การประยุกต์ใช้หลักการออกแบบที่ชุมชนมีส่วนร่วมในการออกแบบตราสัญลักษณ์และ บรรจุภัณฑ์ กลุ่มแปรรูปผ้าทอมือ ชุมชนบ้านหวายหลึม อำเภอเชียงขวัญ จังหวัดร้อยเอ็ด
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาหาปัจจัยสำคัญในการออกแบบตราสัญลักษณ์และบรรจุภัณฑ์โดยการประยุกต์ใช้หลักการออกแบบที่ชุมชนมีส่วนร่วมสำหรับสินค้าแปรรูปจากผ้าทอมือ กลุ่มแปรรูปผ้าทอมือ ชุมชนบ้านหวายหลึม อำเภอเชียงขวัญ จังหวัดร้อยเอ็ด 2. เพื่อออกแบบตราสัญลักษณ์และบรรจุภัณฑ์สินค้าแปรรูปจากผ้าทอมือ ด้วยการใช้อัตลักษณ์ชุมชนโดยกระบวนการประยุกต์ใช้หลักการออกแบบที่ชุมชนมีส่วนร่วม 3. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (Stakeholder) ที่มีต่อบรรจุภัณฑ์ต้นแบบของสินค้าแปรรูปจากผ้าทอมือ ของชุมชนบ้านหวายหลึม จังหวัดร้อยเอ็ด ซึ่งประกอบด้วยกลุ่มตัวอย่างดังนี้ 1. กลุ่มผู้ผลิต 2. กลุ่มเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนฝ่ายส่งเสริมผลิตภัณฑ์ชุมชน อำเภอเชียงขวัญ จังหวัดร้อยเอ็ด 3. กลุ่มผู้บริโภค โดยใช้เครื่องมือทางการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ และการบันทึกการสนทนากลุ่ม ซึ่งผลการวิจัยพบว่า รูปแบบตราสัญลักษณ์ที่ออกแบบนั้นมีรูปแบบและสีที่มีความเหมาะสม มีองค์ประกอบที่ลงตัว แสดงออกถึงอัตลักษณ์ของชุมชน มีความเรียบง่ายและสวยงาม เหมาะสำหรับการนำไปใช้งาน ซึ่ง ผลของการศึกษาความพึงพอใจของผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสียที่มีต่อบรรจุภัณฑ์ที่ออกแบบขึ้น พบว่า ด้านรายละเอียดบนบรรจุภัณฑ์นั้นมีคะแนนความพึงพอใจสูงที่สุด โดยมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก ( = 4.44) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D. = 0.74) ประกอบด้วย การให้รายละเอียดที่ครบถ้วน แบบอักษรที่อ่านทำความเข้าใจได้ง่าย รูปแบบกราฟิกบนบรรจุภัณฑ์ที่แสดงถึงอัตลักษณ์ชุมชนและสวยงามเหมาะสมกับรูปแบบสินค้า รองลงมาคือ ด้านรูปแบบของบรรจุภัณฑ์ มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก ( = 4.31) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D. = 0.80) ประกอบด้วย ความสะดวกต่อการใช้งาน ความเหมาะสมต่อรูปแบบสินค้า ด้านการสื่อสารทางการตลาด มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก ( = 4.19) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D. = 0.79) ประกอบด้วย บรรจุภัณฑ์ช่วยสร้างความประทับใจชวนให้ซื้อช่วยส่งเสริมมูลค่าให้กับสินค้า การสื่อสารถึงผลิตภัณฑ์สินค้าได้ชัดเจน มีความเป็นเอกลักษณ์จดจำง่าย ตามลำดับ ผลรวมของการออกแบบบรรจุภัณฑ์มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก ( = 4.31) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D. = 0.78)
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กันต์ชนก เซีย. (2560). อิทธิพลของบรรจุภัณฑ์สินค้ามีผลต่อการตัดสินใจเลือกซื้อสมุนไพรเพื่อสุขภาพของผู้บริโภคในตำบล
ศรีภูมิ จังหวัดเชียงใหม่ (บธ.ม.). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยแม่โจ้.
เกศแก้ว ประดิษฐ์. (2561). การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ข้าวกล้องพันธุ์ข้าวหอมกระดังงาที่มีผลต่อการตอบรับในเชิงพาณิชย์ของกลุ่ม
วิสาหกิจชุมชน กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านบอฆอ อําเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราช
นครินทร์, 10(2), 127-139.
ธนิดา แหลมฉลาด และ โฆสิต แพงสร้อย.(2563). การพัฒนาลวดลายผ้าขาวม้าทอมือเพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจของชุมชน
จังหวัดร้อยเอ็ด.วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 8(3), 1153-1165.
นฤมล ญาณสมบัติ และ เจนวิชญ์ ทองอ่อน. (2564). การเพิ่มมูลค่าตราสินค้าโดยใช้ตราสัญลักษณ์และเครื่องมือทางการค้า.
