การศึกษาวิเคราะห์สมุนไพรในคัมภีร์พรหมปโรหิต

ผู้แต่ง

  • ทัพพ์เทพ ทิพยเจริญธัม สถานการแพทย์แผนไทยประยุกต์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
  • อภิรดา เอี่ยมอ่ำ สถานการแพทย์แผนไทยประยุกต์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ฉันทณัฏฐ์ ทิพยเจริญธัม สถานการแพทย์แผนไทยประยุกต์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
  • วิมลมาศ ชัยวรศิลป์ สถานการแพทย์แผนไทยประยุกต์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ธรรมณพรรธ ดวงดี สถานการแพทย์แผนไทยประยุกต์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

สมุนไพร, การแพทย์แผนไทย, คัมภีร์พรหมปโรหิต

บทคัดย่อ

คัมภีร์พรหมปโรหิต เป็นสมุดไทยขาว การบันทึกใช้อักขรวิธีแบบไทยโบราณยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ จำนวน 110 หน้า ประกอบด้วยหน้าต้น 57 หน้า หน้าปลาย 53 หน้า ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับโรคและอาการของสตรี

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อปริวรรตและศึกษาวิเคราะห์องค์ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรในคัมภีร์พรหมปโรหิต โดยการปริวรรตถอดคำหรือข้อความจากการเขียนตามอักขรวิธีแบบโบราณให้เป็นการเขียนตามแบบอักขรวิธีในปัจจุบัน การศึกษาวิเคราะห์สมุนไพรในคัมภีร์พรหมปโรหิต การศึกษาวิเคราะห์เปรียบเทียบองค์ความรู้ด้านเกี่ยวกับสมุนไพรในคัมภีร์พรหมปโรหิตกับองค์ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรตามศาสตร์และองค์ความรู้ด้านการแพทย์แผนไทย สรุปและอภิปรายผล

ผลการศึกษาพบสมุนไพรทั้งหมด 290 ชนิด พบรสยาสมุนไพรจำนวน 10 รส พิกัดยาสมุนไพรจำนวน 10 พิกัด วิธีการปรุงยาสมุนไพรจำนวน 24 วิธี 

ผลการศึกษาเปรียบเทียบตำรับยาสมุนไพรในคัมภีร์พรหมปโรหิต กับตำรับยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ พบว่ามีชื่อตรงกัน 3 ตำรับ ผลการศึกษานี้เกิดประโยชน์ต่อวงวิชาการการแพทย์แผนไทยด้านการเรียนการสอนเภสัชกรรมแผนไทย การทำเวชปฏิบัติด้านการแพทย์แผนไทย และวงการวิชาการด้านการแพทย์แผนไทย

เอกสารอ้างอิง

กลุ่มงานพัฒนาวิชาการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร สถาบันการแพทย์แผนไทย กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 2554. บัญชียาจากสมุนไพร พ.ศ. 2554 ตามประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ เรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2554 คณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ. กรุงเทพฯ: สามเจริญพาณิชย์(กรุงเทพ) จำกัด.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ, 2542. ตำราเวชศาสตร์ฉบับหลวง รัชกาลที่ 5 เล่ม 1. สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, กรุงเทพฯ: สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, คณะกรรมการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จัดพิมพ์เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธันวาคม 2542.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ, 2542. ตำราเวชศาสตร์ฉบับหลวง รัชกาลที่ 5 เล่ม 2. สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, กรุงเทพฯ: สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, คณะกรรมการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จัดพิมพ์เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธันวาคม 2542.

มูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์ไทยเดิมฯ และโรงเรียนอายุรเวทธำรง สถานการแพทย์แผนไทยประยุกต์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล, 2550. ตำราการแพทย์แผนไทยเดิม (แพทย์ศาสตร์สังเคราะห์ฉบับอนุรักษ์) เล่ม 1. กรุงเทพฯ: ศุภวนิชการพิมพ์.

มูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์ไทยเดิมฯ อายุรเวทวิทยาลัย (ชีวกโกมารภัจจ์), 2548. ตำราเภสัชกรรมไทย. พิมพ์ครั้งแรก. กรุงเทพฯ: พิฆเณศ พริ้นติ้ง เซ็นเตอร์.

โรงเรียนแพทย์แผนโบราณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร พระนคร, 2504. แพทยศาสตร์สงเคราะห์ เล่ม 3. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2018-12-28

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความ