การศึกษาสภาพแวดล้อมการใช้งานอาคารผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลดอยสะเก็ด เพื่อลดโรคระบาดทางเดินหายใจ

Main Article Content

วรธรรม ชูบัวทอง
ธานัท วรุณกูล

บทคัดย่อ

          โรงพยาบาลดอยสะเก็ดเป็นโรงพยาบาลชุมชน ระดับทุติยภูมิ ซึ่งสังกัดในกระทรวงสาธารณสุข และมีการใช้แบบเลขที่ 3130 ซึ่งเป็นแบบมาตรฐานในการก่อสร้างโรงพยาบาลชุมชนทั่วประเทศในการก่อสร้าง แบบเลขที่ 3130 ได้มีการใช้งานมาเป็นเวลานานกว่า 30 ปี ทำให้อาคารที่ใช้งานอยู่ปัจจุบันไม่สามารถตอบสนองต่อการใช้งานของผู้ใช้อาคารได้เท่าที่ควร โรงพยาบาลดอยสะเก็ดจึงมีการต่อเติมอาคารจากรูปแบบเดิม เพื่อให้ตอบสนองต่อการใช้งาน ซึ่งการต่อเติมไม่ได้คำนึงถึงปัญหาที่จะเกิดขึ้นหลังการต่อเติมและปัญหาต่อสภาพแวดล้อมโดยรวมของอาคาร ทำให้ปัจจุบันอาคารบางตำแหน่งไม่มีการระบายอาคารและเกิดความแออัดหากมีผู้ใช้บริการจำนวนมาก รวมถึงไม่ตอบสนองต่อสถานการณ์แพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 (Covid-19) ในปัจจุบัน เมื่อเกิดการแพร่ระบาดโรคทางเดินหายใจขึ้น โรงพยาบาลจึงต้องมีการปรับพื้นที่ใหม่ให้เหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบัน งานวิจัยชิ้นนี้ได้ทำการสำรวจสภาพแวดล้อมและปัญหาในการใช้งานพื้นที่ต่าง ๆ ในปัจจุบัน โดยสรุปให้เห็นถึงปัญหาในการใช้งานและเสนอเป็นแนวทางในการออกแบบเพื่อแก้ไขปัญหา โดยทำการสัมภาษณ์เชิงลึกเกี่ยวกับปัญหาในการใช้งานและมาตราฐานทางการแพทย์ต่างๆ กับบุคลากรทางการแพทย์ จำนวน 15 คน และทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ซึ่งสรุปประเด็นสำคัญได้ 3 หัวข้อดังนี้ 1. ด้านการออกแบบ 2. ด้านสภาพแวดล้อม 3. ด้านบริหารจัดการอาคาร จากข้อมูลจึงนำมาสู่แนวทางในการออกแบบแบบมีส่วนร่วม ซึ่งแบ่งตามพื้นที่ใช้งานของอาคาร โดยการกั้นพื้นที่และจัดพื้นที่ให้เป็นสัดส่วน เพื่อป้องกันผู้ป่วยปกติ ให้แยกจากผู้ป่วยติดเชื้อทางเดินหายใจ ทำให้ลดการติดเชื้อภายในโรงพยาบาลลง และจัดทำเป็นแนวทางในการออกแบบเพื่อปรับปรุงโรงพยาบาลดอยสะเก็ดในอนาคต

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมควบคุมโรค. (2563). รายงานสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.

สืบค้นเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2563, จาก https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/situation_more.php

กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2564). คู่มือมาตรฐาน ระบบบริการสุขภาพ ปี 2564. สืบค้นเมื่อ 25

กุมภาพันธ์ 2564, จาก https://ricd.go.th/webth2/2021/06/26/health-service-system-standards-year-64/

กระทรวงสาธารณสุข. (2564). รหัสหน่วยงานบริการสุขภาพ กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวง

สาธารณสุข. สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2564, จาก http://203.157.10.8/hcode_2020/query_02.php

กระทรวงสาธารณสุข. (2554). คู่มือการป้องกันควบคุมโรคติดต่ออุบัติใหม่ สำหรับบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขปี

กรุงเทพฯ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์กรการสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.

กลุ่มพัฒนาระบบเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาโรคติดต่อ กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค. (2562). รายงานสถานการณ์โรคหัด

ประเทศไทย ปี พ.ศ. 2561 – 2562. กรุงเทพฯ: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข

กำธร มาลาธรรม. (2563). หลักการขั้นพื้นฐานเกี่ยวกับโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล. สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2564,

จาก https://med.mahidol.ac.th

คณะกรรมการป้องกันและควบคุมการติดเชื้อ ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

(2561). นโยบายและคู่มือปฏิบัติ เพื่อป้องกันและควบคุมการติดเชื้อ ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์.

