่านเกณฑ์ทีกำหนดไว้ ในขณะที่ดัชนีที่กำหนดไว้ที่ระดับน้อยกว่า 0.08 พบว่า ค่าดัชนี RMR = .062 และ RMSEA = .007 ทั้งนี้ปัจจัยพื้นฐานทางด้านครอบครัว และปัจจัยพื้นฐานทางด้านสิ่งแวดล้อมต่างก็มีอิทธิพลทางตรงเชิงบวกต่อการยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร ซึ่งเป็นไปสมมติฐานการวิจัยที่ตั้งไว้