แนวทางแก้ปัญหาการใช้มาตรการกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน
คำสำคัญ:
สาธารณสมบัติของแผ่นดิน, การให้ความคุ้มครองที่ดิน, มาตรการทางกฎหมายบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ1) ศึกษากฎหมายและกระบวนการบังคับใช้กฎหมาย 2) ศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการบังคับใช้กฎหมาย และ 3) เสนอแนวทางแก้ปัญหาการบังคับใช้กฎหมาย ที่เกี่ยวกับการคุ้มครองที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการวิจัยเชิงเอกสาร เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการคัดเลือกเอกสารตามหลักเกณฑ์ของ Mogalakwe (2006) ได้แก่ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ตามนัยมาตรา 1304 (1) มาตรา 1304 (2) และ 1304 (3) พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457 มาตรา 122 และระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน พ.ศ. 2553 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์ข้อมูลระดับทุติยภูมิของ Scott (1990; 2006) และเรียบเรียงด้วยวิธีพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า
1. กฎหมายที่เกี่ยวข้องมีอยู่หลายฉบับด้วยกัน อาทิเช่น ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ประมวลกฎหมายที่ดิน พระราชบัญญัติปกครองท้องถิ่น พระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย ฯลฯ และอำนาจหน้าที่ตามกฎหมายก็ยังมีหลายองค์กรทั้งหน่วยงานรัฐของส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น ซึ่งมีความซ้ำซ้อนในอำนาจหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทย จังหวัด อำเภอ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
2. ปัญหาด้านการรุกล้ำที่ดินคือ ความไม่ชัดเจนของเขตที่ดินและนโยบายรัฐ เจ้าหน้าที่ขาดความรู้และทักษะปฏิบัติงาน ประชาชนขาดจิตสำนึกและไม่ยำเกรงต่อกฎหมาย และการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง ส่วนอุปสรรคด้านสังคมและเศรษฐกิจคือ ขาดการวางแผนใช้ทรัพยากรธรรมชาติและการเข้ามาลงทุนของนายทุนภายในและภายนอกท้องถิ่น
3. แนวทางการแก้ปัญหา ได้แก่ กำหนดความชัดเจนในการปฏิบัติหน้าที่และเขตพื้นที่รับผิดชอบให้เจ้าหน้าที่ และกำหนดมาตรการประมวลกฎหมายที่ดินเรื่องการให้ความคุ้มครองที่ดินของรัฐในเชิงป้องกันและเชิงแก้ไขให้ชัดเจน
References
กิตติศักดิ์ ปรกติ และสมเกียรติ วรปัญญาอนันต์. (2562). ปัญหาเขตอำนาจศาลในคดีพิพาทเกี่ยวกับการใช้อำนาจหรือการดำเนินการทางปกครองในเรื่องสิทธิในที่ดิน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เดือนตุลา.
คมสันติ์ ศรีพรมรี, ชัยวัฒน์ พิมพัฒน์, ชูชีพ บุญราศี, ตติยรัตน์ หอมสำอาง, ทวีศักดิ์ ทรงอยู่, ประภาพร บุญศรี, วัฒนา สายสวรรค์, สิราณี ถิระโคตร และสุรงณ์ ปั้นกิจดี. (2561). การศึกษาแนวทางการแก้ไขปัญหาในการคุ้มครองป้องกันที่ดินสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันของกรมที่ดิน. เอกสารวิจัยการศึกษาอบรมหลักสูตรนักบริหารงานที่ดินระดับสูง วิชาการวิจัยสำหรับนักบริหาร โรงเรียนนักบริหารงานที่ดินระดับสูง กรมที่ดิน กระทรวงมหาดไทย.
มานิตย์ จุมปา. (2548). คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รัฐปัทม์ มูลไชยสุข. (2563). การดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน. สืบค้นเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2563, จาก http://www.iadopa.org/KM/5-63.pdf.
ราชกิจจานุเบกษา. (2553). ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน พ.ศ. 2553. เล่ม 127 ตอนพิเศษ 95 ง. 6 สิงหาคม 2553.
ราชกิจจานุเบกษา. (2562). พระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2562. เล่ม 163 ตอนที่ 28 ก. 9 มีนาคม 2562.
ศักดา กาญจนวนาวัลย์ และสยานนท์ สหุนันต์. (2562). รูปแบบปัจจัยการผลิตทางเศรษฐศาสตร์กับอุตสาหกรรมบริการในยุคประเทศไทย 4.0 Production Factors Model in Economics and the Hospitality Industry in Thailand 4.0. วารสารวิทยาลัยดุสิตธานี, 13(1), 2.
สมชาติ ศิลป์เจริญ. (2559). แนวทางและมาตรการการแก้ไขปัญหาการบุกรุกที่ดินของกระทรวงกลาโหม พ.ศ. 2559. งานวิจัยนักศึกษาหลักสูตรการป้องกันราชอาณาจักร รุ่นที่ 59 วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร สำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม.
สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา. (2457). พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พระพุทธศักราช 2457. ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 31 หน้า 229. 17 กรกฎาคม 2457.
สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา. (2497). พระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497. ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 71 ตอนที่ 78 ฉบับพิเศษ หน้า 1. 30 พฤศจิกายน 2497.
สำนักงานจัดการที่ดินของรัฐ. (2562). คู่มือสนับสนุนการคุ้มครองที่ดินของรัฐตามภารกิจของกรมที่ดิน. กรุงเทพฯ: กรมที่ดิน กระทรวงมหาดไทย.
สิริโฉม พรหมโฉม. (2557). สิทธิในที่ดิน. จุลนิติ, 137.
สุจารีย์ วิชัยดิษฐ์. (2556). การจัดการความขัดแย้งในการใช้ที่ดินสาธารณประโยชน์ทุ่งเลี้ยงสัตว์หนองพลับ ตำบลพรุไทย อำเภอบ้านตาขุน จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารสหวิทยาการวิจัย: ฉบับบัณฑิตศึกษา, 2(1), 240-259.
อนันต์ อภิชัยนันท์. (2564). การแก้ไขปัญหาการบุกรุกที่สาธารณะประโยชน์ประเภททรัพย์สินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน. สืบค้นเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2564, จาก https://www.ombudsman.go.th/ombstudies/download/Journals/ebook56_2-11.pdf.
Alam, B., & Khisni, A. (2020). Legal Protection of Holders of Land Loss Data In The City Land Office of Kendari. Journal AKTA, 7(2), pp.159-164.
Boonsuk, C. (2020). The Truth of State Land Crime and the Failure to Deal with the Trespassing to Ratchaphatsadu Land in Chiang Mai Province. In Book of articles in academic conferences “The National Forensic Social Sciences Symposium, New Imagination Landscape of Thai Law”, 20 September 2020 (pp. 61-73). Chiang Mai: Chiang Mai University.
Caldwell, L. K. (1986). Land and the Law: Problem in Legal Philosophy. สืบค้นเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2563, จาก https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/unilllr1986&div=19&id=&page=.
Jungthawan, S. (2020). Legal Problems for Pedal Possession on Public Land Study on Wangsomboon Sub-district, Wangsomboon District, Sa Kaew Province. Journal of Politics, Administration and Law, 12(1), pp. 533-552.
Linner, H., & Messing, I. (2012). Agricultural land needs protection. Acta Agric. Scand. Sect. B: Soil Plant Sci. 62, pp. 706-710.
Mogalakwe, M. (2006). The Use of Document Research Methods in Social Research. African Sociological Review, 10(1), pp. 221-230.
Monk, S., Whitehead, C., Burgess, G., & Tang, C. (2013). International Review of Land Supply and Planning Systems. York: Joseph Rowntree Foundation.
Sawamechai, R. (2016). The Natural Resources and environmental Management: Soil Resource and Land Use. The National Defence College of Thailand Journal, 58(1), pp.56-75.
Scott, J. (1990). A Matter of Record, Documentary Sources in Social Research. Cambridge: Policy Press.
_______. (2006). Social Research and Documentary Sources. Sage Benchmarks in Social Research Methods, Documentary Research Volume 1. SAGE Publication, pp. 3-40.
Uthaina, L. (2020). Inheritance of “Rights of Utilization” in Land Reform Zones (Sor.Por.Kor.4-01). Research Report. Bangkok: Faculty of Law, Siam University.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
