Demographic characteristics, individual self-protective behavior and health self-assessment among the people in areas with high PM 2.5 concentration in Bangkok
Keywords:
Demographic characteristics, Individual self-protective behaviour, Areas with high PM 2.5 concentration in BangkokAbstract
This research aimed to 1) investigate the demographic characteristics among the people in areas with high PM 2.5 concentration in Bangkok 2) investigate individual self-protective behavior from PM 2.5 among the people in areas with high PM 2.5 concentration in Bangkok 3) study the health self-assessment among the people in areas with high PM 2.5 concentration in Bangkok and 4) study the differences between demographic characteristic and individual self-protective behavior among the people in areas with high PM 2.5 concentration in Bangkok.
Based on the survey, the demographic characteristics of respondents the people in highly risk areas in Bangkok were mostly female (56 per cent), with the age between 18 to 25 years (52 per cent), the college students (39 per cent), the income between 15,001 to 25,000 Baht per month (36 per cent), the education of bachelor’s degree level (47 per cent), and stayed in an apartment or a condominium (42 per cent).
Most of the respondents often chose to wear regular or face cloth masks when going outdoors or in public gathering (58.5 per cent) and have street food meals in public places even when the levels of PM 2.5 exceeding the standard level (42 per cent), use public buses or vans to go to work (40.7 per cent) and perform outdoor activities for about one to three times a week (54.2 per cent), and their living quarters had no PM 2.5 air-purifier (78.4 per cent).
In addition, most of the respondents faced the respiratory problems more frequently than other kinds (Mean=4.02; S.D.=1.01), following by allergic symptoms (Mean=3.96; S.D.=1.11), eye irritation (Mean=3.96; S.D.=1.01), psychological stress and anxiety with the PM 2.5 affect (Mean=3.73; S.D.=1.13), and skin inflammation (Mean=3.67; S.D.=1.16).
References
กรมควบคุมมลพิษ. (2553). กำหนดมาตรฐานฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ในบรรยากาศทั่วไป. กระทรวง ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. [ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 30 พฤษภาคม 2564. จากhttp://infofile.pcd.go.th/law/2_99_air.pdf?CFID=17460708&CFTOKEN=63440791
กระทรวงสาธารณสุข. (2563). คู่มือการดำเนินงานด้านการแพทย์และสาธารณสุขกรณีฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5. ไมครอน (PM 2.5) ปี 2564. [ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 31 พฤษภาคม 2564.จาก https://sbo.moph.go.th/sbo/file/pm/คู่มือการดำเนินงานฝุ่น%20PM2.5%202564.pdf.
กองการท่องเที่ยวและกีฬา. (2563). สถานการณ์ด้านการท่องเที่ยวเดือนมกราคม 2563. [ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 3 มกราคม 2564. จากhttps://www.mots.go.th/download/article/article_20200407103037.pdf.
กองจัดการคุณภาพอากาศและเสียง สำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร. (2564). ผลการตรวจวัดฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) วันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2564. [ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ16 มกราคม 2564. จาก https://www.facebook.com/air4bangkok/posts/761168427850964).
กองนโยบายและแผนงาน สำนักการวางผังและพัฒนาเมือง กรุงเทพมหานคร. (2560). แนวโน้มการขยายตัวของที่อยู่อาศัยในเขต
กรุงเทพมหานครและปริมณฑล พ.ศ. 2556-2560. [ออนไลน์], สีบค้นเมื่อ 28 พฤษภาคม 2564. จาก http://www.bangkok.go.th/upload/user/00000354/plan/report/06.pdf.
กองนโยบายและแผนงาน สำนักการวางผังและพัฒนาเมือง กรุงเทพมหานคร. (2561). รายงานการศึกษาประชากรกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ปี พ.ศ. 2561. [ออนไลน์], สีบค้นเมื่อ 28 พฤษภาคม 2564.จากhttp://www.bangkok.go.th/upload/user/00000354/plan/report/04.pdf.
กองประเมินผลกระทบต่อสุขภาพ กรมอนามัย. (2558). แนวทางการเฝ้าระวังพื้นที่เสี่ยงจากมลพิษทางอากาศกรณีฝุ่นละอองขนาดเล็ก. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
เกษวรางค์ ลีลาสิทธิกุล, กรอนงค์ ยืนยงชัยวัฒน์, ศศิภา บูรณะพันธฤกษ์, ขจรศักดิ์ พงษ์พานิช และพัชรี คุณค้ำชู. (2018, July - September). ผลจากหมอกควันและพิษทางอากาศต่อระบบหัวใจและทางเดินหายใจในพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทย. Thammasat Medical Journal. 18(3), 339 – 348.
