การเปลี่ยนผ่านสู่ระบอบกษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญแบบประชาธิปไตยที่มีอัตลักษณ์ของภูฏาน
คำสำคัญ:
ภูฏาน, ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์, การเปลี่ยนผ่านทางการเมือง, ระบอบกษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ, การสละราชสมบัติบทคัดย่อ
การเปลี่ยนผ่านสู่ระบอบพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญของภูฏาน เมื่อปี 2008 ถือเป็นเป็นประเทศที่สองในโลกต่อจากเดนมาร์กที่เปลี่ยนแปลงอย่างสงบไม่มีการใช้ความรุนแรงเสียเลือดเนื้อ ด้วยระยะเวลากว่า 2 ทศวรรษและการจัดการเลือกตั้งทั่วไปถึง 4 ครั้ง จึงกล่าวได้ว่าภูฎานประสบความสำเร็จในการสถาปนาระบอบการเมืองใหม่ ที่สำคัญ ยังเป็นการเปลี่ยนผ่านมีลักษณะเฉพาะหลายประการที่กล่าวได้ว่า มี “อัตลักษณ์” ที่ไม่เหมือนที่ใดในโลก กล่าวคือ เป็นการเปลี่ยนผ่านที่ไม่สามารถอธิบายได้ด้วยทฤษฎีการเปลี่ยนผ่านทางการเมืองที่มีการสังเคราะห์โดยนักวิชาการใด ๆ ได้อย่างชัดเจน ทั้งที่ให้ความสำคัญกับปัจจัยด้านโครงสร้างและตัวกระทำ โดยเฉพาะอย่างในแง่ของวิกฤติความขัดแย้งทางการเมือง เนื่องจากเป็นการเปลี่ยนผ่านที่เกิดขึ้นโดยการริเริ่มและผลักดันโดยสถาบันพระมหากษัตริย์อย่างต่อเนื่องและยาวนาน นับตั้งแต่ปี 1953 ในรัชสมัยของพระราชาธิบดีที่ 3 แห่งราชวงศ์วังชุกเป็นต้นมา จึงเป็นการวางแผนเพื่อเตรียมการเปลี่ยนแปลงอย่างค่อยเป็นค่อยไปและเปลี่ยนสู่ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข ภายใต้การนำของพระราชาธิบดีที่ 4 ที่ทรงดำริให้เริ่มมีกระบวนการร่างรัฐธรรมนูญตั้งแต่ปี 2001 ก่อนจะประกาศใช้ในปี 2008 ในวาระครบรอบ 100 ปีของราชวงศ์ พร้อมกับการขึ้นครองราชย์ของพระราชาธิบดีที่ 5 คือ จิกมี เกเซร์ นัมเกล วังชุก พระมหากษัตริย์องค์ปัจจุบัน โดยระหว่างนั้นพระองค์ทรงประกาศสละราชสมบัติอย่างเป็นทางการในปี 2005 ขณะที่ทรงมีพระชนมายุเพียง 51 พรรษาและมกุฎราชกุมารทรงมีพระชนมายุ 28 พรรษา พร้อมทั้งยังมีพระบรมราชโองการให้พระมหากษัตริย์ภูฏานต้องสละราชสมบัติเมื่อทรงมีพระชนมายุครบ 65 ปี ดังความปรากฏในมาตรา 6 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรภูฎานในเวลาต่อมาอีกด้วย ปรากฎการณ์ดังกล่าวจึงนับเป็นการเปิดพรมแดนองค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับการออกแบบโครงสร้างการเมืองการปกครองภายใต้ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขและควรมีการศึกษาเปรียบเทียบประเด็นการสละราชสมบัติและการสืบสันตติวงศ์ต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Aljazeera. (2005, December 19). Abdication shocks Bhutanese. Aljazeera. https://www.aljazeera.com/archive/2005/12/200849143231776773.html
Aljazeera. (2021. February 18). Top Bhutan general, judges detained in alleged overthrow plot. Aljazeera. https://www.aljazeera.com/news/2021/2/18/top-bhutan-general-and-judges-detained-for-overthrow-plot
Aris, M. (1994). The Raven Crown: the origin of Buddhist monarchy in Bhutan. London: Serindia Publications.
Bagehot, W. (2004). The English Constitution (P. Smith, Ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
Barrington, M., Jr. (1966). Social Origins of Dictatorship and Democracy: Lord and Peasant in the Making of the Modern World. Boston: Beacon Press.
Bothe, W. (2012). The Monarch’s Gift: Critical Notes on the Constitutional Process in Bhutan. European Bulletin of Himalaya Research, 40, 27-58.
