Lanna Paksipakarana: the relationship between sanskrit and central thai version

Authors

  • Sayam Patthranuprawat อาจารย์ประจำภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

Keywords:

นิทาน, ภาษาสันสกฤต, ล้านนา

Abstract

Tantropakhyana has been well-known in Asia, especially South-East Asia. Nowadays only the 4 divisions of it are found, namely: Nandakapakaranam, Paksipakaranam, Mandukapakaranam and Pisacapakaranam. As for the second one, Paksipakarannam, the available manuscripts are in Sanskrit, Lanna, Lao and Thai. Each begins with the assembly of birds for the selection of their leader. The Sanskrit manuscript consists of 19 tales. The Lanna and Lao versions share the same stories, and each has 16 tales. The Thai manuscript has 18 tales. From the comparative study, it can be concluded that the manuscript written in Lanna should have been influenced by the Sanskrit version because their stories and teachings are similar with each other. Futhermore, the Lanna manuscript might have been a prototype for the Lao and Thai ones. However, due to the addition of Jataka, the stories and teachings found in the Thai version of Paksipakarannam are different from the others.

References

ต้นฉบับตัวเขียน

"ธัมมสิงหปกรณ์." วัดศรีโคมคำ อ.เมือง จ.พะเยา. หนังสือใบลาน 10 ผูก. อักษรธรรมล้านนา. ภาษาบาลี-ไทยล้านนา. ม.ป.ป. เลขที่ 054 - 068.

"นันทสิงหปกรณ์. " วัดพันอ้น. อ.เมือง จ.เชียงใหม่. หนังสือใบลาน 10 ผูก. อักษรธรรมล้านนา. ภาษาบาลี-ไทยล้านนา. จ.ศ. 1181. เลขที่ 056-066.

"นิสสัยสกุณปกรณ์." วัดสูงเม่น อ. สูงเม่น จ. แพร่. หนังสือใบลาน 2 ผูก. อักษรธรรมล้านนา. ภาษาบาลี-ไทยล้านนา เส้นจาร จ.ศ. 1198. เลขที่ 085-086.

"ปักษีปกรณัม เล่ม 1-2." หอสมุดแห่งชาติ. สมุดไทยดำ. 2 เล่ม อักษรไทย ภาษาไทย เส้นดินสอขาว. ม.ป.ป. เลขที่ 6-7 ตู้ 113 มัดที่ 62.

หนังสือและวารสาร

กุสุมา รักษมณี. "ชื่อตัวละครในนิทาน."(เอกสารประกอบการบรรยายในที่ประชุมสำนักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน มิถุนายน 2538), 1-4.(อัดสำเนา)

กุสุมา รักษมณี. "ตันโตรปาขยานะ ที่มาของรรณคดีล้านนาเรื่องนันทปกรณ์ ปีสาจปกรณ์ มัณฑกปกรณ์ และสกุณปกรณ์" วรรณกรรมล้านนา เล่ม 2. เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 2524, 529-533.

กุสุมา รักษมณี. "นิทานปัญจตันตระฉบับกาษาไทย". อักษรศาสตร์มหาวิทยาลัยศิลปากรฉบับพิเศษ 10 ปี คณะอักษรศาสตร์. 2 (2 มิถุนายน 2521 - พฤษภาคม 2522), 80-92.

กุสุมา รักษมณี. นิทานอุทาหรณ์ในวรรณคดีสันสกฤต. นครปฐม : โรงพิมพัมหาวิทยาลัยศิลปากร, 2525.

กุสุมา รักษมณี และคณะ. เรื่องนางตันไต.กรุงเทพฯ : มูลนิธิเสฐียรโกเศศ-นาคะประทีป. 2529.

ชยันต์ วรรณธนะภูติและคณะ. รายชื่อหนังสือโบราณล้านนาของสถาบันวิจัยสังคมมหาวิทยาลัยเชียงใหม่. เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2534.

