แนวคิดการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเพื่อสังคมในธัมมจักกัปปวัตตนสูตร

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหมาย สาระสำคัญของธรรมจักกัปปวัตตนสูตร และวิเคราะห์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาเพื่อสังคมในธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่ปัญจวัคคีย์ สาระสำคัญของพระสูตรนี้ ประกอบด้วยความเมามัวการหมกมุ่นในกามคุณอันน่าใคร่ น่าพึงพอใจ ที่ปิดบังใจให้เป็นทุกข์ และการทำตนให้ลำบากอันเป็นเหตุแห่งความกระวนกระวายกระสับกระส่าย อึดอัด ขัดเคือง ทั้งกายและใจ เพราะที่สุดโต่งทั้งสอง เป็นความต้องการปรารถนา เป็นความเชื่อที่พยายามแสวงหาลาภยศสรรเสริญและความสุขเพื่อครอบครองให้มากที่สุดตามความปรารถนา และอีกอย่าง การทรมานตนเองเพื่อต้องการความปรารถนาด้วยการทุ่มเท แม้กระทั้งชีวิตเพื่อให้พ้นจากทุกข์ และพุทธองค์ทรงแสดงความจริงสูงสุด ได้ทางออกคือทางสายกลาง ได้แก่ ปัญญา ศีล และสมาธิตามลำดับ ซึ่งเป็นกระบวนการปฏิบัติเพื่อความดับทุกข์ และทรงแสดงสัมมาปฏิบัติอันเป็นการปฏิบัติที่ถูกต้อง ที่เรียกกันว่า อริยมรรคมีองค์แปด ที่พระพุทธองค์ทรงเรียกว่า ทางออกจากทุกข์ที่ถูกต้อง ทางสายนี้เป็นอิสระจากเชิงบวกหรือเชิงลบ เรียกว่าทางสายกลาง คือการไม่ติดทั้งบวกและลบ ทางที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้นี้ จึงเป็นทางสายใหม่ที่ถูกต้อง มีความปลอดภัย เป็นทางนำไปสู่ความสิ้นความอยาก ได้อิสระ ท่านโกณทัญญะหนึ่งในปัญจวัคคีย์ ได้ฟังพระธรรมเทศนาธัมมจักกัปปวัตตนสูตร โดยท่านได้รู้แล้ว มีดวงตาเห็นธรรม และพระพุทธเจ้าทรงบวชด้วยวิธีเอหิภิกขุ พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมเพื่อประโยชน์สุขแก่มนุษยชาติเป็นอันมาก ถือว่าเป็นการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเพื่อสังคมชาวโลกอย่างแท้จริง