CARINATED POTTERY: DVARAVATI TECHNOLOGY IN CENTRAL THAILAND
Keywords:
เทคโนโลยีสมัยโบราณ, ภาชนะดินเผา, ทวารวดี, หม้อมีสันAbstract
This paper presents aspects of carinated pots of the Dvaravati period; 15 sites and 128 samples from Central Thailand were petro graphically analyzed. Examination of potsherd components was conducted with two major objectives: 1) understanding carinated pot manufacturing processes with a focus on raw materials, tempering, forming techniques, surface finishing methods, and firing; 2) understanding the relationships among Dvaravati communities in Central Thailand. The result showed that the potteries are earthenware, made of local clay, and of two different tempers: 1) an inclusion group: sand, sand and organic matter (rice chaff or husks), and sand, grog and husks; 2) a group that contained only natural inclusion - natural soil. The carinated pots were formed by wheel-throwing and free-hand forming techniques using a clay anvil. As for the surface finishing, the pots were decorated using a variety of techniques including polishing or burnishing, smoothening, cord-marking, slipping and black burnishing. The firing temperatures of the pottery ranged from 400 to 550 degrees Celsius. The samples also illustrate homogeneity and standardization within the region and also in relation to other regions
References
จักรินรัฐ นิยมค้า และดวงกมล อัศวมาศ. “รายงานผลการศึกษาเศษภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีบ้านบึงน้อย ตําบลบ้านกรวด อําเภอบ้านกรวด จังหวัดบุรีรัมย์,” 2543. (อัดสําเนา).
___________. “รายงานผลการศึกษาเศษภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีเมืองเสมา อําเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา.” 2544. (อัดสําเนา).
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ภูมิลักษณ์ประเทศไทย. กรุงเทพฯ: ด่านสุทธาการพิมพ์, 2534.
ดวงกมล อัศวมาศ. “การวิเคราะห์ภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีปราสาทพนมวัน อําเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา.” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2542.
___________. “รายงานผลการวิเคราะห์ภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีเขาศรีวิชัย จังหวัดสุราษฏร์ธานี.” 2546. (อัดสําเนา).
___________. “รายงานผลการวิเคราะห์เศษภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีจังหวัดบุรีรัมย์.” 2551. (อัดสําเนา).
___________. “รายงานผลการวิเคราะห์ภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีบ้านไร่และแหล่งโบราณคดีถ้ําลอด อําเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน.” 2549. (อัดสําเนา).
___________. “รายงานผลการวิเคราะห์ภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีวัดตุมปัง (ร้าง) จังหวัดนครศรีธรรมราช.” 2546. (อัดสําเนา).
___________. “รายงานผลการวิเคราะห์เศษภาชนะดินเผาด้วยวิธีศิลาวรรณาของแหล่งโบราณคดีโนนป่าช้าเก่า จังหวัดนครราชสีมา.” 2551. (อัดสําเนา).
___________. “รายงานผลการวิเคราะห์เศษภาชนะดินเผาด้วยวิธีศิลาวรรณาของแหล่งโบราณคดีโคกทอง จังหวัดสงขลา และแหล่งโบราณคดีเขาละมุ จังหวัดสตูล,” 2551. (อัดสําเนา).
___________. “รายงานผลการวิเคราะห์เศษภาชนะดินเผาและหินทรายจากแหล่งโบราณคดีบ้านหนองจิก จังหวัดบุรีรัมย์ของโครงการค้นหาและพัฒนาสารสนเทศของราชมรรคาสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 สนับสนุนโดยสํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.” 2549. (อัดสําเนา).
___________. “รายงานผลการวิเคราะห์เศษภาชนะดินเผาด้วยวิธีศิลาวรรณาจากแหล่งโบราณคดีถ้ำเพิงและแหล่งโบราณคดีเพิงผาทวดตาทวดยาย จังหวัดสงขลา และแหล่งโบราณคดีเพิงผาโต๊ะโร๊ะ จังหวัดสตูล.” 2553. (อัดสําเนา).
___________. “รายงานผลการวิเคราะห์เศษภาชนะดินเผาและก้อนดินเผาไฟด้วยวิธีศิลาวรรณาจากแหล่งโบราณคดีโนนป่าช้าเก่าแหล่งโบราณคดีบ้านกระเบื้อง และแหล่งโบราณคดีโนนตาโทน ตําบลดอนตะนิน อําเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา.” 2552. (อัดสําเนา).
___________ . “รายงานผลการวิเคราะห์เศษภาชนะดินเผาและก้อนดินเผาไฟด้วยวิธีศิลาวรรณาจากแหล่งโบราณคดีหนองราชวัตร อําเภอหนองหญ้าไซ จังหวัดสุพรรณบุรี.” 2552. (อัดสําเนา). ___________. “รายงานผลการวิเคราะห์เศษภาชนะดินเผาและหินดุด้วยวิธีศิลาวรรณาจากแหล่งโบราณคดีบ้านดอนไร่ จังหวัดอุบลราชธานี.”2553 (อัดสําเนา).
ธราพงศ์ ศรีสุชาติ. ผลวิเคราะห์เซระมิคส์จากแหล่งโบราณคดีไทย. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2534.
ผาสุข อินทราวุธ. ทวารวดี การศึกษาเชิงวิเคราะห์จากหลักฐานทางโบราณคดี. กรุงเทพฯ : อักษรสมัย, 2542.
___________. ดรรชนีภาชนะดินเผาสมัยทวารวดี. กรุงเทพฯ : ภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ, 2528.
ผ่องศรี วนาสิน และทิวา ศุภจรรยา. เมืองโบราณบริเวณชายฝั่งทะเลเดิมของที่ราบภาคกลางของประเทศไทย: การศึกษาตําแหน่งที่ตั้งและภูมิศาสตร์สัมพันธ์. กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิจัย ฝ่ายวิจัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2524.
สุรพล นาถะพินธุ, รองศาสตราจารย์. อาจารย์ประจําภาควิชาโบราณคดีมหาวิทยาลัยศิลปากร. สัมภาษณ์ 26 พฤษภาคม 2553.
Bullock, P. et al. Handbook for soil thin section description, Wolverhampton: England, 1985.
Joukowsky, Martha. A complete manual of field archaeology: tools and techniques of field work for archaeologists. Englewood Cliffs, N.J. : Prentice-Hall, 1980.
Rice, Prudence M. Pottery analysis: a sourcebook. Chicago: University of Chicago, 1987.
Downloads
Issue
Section
License
บทความนี้เป็นผลงานของข้าพเจ้าแต่เพียงผู้เดียว และ/หรือเป็นผลงานของข้าพเจ้าและผู้ร่วมงาน ตามชื่อที่ระบุในบทความจริง และเป็นผลงานที่มิได้ถูกนำเสนอหรือตีพิมพ์ที่ใดมาก่อน