ความเป็นจริงของพุทธปรัชญาเถรวาทในมุมมองวิทยาศาสตร์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความเป็นจริงของพุทธปรัชญาเถรวาทและวิทยาศาสตร์ และเพื่อวิเคราะห์ความเป็นจริงของพุทธปรัชญาเถรวาทในมุมมองวิทยาศาสตร์ จากการศึกษาพบว่า ความเป็นจริงของ พุทธปรัชญาเถรวาทมีลักษณะตรงกัน (ยถาภูต) และสมนัยกัน (สนธิ) อยู่ระหว่างกลาง (มัชฌิม) ความเป็นจริงมี 2 ระดับ คือ สมมติสัจจะ และปรมัตถสัจจะ สำหรับวิธีการเข้าถึงความเป็นจริงใช้การคิดเรื่องต่างๆ อย่างละเอียดจนเข้าถึงความเป็นจริงของเรื่องนั้นอย่างถูกต้อง เรียกว่า โยนิโสมนสิการ และมีนิพพานเป็นเป้าหมายการเข้าถึงความเป็นจริง ส่วนความเป็นจริงของวิทยาศาสตร์ มีลักษณะเป็นอเทวนิยมไม่เชื่อในเรื่องของสิ่งเหนือธรรมชาติทั้งหลายที่ พ้นโลกธรรมชาติในปัจจุบัน แต่จะเชื่อความรู้ที่ได้จากการเรียนรู้ธรรมชาติที่เกิดจากการใช้เหตุผลพิสูจน์สมมติฐานที่ตั้งไว้ โดยวิธีการที่เริ่มตั้งแต่การสำรวจกำหนดขอบเขตของปัญหา การตั้งสมมติฐาน การทดลอง เก็บข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล และสรุปผล ทำอย่างต่อเนื่อง จนได้คำตอบโดยปราศจากอคติ ความเป็นจริงของ วิทยาศาสตร์มี 2 ระดับ คือ วิทยาศาสตร์เทียมและวิทยาศาสตร์แท้ การเข้าถึงความเป็นจริงใช้วิธีการ 5 ขั้นตอน สำหรับเป้าหมายการเข้าถึงความเป็นจริงก็เป็นไปเพื่อแสวงหาความรู้และนำมาใช้ให้เป็นประโยชน์กับมนุษยชาติ และความเป็นจริงของพุทธปรัชญาในมุมมองวิทยาศาสตร์ไม่ได้มีความขัดแย้งกันกับวิทยาศาสตร์ เพียงแต่วิทยาศาสตร์มุ่งเน้นศึกษาหาความรู้ในเรื่องสสารเป็นหลัก ในขณะที่พุทธปรัชญาเถรวาทมุ่งศึกษาทั้ง สสาร (รูปธรรม) และ อสสาร (นามธรรม)