การพัฒนาสารสนเทศเพื่อการอนุรักษ์ภูมิปัญญาสถาปัตยกรรมเมืองมรดกโลก จังหวัดกำแพงเพชร, The Development of Architectural Conservation Information of World Heritage Kamphaeng Phet

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เพื่อศึกษา พัฒนา และหาประสิทธิภาพสารสนเทศเพื่อการอนุรักษ์ภูมิปัญญาสถาปัตยกรรม เมืองมรดกโลก
จังหวัดกำแพงเพชร มีขอบเขตพื้นที่เฉพาะวัดช้างรอบ โดยวิธีการวิจัยแบบผสมผสาน ประกอบด้วย การสำรวจเอกสารและ
สถานที่จริง การตรวจสอบข้อมูลโดยผู้เชี่ยวชาญ หลังจากนั้นจึงนำมาพัฒนาเป็นสื่อประสม แล้วนำมาหาประสิทธิภาพเชิงเหตุผล
โดยผู้เชี่ยวชาญ และหาค่าดัชนีประสิทธิผลพร้อมกับประเมินความพึงพอใจกับกลุ่มทดลอง ผลการวิจัยพบว่า วัดช้างรอบมีการ
วางแผนผังแบบเมืองสุโขทัย โดยมีลักษณะเฉพาะคือ การทำฐานบัวสูง การใช้วัสดุ ศิลาแลงเป็นวัสดุก่อสร้างที่มีเทคนิคพิเศษใน
การต่อเสาศิลาแลง การยึดโครงสร้างไม้โครงหลังคา และการบากข้างเสาศิลาแลงเพื่อยึดผนัง เป็นต้น และพระเจดีย์องค์ระฆัง
ปากผายเล็กน้อยมีรูปช้างโผล่ออกจากผนังครึ่งตัวและรูปหงส์ดินเผา เป็นต้น ส่วนในขั้นตอน หาค่าประสิทธิภาพเชิงเหตุผล
ผลการวิจัยพบว่า มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.25 ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด ( X≥ 4.00) และเมื่อนำไปทดลองใช้ 2 ครั้งกับกลุ่มทดลอง 2 กลุ่ม
เพื่อหาค่าดัชนีประสิทธิผลและประเมินความพึงพอใจ พบว่า การทดลองครั้งที่ 1 กลุ่มทดลองมีความรู้เพิ่มขึ้นคิดเป็นร้อยละ 42
ซึ่งมีค่าต่ำกว่าเกณฑ์ที่กำหนด (E.I. ≥ 0.50) โดยผลการประเมินความพึงพอใจอยู่ใน ระดับมาก ( = 4.30) หลังการทดลองผู้วิจัย
ได้ทำการปรับปรุงภาพประกอบ เนื้อหา และเสียงของสารสนเทศที่พัฒนาขึ้น แล้วนำไปทดลองใช้และประเมินความพึงพอใจครั้ง
ที่ 2 พบว่า กลุ่มทดลองมีความรู้เพิ่มขึ้นคิดเป็นร้อยละ 52 ซึ่งมีค่าผ่านเกณฑ์ที่กำหนด (E.I. ≥ 0.50) โดยผลการประเมินความ
พึงพอใจอยู่ในระดับมาก ( X= 4.25) จากผลการหาค่าประสิทธิภาพเชิงเหตุผล ค่าดัชนีประสิทธิผล และประเมินความพึงพอใจ
จึงสรุปได้ว่า สารสนเทศเพื่อการอนุรักษ์ภูมิปัญญาสถาปัตยกรรม เมืองมรดกโลก จังหวัดกำแพงเพชร มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ที่
กำหนด

This research aim is to study, develop and find out the effectiveness of the architectural
conservation of Kamphaeng Phet world heritage site. The scope of this study was Wat Chang Rob by mixed
methodology, which were combined with the documents and authentic survey. The data had examined by
the expertise, then developed to be mixed media which was found out the rational approach by the
expertise and found out the effectiveness index (E.I.) which included the sampling’s satisfaction assessment.
The results had found that Wat Chang Rob had the same characteristics plan like Sukhothai period which
had the high lotus base, the poles had built with the special technique by using laterites, the wooden roof
had joined with the roof structure, the laterites poles had related into one side to stick on the wall, and the
pagoda had wide base with half elephant around and swan clay.The effective rational approach was X
=4.25,which higherthan the criteria X (≥ 4.00). When tested with2 groups twice, to find out the effectiveness
index and the satisfaction evaluation, it had found that the first effectiveness index (E.I.) of the knowledge 

was 42 percent which less than the criteria (E.I. ≥ 0.50). The satisfaction was in high level (4.30). After proved
the content pictures, contents, and media sound, then tested for the second time, it had found that the
index (E.I.) of the knowledge was 52 percent which pass the criteria (E.I. ≥ 0.50). The satisfaction was in high
level (4.25). The summarized of these finding showed that the architectural conservation of Kamphaeng
Phet world heritage site had the criteria stipulation.