การพัฒนาเครื่องจักสานร่วมกับผ้าไหมมัดหมี่เพื่อการออกแบบโคมไฟ ของชุมชนบูรพา อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ The Development of Basketry and Mudmee Silk for Lamp Design of Burapha Village, Ban Khwao District, Chaiyaphum Province

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัยครั้งนี้คือ 1) เพื่อออกแบบโคมไฟที่เกิดจากการพัฒนาเครื่องจักสานร่วมกับผ้าไหมมัดหมี่ของ
ชุมชนบูรพา อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ 2) เพื่อประเมินความพึงพอใจโคมไฟที่เกิดจากการพัฒนาเครื่องจักสานร่วมกับผ้า
ไหมมัดหมี่ ของชุมชนบูรพา อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงอนุรักษ์เพื่อสืบทอดความรู้ภูมิปัญญาของ
ชุมชน และเป็นการเสริมสร้างศักยภาพให้กับชุมชน จากภูมิปัญญาที่มีอยู่ ผู้วิจัยได้ทำการศึกษาข้อมูลเบื้องต้นพบว่า การนำ
เครื่องจักสานมาประยุกต์เป็นโคมไฟแบบใช้กันเองภายในครัวเรือนนั้นมีมานานหลายปี เนื่องจากชาวบ้านไม่ได้ผลิตเพื่อเป็น
ผลิตภัณฑ์ชุมชน และจากการศึกษาข้อมูลทางสื่ออิเลคทรอนิคส์พบว่า ผลิตภัณฑ์โคมไฟไม้ไผ่ที่มีจำหน่ายทั่วไปเป็นโคมไฟไม้ไผ่ที่
ใช้ผ้าฝ้ายหรือกระดาษสาเป็นวัสดุสำหรับประกอบโคม ผู้วิจัยพบว่าผลิตภัณฑ์โคมไฟแบบประยุกต์งานจักสานและผ้าไหมมัดหมี่ยัง
ไม่มีชุมชนใดเคยผลิตจำหน่าย อีกทั้งเครื่องจักสานและผ้าไหมมัดหมี่เป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชน ผู้วิจัยจึงนำเอา
ผลิตภัณฑ์ของชุมชนสองชนิดนี้มาเป็นแนวคิดในการออกแบบ ซึ่งเป็นการนำเอาจุดเด่นของผลิตภัณฑ์มาประยุกต์ใช้ร่วมกับ
กระบวนการออกแบบ และกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ซึ่งเป็นการทำงานร่วมระหว่าง ผู้ทรงภูมิปัญญา ผู้นำชุมชน นักวิชาการ
นักออกแบบ ผู้ประกอบการค้าผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญา และผู้วิจัย เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มาจากภูมิปัญญา และเป็นการมีส่วนร่วมของ
ชุมชน เพื่อเป็นการพัฒนาทั้งส่วนภูมิปัญญา และพัฒนาบุคลากร ผู้วิจัยได้ออกแบบและสร้างผลิตภัณฑ์ที่สามารถเล่าเรื่องราว
สะท้อนวิถีชุมชน นำเสนอวิถีชีวิตของชุมชนผ่านผลิตภัณฑ์นี้ ผู้วิจัยได้กำหนดชื่อผลงานว่า “แสงแห่งบูรพา” หมายถึงความ
เจริญรุ่งเรืองของชุมชนบูรพา เนื่องมาจากภูมิปัญญาที่มีเอกลักษณ์เป็นของตนเอง ซึ่งสะท้อนวิถีชีวิต ความคิด และภูมิปัญญา
ของชุมชนเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ ผู้วิจัยได้มีการประเมินผลิตภัณฑ์ตามหลักมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.) ประเมิน
การพัฒนาผลิตภัณฑ์ตามเกณฑ์การคัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OPC) ประเมินการทดลองใช้งานผลิตภัณฑ์โคมไฟ
โดยใช้สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าคะแนนเฉลี่ย ( X ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) จากโดยผู้เชี่ยวชาญ 20 คน
ประกอบด้วย ตัวแทนผู้จำหน่ายเครื่องจักสานจำนวน 3 คน ตัวแทนผู้จำหน่ายผ้าไหมมัดหมี่ 10 คน นักวิชาการ 1 ท่าน
เจ้าหน้าที่รัฐ 1 ท่าน ปราชญ์ท้องถิ่น 2 ท่าน ผู้นำชุมชน 1 ท่าน นักออกแบบ 2 ท่าน และประเมินความพึงพอใจที่มีต่อผลิตภัณฑ์
โคมไฟที่เกิดจากการพัฒนาเครื่องจักสานร่วมกับผ้าไหมมัดหมี่ โดยใช้สถิติทดสอบ One Samples T-Test จากกลุ่มตัวอย่าง
จำนวน 248 คน โคมไฟที่เกิดจากการพัฒนาเครื่องจักสานร่วมกับผ้าไหมมัดหมี่ของชุมชนบูรพา อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ มี
ผลตามการประเมินดังนี้

1. มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน มผช. 40/2546 ผลิตภัณฑ์จักสาน มีค่าคะแนนเฉลี่ย ( X ) ที่ 4.44 อยู่ในระดับ ดี
และมีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ที่ 0.30
2. มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน มผช. 17/2552 ผลิตภัณฑ์ผ้ามัดหมี่ มีค่าคะแนนเฉลี่ย ( X ) ที่ 4.81 อยู่ในระดับ ดี
มาก และมีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ที่ 0.20
3. เกณฑ์การคัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ มีค่าคะแนนเฉลี่ย ( X ) ที่ 4.16 อยู่ในระดับ ดี และมีส่วน
เบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ที่ 0.38
4. การทดสอบใช้งานผลิตภัณฑ์โคมไฟ มีค่าคะแนนเฉลี่ย ( X ) ที่ 4.59 อยู่ในระดับ ดีมาก และมีส่วนเบี่ยงเบน
มาตรฐาน (S.D.) ที่ 0.48
5. คุณภาพผลิตภัณฑ์โคมไฟ มีค่าคะแนนเฉลี่ย ( X ) ที่ 4.50 อยู่ในระดับ ดีมาก และค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
(S.D.) ที่ 0.34
6. การประเมินความพึงพอใจต่อโคมไฟของกลุ่มตัวอย่าง One Samples T-Test มีคะเฉลี่ย ( X ) ที่ 4.16 อยู่ใน
ระดับ ดี ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานที่ (S.D.) 0.42 และมีคะแนนทดสอบที่ 0.027 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

The research objective is. 1) To design the lamp from developed of basketry and mudmee silk of,
Burapha village, Bankhwao district, Chaiyaphum province. 2) To assess satisfaction to the lamp from
developed of basketry and mudmee silk of, Burapha village, Bankhwao district, Chaiyaphum province. This
the research is conservation the local wisdom and empowering to the village. The researcher studied
preliminary data found, locals use a basketry to applied with a lamp has many year. But never
development product is to a product of the community, and researching from the electronics media found,
are producing bamboo lamp sold as a lot, but materials in use is cotton and mulberry paper to assembling.
The basketry and mudmee silk products are products that are unique to the village. the researchers was to
use the product of these two communities as a concept in the design. use a prominent point of the
product to applied with the design process and product development. Which is a collaboration between.
Ability folks. The headman. Academics. Designers. Wisdom products traders. And Researcher. To get a
product that comes from wisdom and a joint of the community. In order to development of the wisdom
and development of people. Researcher have designed and built products that can reflect their
community's story and present a way of life of the community through the this product. Researchers have
assigned name of product is. Light of Burapha. Because of the that wisdom is uniquely their own. Which
reflect lifestyle ideas and wisdom of the community. In order to get quality products, researcher has
evaluated product by Thai community product standards, assess the development of products by criteria
select the one tambon one product top (OTOP Champion), evaluating lamp products trial. Statistical
analysis data by, Average ( X ), Standard deviations (S.D.) and evaluate the satisfaction with the lamp
products arising from the development of basketry and Mudmee Silk. Using the statistical test One sample 

t-test from 248 representative sample. The evaluation results the lamp was developed in of basketry and
Mudmee Silk from Burapha Village, Ban Khwao district, Chaiyaphum province According to the evaluation
1. Thai Community Products Standard (TCPs.) 40/2546 Wicker Product, The average ( X ) at 4.44,
level is best, and The Standard deviations (SD) at 0.30
2. Thai Community Products Standard (TCPs.) 17/2552 Mudmee Silk Product, The average ( X ) at
4.81, level is very best, and The Standard deviations (SD) at 0.20
3. Criteria select the one tambon one product top (OTOP Champion) The average ( X ) at 4.16,
level is best, and The Standard deviations (SD) at 0.38
4. Evaluating lamp products trial. The average ( X ) at 4.59, level is very best, and The Standard
deviations (SD) at 0.48
5. The quality of Lamp product standard. The average ( X ) at 4.50, level is very best, and The
Standard deviations (SD) at 0.34
6. Assessing satisfaction towards the lamp from representative, of the sample One Samples TTest.
The average ( X ) at 4.16, level is best, and The Standard deviations (SD) at 0.42, results of statistical
tests at 0.027 statistically significant