การสื่อสารประทุษวาจาทางการเมืองไทยบนเฟซบุ๊ก

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1.เพื่อศึกษาปรากฏการณ์ความเคลื่อนไหวที่สำคัญทางการเมืองมีผลต่อการผลิตประทุษวาจาที่เกี่ยวข้องกับบริบทการเมืองที่พบในเฟซบุ๊กเพจ เชียร์ลุงตู่มาอยู่กลุ่มนี้1 และเพจของแนวร่วมธรรมศาสตร์และการชุมนุม อย่างไร และ2.   เพื่อศึกษาประทุษวาจาที่เกี่ยวข้องกับบริบทการเมืองที่พบในเฟซบุ๊กเพจ เชียร์ลุงตู่มาอยู่กลุ่มนี้1 และเพจของแนวร่วมธรรมศาสตร์และการชุมนุม มีลักษณะเนื้อหาอย่างไร ใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ โดยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกนำความคิดเห็นมาถอดรหัสเป็นชุดคำประทุษวาจา เพื่อนำมาวิเคราะห์เนื้อหา จาก 3 ช่วงเวลา ระหว่างวันที่ 25 กรกฎาคม - 23 ตุลาคม 2564   

ผลการวิจัยพบว่า ปรากฎการณ์ที่สำคัญทางการเมืองซึ่งส่งผลต่อการผลิตประทุษวาจาที่พบจาก 2 เพจ แบ่งได้เป็น 4รูปแบบ คือ 1) การเปิดรับข้อมูลที่สะท้อนอยู่เฉพาะภายในกลุ่มของตน(Echo chamber) ส่งผลต่อประทุษวาจาทางการเมือง 2) สงครามปฏิบัติข้อมูลข่าวสารสีดำ (Fake News) นำมาใช้เป็นเครื่องมือสื่อสารด้อยค่าฝ่ายตรงข้าม 3)ความคาดหวังในการต่อต้านประทุษวาจาการสื่อสารประเด็นทางการเมือง (Counter / Hate) Speech) 4) การรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ (Social media Literacy) ส่งผลต่อผู้รับสารของเฟสบุ๊กเพจการเมือง

ด้านการวิเคราะห์เนื้อหาประทุษวาจาจาก 2 เพจ พบว่า ระดับความรุนแรง ที่ 1 แบบไม่ได้ตั้งใจ จากทั้ง 2 กลุ่มนั้นมีจำนวนมากที่สุด โดยระดับความรุนแรงที่ 2 และ 3 รองลงมาตามลำดับ และปัญหาการอยู่ในห้องเสียงสะท้อนของตนเอง (Echo Chamber) รวมถึงการสร้างข่าวปลอมที่เป็นส่วนหนึ่งของการสร้างปฏิบัติการข้อมูลข่าวสาร (Fake News by Information Operation) เป็นเรื่องที่ต้องได้รับการแก้ไขปัญหาด้วยการสร้างวัจนกรรมและอวจนกรรมการสื่อสารเพื่อแก้ไขความเข้าใจผิดให้กับผู้คนในสังคมร่วมกัน