ขนิษฐา ชัยรัตนาวรรณ และณัฐพศุตม์ ภัทธิราสินสิริ. (2563, January – April). แหล่งกำเนิด ผลกระทบและแนวทางจัดการฝุ่นละออง PM 2.5 บริเวณภาคเหนือของประเทศไทย. Journal of the Association of Researchers, 25(1), 461 – 471.
เฉลิม ลิ่วศรีสกุล, แสงนวล ตุงคณาคร และอัชนา เลียวหิรัญ. (2545). ปัญหามลพิษทางอากาศต่อการทำงานของปอด: การศึกษาในตำรวจจราจรในเมืองเชียงใหม่. เชียงใหม่เวชสาร. 41(2), 89- 94.
ธนวรรธน์ อิ่มสมบูรณ์. (2546). พฤติกรรมสุขภาพและการพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพ. เอกสารการสอนชุดวิชาสุขศึกษาและการประชาสัมพันธ์งานสาธารณสุข. หน่วยที่ 1-8. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมิราช. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ:บริษัทประชุมช่างจำกัด.
บรรจบ ชุณหสวัสดิกุล, พยงค์ วณิเกียรติ, อัมพร กรอบทอง และกมล ไชยสิทธิ์. (2563, January - April). ผลต่อสุขภาพของฝุ่นละอองในอากาศขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน: กลไกก่อให้เกิดโรคและการรักษาด้วยการแพทย์ทางเลือก. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 18(1), 187-202.
พงศ์เทพ วิวรรธนะเดช (2550). ความรุนแรงของปัญหาฝุ่นละอองในบรรยากาศ และผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนในเชียงใหม่และลำพูน. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
พงศ์เทพ วิวรรธนะเดช, มุทิตา ตระกูลทิวากร, เฉลิม ลิ่วศรีสกุล, สุวรัตน์ ยิบมันตะสิริ และนิมิตร อินปั๋นแก้ว (2550). โครงการระดับรายวันของฝุ่นในอากาศและผลกระทบต่อสุขภาพในผู้ป่วยที่เป็นโรคหอบหืดจังหวัดเชียงใหม่และลำพูน. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.). [ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 30 พฤษภาคม 2564. จากhttps://doi.nrct.go.th/ListDoi/listDetail?Resolve_DOI=10.14457/CMU.res.2007.626.
มงคล รายะนาคร. (2553). หมอกควันและมลพิษทางอากาศในจังหวัดเชียงใหม่. เอกสารวิชาการ: ชุดความรู้ นโยบายสาธารณะ สถาบันศึกษานโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ แผนงานสร้างเสริมการเรียนรู้ กับสถาบันอุดมศึกษาไทยเพื่อการพัฒนานโยบาย สาธารณะที่ดี (นสธ.). กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุน สนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). [ออนไลน์], สืบค้น 30 พฤษภาคม 2564. จากhttp://www.ppsi.or.th/download/ppsi/20160309-048.pdf.
มติชนออนไลน์. (2562). โรงพยาบาลสังกัด กทม. เผย “ฝุ่นจิ๋ว” ทำคนกรุงป่วยทางเดินหายใจแล้วเกือบ 1 หมื่นราย. มติชนออนไลน์. [ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 25 มกราคม 2564. จากhttps://www.matichon.co.th/local/quality-life/news_1334098.
รังสิมา วณิชภักดีเดชา. (2562). PM 2.5 กับผลกระทบทางผิวหนัง (1 มีนาคม 2562). ภาควิชาจิตวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. [ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2563. จาก https://www.si.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=1368.
เรวดี จรุงรัตนาพงศ์ และ อารียา มนัสบุญเพิ่มพูล. (2552). ผลกระทบของหมอกควันต่อการท่องเที่ยว: กรณีจังหวัดเชียงใหม่และภูเก็ต. เอกสารการวิจัย. สนับสนุนโดยสถาบันศึกษานโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
วงศ์พันธ์ ลิปเสนีย์. (2561). โครงการศึกษาแหล่งกำเนิดและแนวทางการจัดการฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอนในพื้นที่กรุงเทพและปริมณฑล (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
วงศ์พันธ์ ลิมปเสนีย์, ธีระ เกรอต และนิตยา มหาผล (2543). มลภาวะอากาศ. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วนิดา จีนศาสตร์. (2551). มลพิษอากาศและการจัดการคุณภาพอากาศ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
แวว ขัตติพัฒนาพงษ์. (2563). ความสัมพันธ์ระหว่างค่าฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) กับโรคเยื่อบุตาอักเสบที่โรงพยาบาลดารารัศมี. วารสารสาธารณสุขล้านนา, 16(1), 24-31.
