รูปคำยืมภาษาเขมรในสมุทรโฆษคำฉันท์

ผู้แต่ง

  • จตุพร โคตรกนก นักศึกษาระดับปริญญาเอก สาขาวิชาภาษาเขมร ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร

คำสำคัญ:

คำยืมภาษาเขมร, สมุทรโฆษคำฉันท์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะศึกษารูปคำยืมภาษาเขมรในสมุทรโฆษคำฉันท์ ซึ่งเป็นวรรณคดีที่แต่งในสมัยอยุธยาและในสมัยรัตนโกสินทร์ วรรณคดีเรื่องนี้มีการใช้ศัพท์คำยืมภาษาเขมรอยู่เป็นจำนวนมาก เมื่อพิจารณาจากรูปคำศัพท์แล้วจะเห็นว่าคำเหล่านี้มีทั้งคำที่มีรูปโครงสร้างและรูปคำตรงและต่างจากคำต้นทางภาษาเขมรโบราณ คำต้นทางภาษาเขมรสมัยกลาง และคำที่มีรูปโครงสร้างและรูปคำสัมพันธ์กับภาษาเขมรปัจจุบัน นอกจากนั้นยังพบว่า คำต้นทางภาษาเขมรคำเดียวอาจแปรเป็นคำยืมหลายรูป คำบางคำมีการปรับรูปให้เข้ากับอักขรวิธีไทย บางคำก็มีการตั้งใจดัดแปลงให้ต่างไปจากรูปคำต้นทาง บางคำมีการแก้ไขเกินเหตุ บางคำก็มีการเปลี่ยนแปลงเพียงลักษณะเดียว บางคำก็มีความแตกต่างจากคำต้นทางมากกว่าหนึ่งลักษณะ บางคำเปลี่ยนแปลงไปจนสูญเสียที่มาของคำ ซึ่งรูปคำยืมภาษาเขมรที่มีลักษณะหลากหลายนี้อาจทำให้เกิดการปัญหาการตีความวรรณคดีไทยโบราณตามมา งานวิจัยนี้จะเสนอรูปคำยืมภาษาเขมรในสมุทรโฆษคำฉันท์ พร้อมกับแสดงรูปคำต้นทางภาษาเขมร เพื่อให้เห็นว่าคำมีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร ขณะเดียวกันก็จะเป็นประโยชน์ในการอ่านวรรณคดี เรื่องสมุทรโฆษคำฉันท์ให้เข้าใจลึกซึ้งยิ่งขึ้น

 

เอกสารอ้างอิง

กรมศิลปากร, 2522. สมุทรโฆษคําฉันท์. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์การศาสนา.

กาญจนา นาคสกุล, 2520. ระบบเสียงภาษาไทย. กรุงเทพฯ: สํนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

จิตร ภูมิศักดิ์, 2548. ศัพท์สันนิษฐานและอักษรวินิจฉัย. กรุงเทพฯ: ฟ้าเดียวกัน.

ชลดา เรืองรักษ์ลิขิต, 2542. “ภาษาเขมรกับการศึกษาวรรณคดีไทย.” ใน อรวรรณ บุญยฤทธิ์ และคณะ (บรรณาธิการ), ภาษา-จารึกเนื่องในวาระครบ 5 รอบ และเกษียณอายุราชการของผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อุไรศรี วรศะริน (หน้า 171-199). กรุงเทพฯ: จงเจริญการพิมพ์.

ชลดา เรืองรักษ์ลิขิต, 2557.“ปัญหา “กัมพุชพากย์” บางคําในเรื่องสมุทรโฆษคําฉันท์.” วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี 10 (1): 1-24.

บรรจบ พันธุเมธา, 2517. พจนานุกรมเขมร-ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน เล่ม 1. กรุงเทพฯ: จงเจริญการพิมพ์.

บรรจบ พันธุเมธา, 2521. พจนานุกรมเขมร-ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน เล่ม 2. กรุงเทพฯ: รุ่งเรืองสาส์นการพิมพ์.

บรรจบ พันธุเมธา, 2523. พจนานุกรมเขมร-ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน เล่ม 3. กรุงเทพฯ: รุ่งเรืองสาส์นการพิมพ์.

บรรจบ พันธุเมธา, 2525. พจนานุกรมเขมร-ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน เล่ม 4. กรุงเทพฯ: รุ่งเรืองสาส์นการพิมพ์.

บรรจบ พันธุเมธา, 2528. พจนานุกรมเขมร-ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน เล่ม 5. กรุงเทพฯ: รุ่งเรืองสาส์นการพิมพ์.

พระยาอุปกิตศิลปสาร, 2539. หลักภาษาไทย. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพาณิชย์.

มนทิรา วงศ์ชะอุ่ม, 2529. การเปลี่ยนแปรทางเสียงของหน่วยคําในภาษาไทย: การศึกษาเฉพาะกรณีวรรณกรรมร้อยกรองสมัยอยุธยา. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาจารึกภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

"เรื่องสมุทรโฆษ เล่ม 1," ม.ป.ป. เอกสารต้นฉบับ: สมุดไทย อักษรไทย ภาษาไทย. เลขทะเทียน: เลขที่ 10. สถานที่เก็บ: หอสมุดแห่งชาติ.

วัลยา ช้างขวัญยืน, 2541. “ศัพท์เขมรในวรรณคดีไทย: ศัพท์ยากหรือคําง่าย.” ใน บาหยัน อิ่มสําราญ (บรรณาธิการ), ทอถักอักษรา (หน้า 28-41). นครปฐม: ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

อรวรรณ บุญยฤทธิ์, 2557. เอกสารประกอบการสอนรายวิชา 335 540 ระบบเสียงและไวยากรณ์ภาษาเขมร (ฉบับปรับปรุง). ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร.

อุบล เทศทอง, 2542. “คําายืมภาษาเขมรจากลิลิตตะเลงพ่าย.” ใน อรวรรณ บุญยฤทธิ์ และคณะ (บรรณาธิการ), ภาษา-จารึกเนื่องในวาระครบ 5 รอบ และเกษียณอายุราชการของผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อุไรศรี วรศะริน (หน้า 201-212). กรุงเทพฯ: จงเจริญการพิมพ์.

อุไรศรี วรศะริน, 2542. พจนานุกรมศัพท์จารึกนครวัดสมัยหลังพระนคร. กรุงเทพฯ: จงเจริญการพิมพ์.

Antelme M., 1996. La réappropriation en khmer de mots empruntés par la langue siamoise au vieux khmer. Bangkok: Amarin Printing.

Guesdon, J. 1930. Dictionnaire cambodgien-français. Paris: LibériePlon.

Headley R..K., et al., 1977. Cambodian-English dictionary. Wachington D.C.: Catholic University of American Press.

Huffman F.E., 1969. Cambodian System of Writing and Beginning Reader. New York: Cornell University.

Lewitz S. & Rollet B. 1973. “Lexique des noms d’arbres et d’arbustes du Cambodge.” BEFEO: 117-162.

Pou S., 1992. Dictionnaire vieux khmer-français-anglais. Paris: Cedorek.

Varasarin U., 1984. Les éléments Khmers dans la formation de la langue siamoise. Paris: SELAF.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2016-06-30

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความ