อุทุมพรคีรีและความเกี่ยวข้องกับสถาปัตยกรรมสุโขทัย
คำสำคัญ:
สำนักสงฆ์, สุโขทัย, อุทุมพรคีรีบทคัดย่อ
อุทุมพรคิรีหรือทิมพุลาคละคือ สำนักสงฆ์ฝ่ายอรัญวาสีที่สำคัญของลังกาในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๑๗-๒๐ สำนักสงฆ์แห่งนี้เป็นศูนย์กลางการศึกษาพระธรรมวินัยของพระสงฆ์จากต่างแดน โดยมีหลักฐานฝ่ายไทยระบุว่าได้มีพระสงฆ์ชาวมอญเดินทางมายังสำนักสงฆ์แห่งนี้ในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๑๙ และได้กลับมาตั้งสำนักสงฆ์แห่งใหม่ที่มีชื่อเดียวกัน ในรัฐมอญทางตอนใต้ของประเทศพม่าในปัจจุบันสำนักสงฆ์แหล่งใหม่นั้นเป็นที่ศึกษาเล่าเรียนพระธรรมวินัยของพระสุมนเถระซึ่งเป็นพระสงฆ์ชาวสุโขทัย ที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างศาสนสถานหลายแห่งทั้ง ในสุโขทัยและล้านนา
การศึกษารูปแบบศาสนสถานในอุทุมพรคิรี พบความสัมพันธ์กับสถาปัตยกรรมสมัยสุโขทัยที่สร้างขึ้นตั้งแต่รัชสมัยของพ่อขุนรามคำแหง หรือในราวต้น พุทธศตวรรษที่ ๑๙ เป็นต้นมา อันเป็นเครื่องช่วยยืนยันถึงความสัมพันธ์ทางพุทธศาสนาระหว่างลังกากับสุโขทัยที่เริ่มปรากฏในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ในช่วงเวลาดังกล่าวเช่นเดียวกันโดยมีพระสงฆ์ฝ่ายอรัญวาสีเป็นกลไกสำคัญ
เอกสารอ้างอิง
กรมศิลปากร. จารึกสมัยสุโขทัย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากรจัดพิมพ์เนื่องในโอกาสฉลอง 700 ปี ลายสือไทย พุทธศักราช ๒๕๒๖, ๒๕๒๗.
กรมศิลปากร. ศิลาจารึกในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติหริภุญไชย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากรจัดพิมพ์เนื่องในโอกาสสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ ทรงเปิดพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติหริภุญไชย, ๒๕๒๒.
บําเพ็ญ ระวิน, ผู้แปล. มูลศาสนา สํานวนล้านนา. เชียงใหม่: คณะมนุษย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, ๒๕๓๘.
ประเสริฐ ณ นคร. การอธิบายจารึกสมัยสุโขทัย. กรุงเทพฯ: โครงการกิตติเมธีสาขาวิชาศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, ๒๕๔๗.
ประเสริฐ ณ นคร. ประวัติศาสตร์เบ็ดเตล็ด: รวมบทนิพนธ์ “เสาหลักทางวิชาการ” ของศาสตราจารย์ ดร. ประเสริฐ ณ นคร. กรุงเทพฯ: มติชน, 2549.
Herbert Keuneman, Sri Lanka. Hong Kong : APA Publication (HK) Ltd., 1984.
K. Sri Pemaloka. The Ancient Maha Vihara Tradition and Malwatuasgiri Viharas. Singapore: Aaloka Publication, 1959.
Leelananda Prematilleke. History and Archaeology of Sri Lanaka Volume II: The Art and Architecture of Sri Lanka I. Padukka: The State Printing Corperation, 2007.
Roland Silva. Religious Architecture in Early and Medieval Sri Lanka. Druk : krips Repro Meppel, 1988.
W. M. Sirisena. Sri Lanka and South-East Asia. Leiden: E. J. Brill, 1978.
Walpola Rahula. History of Buddhism in Ceylon. 3rd ed., Dehiwala :The Buddhist Cultural Centre, 1993.
ดาวน์โหลด
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความนี้เป็นผลงานของข้าพเจ้าแต่เพียงผู้เดียว และ/หรือเป็นผลงานของข้าพเจ้าและผู้ร่วมงาน ตามชื่อที่ระบุในบทความจริง และเป็นผลงานที่มิได้ถูกนำเสนอหรือตีพิมพ์ที่ใดมาก่อน