ศิวัช พงษ์เพียจันทร์, วรนุช ดีละมัน, โฉมศรี ชูช่วย และณัฐพงษ์ เอียดเต็ม. (2562, มีนาคม-เมษายน). PM 2.5 Source และ Sink ของมลพิษทางอากาศ. ประชาคมวิจัย, 24(144), 5-9.
ศศิธร มะโนมั่น, สุธาวัลย์ พงศ์พิริยะจิต, ปลื้มกมล ชาวนาหุบ, ปฏิภาณ สีสุก, ภาสกร มีมูลทอง, กุลสตรี แย้มมา, วัชรกร โพสกุล และกิตพงษ์ ภู่พัฒน์วิบูลย์. (2562). ระดับความรู้และปฏิบัติเกี่ยวกับการป้องกันฝุ่นละออง PM 2.5 ของนักศึกษาคณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฎนครปฐม. งานประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 11 มหาวิทยาลัยราชภัฎนครปฐม, 11-12 กรกฎาคม 2562, 903-911.
สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ. (2552). พระราชบัญญติสุขภาพพแห่งชาติ พ.ศ. 2550. [ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 30 มีนาคม 2564. จาก https://infocenter.nationalhealth.or.th/statute50.
สำนักนายกรัฐมนตรี. (2563). ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินในทุกเขตท้องที่ทั่วราชอาณาจักร. 25 มีนาคม 2563.
เสริม จันทร์ฉาย. (2562, มีนาคม - เมษายน). รู้จักฝุ่น: ฝุ่นพิษมาจากไหน. ประชาคมวิจัย, 24(144), 2-4.
อนุชิต ไกรวิจิตร. (2563). สรุปปริมาณฝุ่น กทม. ตั้งแต่วันที่ 1-24 มกราคม 3563 เป็นอย่างไร (24 มกราคม 2563). The Standard.[ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2563. จาก https://thestandard.co/aqi-pm25-1-24-jan-63/.
อังศินันท์ อินทรกำแหง. (2563). การจัดทำสถานการณ์ความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมในการป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในพื้นที่เมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทร- วิโรฒ.
อิสระ มะศิริ. (2561). โครงการการจัดทำแผนที่สถานการณ์มลพิษทางอากาศของประเทศไทย ปี 2560 โดยใช้ภาพถ่ายดาวเทียม. (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
Brook, R.D., & Rajagopalan S. (2017, August). Stressed about air pollution. Circulation, 136(7), 628–631.
Cochran, W.G. (1953). Sampling Techniques. New York, J. Wiley & sons.
Cong S., Kahn M.E., and Zheng S. (2017, January). Self-protection investment exacerbates air pollution exposure inequality in urban China. Ecological Economics. 131, pp.468-474.
IQAir. (2564). Air quality and pollution city ranking. [Online], Retrieved, January 16, 2021. From https://www.iqair.com/th-en/world-air-quality-ranking.
Li H., Cai J., Chen R., Zhao Z., Ying Z., Wang L., Chen J., Hao K., Kinney PL., and Chen H., Kan H. (2017, August). Particulate matter exposure and stress hormone levels: a randomized, double-blind, crossover trial of air purification. Circulation, 136(7), 618–627.
Mooney C. (2020). The coronavirus is deadly enough but some experts suspect bad air makes it worse. The Washington Post. [Online], Retrieved, January 5, 2021. From https://www.washingtonpost.com/climate-environment/2020/03/15/smoking-air-pollution-coronavirus/.
Ngoc, LTN, Park, D., Lee, Y., & Lee YC. (2017). Systematic review and Meta-analysis of human skin diseases due to particulate matter. International Environmental Research and Public Health, 14(2), 1458-1468.
The World Air Quality Project. (2021). Bangkok Air Pollution: Real-time Air Quality Index (AQI). [Online], Retrieved, January 5, 2021. From https://aqicn.org/city/bangkok/#/w/th.
_______. (2021b). Bangkok Air Pollution: Real-time Air Quality Index (AQI). [Online], Retrieved, May 28, 2021. From https://aqicn.org/city/bangkok/#/w/th.
WHO Global Air Quality Guidelines. (2016). Meeting Report, Bonn, Germany, 29 September – 1 October 2015.
World Bank Group. (2016). Environment, World Development Indicators 2016 (pp. 83-95). International Bank for Reconstruction and Devekopment/ The World Bank. Washington DC. [Online], Retrieved, January 5, 2021. From https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/23969/9781464806834.