สืบค้นเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2563 จาก http://excellent.med.cmu.ac.th › uploads › 2021/11

ชนัดดา สระโสม และคณะ. (2554). ประสิทธิผลของวิธีการป้องกันการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างเฉียบพลัน ในเด็กอายุต่ำ

กว่า 5 ปี: การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ. วารสารพยาบาลสาร, 38(4), 123-142.

ชนาธิป ไชยเหล็ก. (12 มีนาคม 2563). Pandemic คืออะไร. สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2564, จาก THE STANDARD :

https://thestandard.co/what-is-pandemic/

ชาฮีดา วิริยาทร และคณะ. (2560). การใช้บริการผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยใน ในสถานพยาบาลประเภทต่าง ๆ ของประชากรไทย

พ.ศ. 2558. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข, 11(2), 155-169.

ชุษณะ มะกรสาร ศิวาพร สังรวม และสินีนาฏ อันบุรี. (กันยายน 2557). ระบบบริการทางการแพทย์. Thailand Medical

Services Profile 2011-2014 (การแพทย์ไทย 2554-2557) First Edition. สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2564,

จาก https://www.hiso.or.th/hiso/picture/reportHealth/report/report8.pdf

ดารณี จารีมิตร และคณะ. (2549). โรคระบบทางเดินหายใจ: ความเสี่ยงร้ายแรงจากการออกแบบและจัดการอาคารสำนักงานที่

ไม่เหมาะสม. วารสารวิจัยและสาระสถาปัตยกรรม/การผังเมือง, 4(2), 1-20.

ธนเศรษฐ์ ร่วมชาติ. (2558). แนวทางการปรับปรุงอาคารโรงพยาบาลชุมชนตามเกณฑ์ประเมินอาคารเขียวและมาตรฐาน

สำหรับสถานพยาบาล. มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.

ธานัท วรุณกูล. (2563). สิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาในการออกแบบโรงพยาบาล. เชียงใหม่: สำนักงานบริหารงานวิจัย

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ประเสริฐ ทองเจริญ. (2552). ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 09 มาแล้ว ระบาดบันลือโลก เล่ม 2. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์อักษรสมัย

ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน.

สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน). (2561). มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับที่ 4. นนทบุรี

: บริษัท หนังสือดีวัน จำกัด.

สมาคมโรคระบบหายใจและเวชบำบัดวิกฤตในเด็ก ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย. (2562). แนวทางการดูแลรักษา

โรคติดเชื้อเฉียบพลันระบบหายใจในเด็ก พ.ศ. 2562. นนทบุรี: บริษัท บียอนด์ เอ็นเทอร์ไพรซ์ จำกัด.

สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข. (27 ตุลาคม 2558). จำนวนสถานพยาบาลและจำนวนเตียง จำแนกตาม

ประเภทและเขตบริการ. สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2564, จาก http://thcc.or.th/reporthcode.html.

สำนักโรคติดต่ออุบัติใหม่ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2561). โรคติดเชื้อทางเดินหายใจ ป้องกันได้ด้วยตนเอง.

สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2564, จาก https://med.mahidol.ac.th/frontier/th/kmfever

สำนักวัณโรคกลุ่มยุทธศาสตร์และประเมินผล. (2560). สถานการณ์วัณโรคของประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 26

กุมภาพันธ์ 2564, จาก https://tbthailand.org

อาจรีย์ แดงโสภณ และคณะ. (2553). ผลของโปรแกรมการให้สุขศึกษา ที่มีต่อความรู้และทักษะของผู้ดูแลเด็กป่วยโรคติดเชื้อ

ทางเดินหายใจส่วนบน. สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2564, จาก https://th.rajanukul.go.th

Atkinson, J. & World Health Organization. (2009). Natural Ventilation for Infection Control in Health-Care

Settings. Geneva: World Health Organization. Retrieved on 30 Febuary 2021, from

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK143284/

Future Hospital Partners Network. (March 2016). Experience-based co-design: designing the future of hospital

services. Royal College of Physicians. Retrieved February 20, 2020, from

https://www.rcplondon.ac.uk/projects/outputs/experience-based-co-design-designing-future-hospital-

services

Saka, K.H. et al. (2017). Bacterial Contamination of Hospital Surfaces According to Material Make, Last Time

of Contact and Last Time of Cleaning/Disinfection. Journal of Bacteriology and Parasitology, 8(3).

Topf, M. & Thompson, S. (2001). Interactive relationships between hospital patients’ noise-induced stress

and other stress with sleep. Heart Lung. 30(4), 237-243.