ศึกษาวิเคราะห์แนวคิดทางปรัชญาการศึกษาที่สำคัญของท่านพุทธทาสภิกขุและสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต)

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาวิเคราะห์แนวคิดทางปรัชญาการศึกษาที่สำคัญของท่านพุทธทาสภิกขุและสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) ซึ่งเป็นพระเถรานุเถระผู้มีบทบาทสำคัญในการเสนอแนวทางการศึกษาที่สอดคล้องกับหลักธรรมในพระพุทธศาสนา ผลการศึกษาพบว่า แม้ทั้งสองท่านจะมีความแตกต่างกันในด้านประเด็น แนวทาง และภาษาที่ใช้ในการนำเสนอแนวคิดทางการศึกษา แต่ทั้งสองล้วนเน้นย้ำคุณค่าของศีลธรรมและจริยธรรมเป็นหลักสำคัญร่วมกัน โดยชี้ให้เห็นถึงวิกฤตของระบบการศึกษาไทยที่ละเลยการปลูกฝังคุณธรรม และมุ่งเน้นเฉพาะการแข่งขันและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีตามแนวทางแบบตะวันตก อันอาจนำไปสู่ปัญหาทางสังคมในระยะยาว ทั้งพุทธทาสภิกขุและสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เสนอว่า การศึกษาควรเป็นเครื่องมือในการพัฒนาจิตใจและแก้ไขปัญหาสังคมอย่างยั่งยืน มากกว่าการมุ่งเอาตัวรอดในระบบเศรษฐกิจและสังคมสมัยใหม่