ความเพียรและคติธรรมในมหาชนกชาดก

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่ออภิปรายคติธรรมเรื่องความเพียรที่ปรากฎในมหาชนกชาดก  ผลการศึกษาพบว่า คติธรรมในมหาชนกชาดก เกี่ยงข้องกับการดำเนินชีวิตของมนุษย์มีเหตุปัจจัยในการส่งเสริม หรือขัดขวางในการบำเพ็ญบารมี แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นขึ้นอยู่กับตัวบุคคลเป็นสำคัญว่า รู้เข้าใจและปฏิบัติตามหลักคุณธรรมหรือไม่ มีความคิด ความเชื่อและการปฏิบัติตามหลักคำสอนของศาสนาหรือไม่ วุฒิภาวะของบุคคล  การสั่งสมในอดีตชาติ ความมุ่งมั่นตั้งใจในการทำความดี และความรับผิดชอบ เป็นต้น และเมื่อบำเพ็ญบารมีตามแนวทางโพธิสัตว์จะทำให้การดำเนินชีวิตในปัจจุบัน มีความทุกข์ลดลง มีความสุขกาย และสุขใจ ในมิตินี้แสดงให้เห็นความสำคัญของวิริยะบารมีอันเป็นแนวคิดสำคัญของคติธรรมในมหาชนกชาดก เป็นกลวิธีการสื่อแนวคิดให้ตระหนักว่าความปิติสุขจากการบวชของพระมหาชนกในที่นั้น ความเพียรของพระมหาชนกชาดกเรื่องนี้ให้คติว่า ความพากเพียรนำไปสู่ความสำเร็จ ได้นั้นต้องเป็นความเพียร ที่ประกอบด้วย ความรัก ความเข้าใจ และความมุ่งมั่น ต่องานอย่างแท้จริง