Bothe, W. (2015). In the Name of King, Country, and People on the Westminster Model and Bhutan’s Constitutional Transition. Democratization, 22(7), 1338-1361.
Brassard, C. (2008). Decentralization, Democratization and Development in Bhutan. In C. Brassard, South Asian Perspectives 2007 (pp. 1-6). Institute of South Asian Studies, National University of Singapore: Macmillan Press.
Chaiyaporn, C. (2018). piya kasat : sēnthāng sū rabō̜p kasat phāitai ratthammanūn Dēnmāk , nưngphanpǣtrō̜isīsipkāo. [The Beloved King: The Path to a Constitutional Monarchy in Denmark, 1849] Bangkok: Kobfai Publishing.
Crossette, B. (1991, March 23). Thimphu Journal; Bhutan's King Doth Protest. Now Is It Too Much?. The New York Times. https://www.nytimes.com/1991/03/23/world/thimphu-journal-bhutan-s-king-doth-protest-now-is-it-too-much.html
Damrongrāchānuphāp, Prince, son of Mongkut, King of Siam. (2013). phrarātchaphongsāwadān krung Rattanakōsin ratchakān thī hā. [The Chronicles of Rattanakosin, King Rama V] (5th Edition). Bangkok: Office of Literature and History, Fine Arts Department.
Dema, K. (2024, February 5). Bhutan Chooses an Experienced hand at a Critical Time: Analysis of Bhutan’s Election Dynamics. The International Institute for Democracy and Electoral Assistance (International IDEA). https://www.idea.int/news/bhutan-chooses-experienced-hand-critical-time-analysis-bhutans-election-dynamics
Dessallien, R. L. (2005). Democracy, good governance and happiness: Some views from the kingdom of Bhutan. Thimphu: Centre for Bhutan Studies.
Dorji, L. (2008). WANGCHUCK DYNASTY: 100 Years of Enlightened Monarchy in Bhutan. Centre for Bhutan Studies with approval from the National Centenary and Coronation Celebrations Committee.
Gallenkamp, M. (2012). When Agency Triumphs Over Structure: Conceptualizing Bhutan’s Unique Transition to Democracy. Heidelberg Papers in South Asian and Comparative Politics, 68, 1-23.
Gehlot, N. S. (1976). [Review of the book The Changing Bhutan, by L. S. Rathore]. The Indian Journal of Political Science, 37(1), 85-87.
Hofmann, K. (2006). Democratization from Above: The Case of Bhutan. Democracy International, 1(2), 1-9.
Kinga, S. (2020). Democratic Transition in Bhutan: Political Contests as Moral Battles. New York: Routledge.
Kuensel Online. (2015, February 15). Book on the Constitution making process launched. Kuensel Online. https://kuenselonline.com/book-on-the-constitution-making-process-launched/
Lang, S. (1999). Parliamentary Reform 1785-1928. London: Routledge.
Lipset, S. M. (1998). Democracy in Asia and Africa. Washington DC: Congressional Quarterly.
Long, W. J. (2019). Tantric State: A Buddhist Approach to Democracy and Development in Bhutan. Oxford University Press.
Masaki, K. (2013). Exploring Bhutan’s ‘Natural Democracy’: In Search of an Alternative View of Democracy. Journal of Bhutan Studies, 28, 47 – 72.
Mathou, T. (2000). The politics of Bhutan: Change in continuity. Journal of Bhutan Studies, 3(2), 250-262.
Mathou, T. (2008). How to reform a traditional Buddhist monarchy: the political achievements of His Majesty Jigme the Fourth King of Bhutan (1972-2006). Thimphu: Centre for Bhutan & GNH Studies.
Ministry of Foreign Affairs. (2016). kānsưksā dū ngān nai tāngprathēt rātchaʻānāčhak phū tāna. [Oversea Study Trip: the Kingdom of Bhutan] (Group Report). Devawongse Varopakarn Institute of Foreign Affairs (DVIFA) Course: Foreign Affairs Executive Programme: 8th. https://image.mfa.go.th/mfa/0/yZ0EO327fd/nbt/nbt8/IS/IS%20Group%20Report.pdf
Naidu, A.G. (1986). Bhutan Looks Outwards: Its Search For Identity. The Indian Journal of Political Science, 47(4), 533-545.
Nishimizu, M. (2008). Portrait of a leader: through the looking glass of His Majesty’s decree. Thimphu: Centre for Bhutan & GNH Studies.
Phuntsho, K. (2013). The History of Bhutan. London: Random House India.
Rahul, R. (1969). The System of Administration in the Himalaya. Asian Survey, 9(9), 694 – 702.
Rathore, L. S. (1974). The Changing Bhutan. New Delhi: Jain Brothers. In N. S. Gehlot, [Review of the book The Changing Bhutan, by L. S. Rathore]. The Indian Journal of Political Science, 37(1), 85-87.
Rizal, D. (2015). The Royal Semi-authoritarian Democracy of Bhutan. Lanham, Maryland: Lexington Books.
Rueschemeyer, D., Stephens, E. H., & Stephens J. D. (1992). Capitalist Development and Democracy. Chicago: Chicago University Press.
Rustomji, N. (1978). Bhutan: The Dragon Kingdom in Crisis. Delhi: Oxford University Press.
Schäppi, D. (2005). Cultural Plurality, National Identity and Consensus in Bhutan. CIS Working Paper, 6, 4 – 5.
Singh, B. (2017). Politics of Ethnic Conflict in Bhutan: A Nepalese Perspective. (Master Thesis) Central University of Punjab, School of Global Relations.
Sinpeng, A. (2007). Democracy from Above: Regime Transition in the Kingdom of Bhutan. Journal of Bhutan Studies, 17, 21 – 47.
Smith, P. (Ed.). (2004). The English Constitution. Cambridge: Cambridge University Press.
Stepan, A, Juan J. L., & Minoves, J. F. (2014). Democratic Parliamentary Monarchies. Journal of Democracy, 25(2), 35–51.
The Hindu. (2016, August 21). Bhutan’s Royalty refutes “coup” claims in Rasgotra book. The Hindu. https://www.thehindu.com/news/international/Bhutan%E2%80%99s-Royalty-refutes-%E2%80%9Ccoup%E2%80%9D-claims-in-Rasgotra-book/article14581915.ece
The New York Times. (1964, April 6). Premier of Bhutan Killed by Assassin. The New York Times. https://www.nytimes.com/1964/04/06/archives/premier-of-bhutan-killed-by-assassin.html
The New York Times. (1964, November 28). Bhutan's King Reported Suppressing a Revolt; Absent Prime Minister Is Told to Go on Leave. The New York Times. https://www.nytimes.com/1964/11/28/archives/bhutans-king-reported-suppressing-a-revolt-absent-prime-minister-is.html
The New York Times. (1974, June 2). BHUTAN REPORTS PLOT TO KILL KING. The New York Times. https://www.nytimes.com/1974/06/02/archives/bhutan-reports-plot-to-kill-king-regime-accuses-tibetans-on-eve-of.html
Tshewang, U. (2015). Civil Service HRM Reforms in a new Democracy: The Case of Bhutan. (Doctoral Dissertation) Queensland University of Technology, QUT School of Business, School of Management.
Turner, M. (2015, July 18). Democracy still taking root in Bhutan. East Asia Forum Economics, Politics and Public Policy in East Asia and the Pacific. http://www.eastasiaforum.org/2015/07/18/democracy-still-taking-root-in-bhutan/
Turner, M., Chuki, S., & Tshering, J. (2011). Democratization by decree: the case of Bhutan. Democratization, 18(1), 184 – 210.
United Nations Development Programme Bhutan & Parliament of the Kingdom of Bhutan. (2019). Bhutan National Human Development Report: Ten Years of Democracy in Bhutan. https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/bt/NHDR-For-Website_11.3.19_compressed.pdf
Ura, K. (2015). phū nam hǣng phū dān : ʻadīt ʻanākhot nai dindǣn hǣng khwāmsuk. [Leadership of the Wise kings of Bhutan] (K. Sucharitakul & W. Van Williams-Ward, Trans.). Bangkok: Suan Nguen Mee Ma Publishing.
Wangchhuk, L. (2010). Facts about Bhutan: The Land of the Thunder Dragon. New Delhi, Ajanta Offset & Packagings: Absolute Bhutan Books.
Wangchuk, T. (2004). The middle path to democracy in the kingdom of Bhutan. Asian Survey, 44(6), 836-855.
Wolf, S. (2012). Bhutan’s Political Transition – Between Ethnic Conflict and Democracy. APSA, Spotlight South Asia. https://d-nb.info/1026674344/34
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 รัฐศาสตร์พิจาร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
All contents and information in the manuscripts published by Journal of Political Science Critique are the authors’ opinions; thus, the authors take sole responsibility for any contents. The editorial board does not agree with or accept responsibility for the manuscripts.
All published articles, information, contents, pictures, or other things in Journal of Political Science Critique are Copyright by the Journal. All Rights Reserved. All contents may not be copied or duplicated in whole or part by any means without the prior written permission of Journal of Political Science Critique.