นิทานอิหร่านราชธรรม (ประชุมปกรณัม) 2 เล่ม. พระนคร : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, 2505-2506.

ปัญญาสชาดกฉบับหอสมุดแห่งชาติ 2 เล่ม. พระนคร : ศิลปาบรรณาคาร, 2499.

ประชุมปกรณัมภาคที่ 2. (เรื่องปักษีปกรณัม) พระนคร : โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, 2466. (พิมพ์ถวายในงานพระราชทานเพลิงศพมหาอำมาตย์ตรีพระยาสุริยเดชวิเศษฤทธิ์เมื่อปีกุน พ.ศ. 2466)

เวาน์ เพลงเออ (ผู้รวบรวม). ด้วยปัญญาและความรัก : นิทานชาวเมืองเหนือ. กรุงเทพฯ: สมาคมสังคมศาสตร์, 2519.

สยาม ภัทรานุประวัติ. "ปักษีปกรณัม : การศึกษาเปรียบเทียบฉบับสันสกฤต ล้านนา และไทย." วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาสันสกฤต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2546. (อัตสำเนา) สีลา วีรวงส์. (เรียบเรียง) นิทานนางตันไต 1.(นันทปะกอน) เวียงจันทน์ : กรมวันนะคะดี, 2500.

สยาม ภัทรานุประวัติ. นิทานนางตันไต 2. (สะกุนาปะกอน) เวียงจันทน์ : กรมวันนะคะดี, 2513.

สยาม ภัทรานุประวัติ. นิทานนางตันไต 4. ปีสาจะปะกอน) เวียงจันทน์ : กรมวันนะคะดี, 2509.

สยาม ภัทรานุประวัติ. ประวัติศาสตร์ลาว. กรุงเทพฯ: มติชน, 2539.

สยาม ภัทรานุประวัติ. หนังสือมันทุปะกอน. เวียงจันทน์ : กรมวันนะคะดี, 2508.

สุภาพรรณ ณ บางช้าง. วิวัฒนาการวรรณคดีบาลีสายพระสุตตันตปิฎกที่แต่งในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2533.

แสง มนวิทูร, ร.ต.ท. เรื่องชินกาลมาลีปกรณ์. พระนคร: โรงพิมพ์พิฆณศ, 2517. (พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพศาสตราจารย์ ร.ต.ท. แสง มนวิทูร เปรียญ ณ ฌาปนสถานของคุรุสภา วัดสระเกศวรมหาวิหาร วันที่ 20 เมษายน พุทธศักราช 2517)

ภาษาต่างประเทศ

Artola, G. T. "A New Pañcatantra Text." Bharatiya Vidya. vol.XX-XXI (1960-1961) : 76-95.

Artola, G. T. Pañcatantra Manuscript from South India. Madras : The Vasanta Press, 1957.

Codakumburu, C.E. Sinhalese Literature. Colombo : The Colombo Apothecaries, 1955.

Davids, T.W. Rhys. cd. Journal of The Pali Text Society. London : The Pali Text Society, 1882.

Kusuma Raksamani. "Nandakaprakara, Attributed to Vasubhāga : A Comparative Study of the Sanskrit, Lao, and Thai Texts." Ph.D. thesis University of Toronto, 1977.

Sastri K. S. ed. The Tantropākhyāna. Trivandrum : Government Press, 1938.

Somadasa, K.D. Catalogue of the Hugh Nevill Collection of Sinhalese Manuscripts in the British Library. 7 Vols. London : The British Library 1995.

Venkatasubbiah, A. "A Javanese Version of the Pancatantra." Annals of the Bhandarkar Oriental Research Institute, XLVII, pt. 1-4 (1966) : 59-100.

Venkatasubbiah, A. "A Tamil Version of the Pancatantra." The Adyar Library Bulletin, XXIX, pt. 1-4 (1965) : 74-143.

Downloads