วารสารวิทยาการจัดการปริทัศน์ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา, 23(2), 281-294.
พลเดช เชาวรัตน์ และคณะ. (2565). การประยุกต์ใช้กระบวนการคิดเชิงออกแบบในการออกแบบ วิดีทัศน์มรดกทางวัฒนธรรม
ชุมชนแกดำ จังหวัดมหาสารคาม.วารสารสถาปัตยกรรม การออกแบบและการก่อสร้าง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์
ผังเมืองและนฤมิตศิลป์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 4(1), 13-24.
เมธาวี จำเนียร. (2564). อัตลักษณ์ผลิตภัณฑ์ชุมชนสู่การสร้างและสื่อสารแบรนด์ กรณีศึกษา การแสดงรำโทนนกพิทิด.วารสาร
ราชพฤกษ์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา, 19(2), 1-12.
วลัยลักษณ์ อัตธีรวงศ์. (2550). ปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกซื้อสินค้าของประชาชนในเขตกรุงเทพมหานคร.วารสารวิทยาศาสตร์
และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 15(1), 88-99.
วันวิสาข์ พรมจีน และอติเทพ แจ้ดนาลาว. (2562). การใช้แสงและสีทางจิตวิทยาเพื่อการออกแบบพัฒนาฉาก. วารสาร
อิเล็กทรอนิกส์ Veridian มหาวิทยาลัยศิลปากร (มนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์และศิลปะ), 12(6), 2521-2541.
วินยาภรณ์ พราหมณโชติ. (2563). ผ้าฝ้ายทอมือจอมทองกับแนวทางการสร้างมูลค่าเพิ่มเพื่อการยกระดับผลิตภัณฑ์ในตลาด
สมัยใหม่: การวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา, 15(3), 1-10.
วุฒิชัย วิถาทานัง. (2564). การออกแบบตราสัญลักษณ์และบรรจุภัณฑ์กล้วยม้วนสอดไส้ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปรรูปผลผลิต
เกษตรอินทรีย์และพืชสมุนไพรละลุ จังหวัดสระแก้ว.วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร,
(2), 148-160.
สถาพร ถาวรอธิวาสน และคณะ. (2554). การพัฒนาเสนทางทองเที่ยววัฒนธรรมตามวิถีชุมชนลุมแม่น้ำท่าจีน จังหวัดชัยนาท.
(รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยจันทรเกษม.
สำนักส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นและวิสาหกิจชุมชน. (2562). ข้อมูลลงทะเบียน OTOP ประจำปี 2562. สืบค้นเมื่อ 24 กันยายน
, จาก https://cep.cdd.go.th/otop-data/ผู้ผลิต-ผู้ประกอบการ-otop
หทัยชนก คะตะสมบูรณ์. (2563). การพัฒนาศักยภาพของชุมชนเพื่อสร้างเศรษฐกิจฐานรากอย่างยั่งยืน:กรณีศึกษา ตําบลเนิน
ศาลา อําเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 8(2), 273-288.
องค์การบริหารส่วนตำบลพระเจ้า. (14 มิถุนายน 2562). ข้อมูลทั่วไป: สภาพทั่วไปขององค์การบริหารส่วนตำบลพระเจ้า
สืบค้นเมื่อ 16 กันยายน 2565, จาก https://www.phrachao.go.th/pagelist-28.html
องใบฏีกาณภัทร เพื๊อกหึ่ว (พานิช) และคณะ. (2564). การพัฒนารูปแบบบรรจุผลิตภัณฑ์เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มของสินค้าชุมชนยาย
ชา อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์, 6(2), 156-166.
อรรถศิษฐ์ พัฒนะศิริ และ วรลักษณ์ วงศ์โดยหวัง ศิริเจริญ. (2559). สื่อสังคม และอิทธิพลต่อการตัดสินใจซื้อของผู้บริโภค.
วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 4(2), 152-160.
เอนก ใยอินทร์ และคณะ. (2564). นวัตวิถีของดีชุมชน: การต่อยอดภูมิปัญญาสู่การเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ. วารสาร มจร การ
พัฒนาสังคม, 6(2), 77-91.
Bora. (March 12, 2022). Community-based design. Retrieved September 17, 2022, from
https://uxdesign.cc/community-based-design-55aaed58666d
Debra Riley. (2015). The Impact of Packaging Design on Health Product Perceptions. Conference: International
Conference on Marketing & Business Development At: Bucharest, Romania
IDEO.org. (2015). The Field Guide to Human-Centered Design. Retrieved September 15, 2022, from
https://www.designkit.org/resources/1
Llagas, Brian. (2018). A Human-Centred Design Approach to creating Culturally Resonant Branding and
Packaging. Retrieved September 26, 2022, from https://www.researchgate.net/publication/327895308
_A_HumanCentred_Design_Approach_to_creating_Culturally_Resonant_Branding_and_Packaging