การบริหารธุรกิจตามหลักพรหมวิหารธรรม : การศึกษาเชิงวิเคราะห์ วิจักษ์ และวิธาน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์พรหมวิหารธรรม และเพื่อสร้างองค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับการบริหารธุรกิจเชิงพุทธ ผลการศึกษาพบว่า เป็นธรรมเครื่องอยู่ของพรหม ประกอบด้วย เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา เมื่อนำหลักธรรมนี้มาประยุกต์ใช้สำหรับการบริหารธุรกิจบนพื้นฐานกระบวนทรรศน์หลังนวยุคสายกลาง จะช่วยให้การทำธุรกิจมีเจตนาเป็นไปเพื่อประโยชน์สุขของคนส่วนรวม การผลิตสินค้าและบริการและนวัตกรรมทางธุรกิจจะคำนึงถึงความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม เว้นจากการเบียดเบียน ไม่เอารัดเอาเปรียบผู้บริโภค คำนึงถึงคุณภาพและความคุ้มค่า รวมถึงการได้รับคุณภาพชีวิตที่ดี มีใจคิดเกื้อกูลและแสวงหาการมีส่วนร่วมเพื่อสร้างความร่วมมือมากกว่าการแข่งขัน มีความยินดีต่อเพื่อนผู้ทำธุรกิจด้วยกัน มีความรักความใส่ใจต่อผู้ร่วมงาน หุ้นส่วน คู่ค้า มีใจเป็นธรรมในการบริหารจัดการธุรกิจ มีระบบบรรษัทภิบาลเพื่อรักษาสิทธิและความชอบธรรมให้กับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในกิจการทางธุรกิจทุกท่าน รวมไปถึงการคุ้มครองผู้บริโภคให้ได้รับคุณภาพชีวิตที่ดีและมีความสุข องค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับการบริหารธุรกิจเชิงพุทธ ได้แก่ การทำธุรกิจด้วยความรักความใส่ใจ (เมตตา) การเกื้อกูลและแบ่งปัน (กรุณา) การสื่อสารให้เกิดสุขภาวะแก่สังคม (มุทิตา) และการให้ความชอบธรรมด้วยการปกป้อง คุ้มครอง และดูแล (อุบกขา) แกนหลักสำคัญของการบริหารธุรกิจตามหลักพรหมวิหารธรรมจึงได้แก่ “การเอาใจเขามาใส่ใจเรา” โดยขับเคลื่อนให้ครบใน 3 ส่วน คือ (1) ส่วนของบุคคลที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจ (2) ส่วนของสินค้าและบริการ (3) ส่วนของธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การบริหารธุรกิจตามหลักพรหมวิหารธรรมเป็นการทำให้งานธุรกิจกลายเป็นส่วนหนึ่งของสังคมในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในชาติได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน