ผลกระทบของเทคโนโลยีแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งกับการทำงานของผู้กำกับภาพยนตร์ไทยในยุคดิจิทัล

บทคัดย่อ

การศึกษาเรื่อง "ผลกระทบของแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งกับการทำงานของผู้กำกับภาพยนตร์ไทยในยุคดิจิทัล" เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มุ่งทำความเข้าใจ 3 ส่วน ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการทำงานของผู้กำกับภาพยนตร์ ได้แก่ กระบวนการพัฒนาโครงการภาพยนตร์ (Film Development) กระบวนการผลิตภาพยนตร์ (Film Production) และกระบวนการจัดฉายภาพยนตร์ (Film Exhibition) และทำความเข้าใจแนวทางการปรับตัวของผู้กำกับภาพยนตร์ไทยในยุคดิจิทัล เก็บข้อมูลโดยการวิเคราะห์เอกสาร (Documentary Analysis) และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) ผู้กำกับภาพยนตร์ไทยจำนวน 9 คน ครอบคลุมช่วงอายุ เพศสภาพ และแนวทางการผลิตภาพยนตร์ที่แตกต่างกัน โดยเป็นผู้กำกับที่มีที่ผลงานออกสู่สายตาผู้ชม ในระหว่างปีพ.ศ. 2540-2566 ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้กำกับภาพยนตร์ไทยสามารถพัฒนาโครงการภาพยนตร์โดยนำเสนอมุมมองและความคิดสร้างสรรค์ รวมถึงตีแผ่แง่มุมที่เป็นบริบทในสังคมในช่วงเวลานั้นๆได้มากขึ้นกว่าในอดีต เนื่องจากจำนวนงบประมาณในการลงทุนที่ได้จากแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งมีมากขึ้นกว่าเดิม และยังมีอิสระในการนำเสนอเรื่องราวที่หลากหลายผ่านช่องทางแอปพลิเคชั่นต่างๆในระบบสตรีมมิ่งที่มีการจัดหมวดหมู่ของภาพยนตร์แต่ละเรื่องไว้อย่างชัดเจน 2) ผู้กำกับภาพยนตร์ไทยยังมีอิสระในการทำงานและมีอำนาจในการตัดสินใจเหมือนเดิมในขั้นตอนก่อนการถ่ายทำภาพยนตร์ (Pre-Production) และขั้นตอนการถ่ายทำภาพยนตร์ (Production) ซึ่งอาจจะมีการใช้ข้อมูลพฤติกรรมผู้บริโภคของแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งมาเป็นส่วนประกอบในการตัดสินใจในบางกรณี ทั้งนี้ ยกเว้น ขั้นตอนหลังการถ่ายทำภาพยนตร์ (Post Production) เนื่องจากการเข้ามาของแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งส่งผลกระทบอย่างชัดเจนต่อขั้นตอนการทำงานในส่วนนี้ของผู้กำกับภาพยนตร์เนื่องจากช่องทางและอุปกรณ์ในการรับชมภาพยนตร์ผ่านระบบสตรีมมิ่งของผู้ชมแต่ละบุคคลมีความแตกต่างและหลากหลาย จนไม่สามารถควบคุมคุณภาพให้มีความเป็นมาตรฐานการรับชมผ่านทางภาพและเสียงให้มีความเท่าเทียมกัน 3) ในแง่กระบวนการจัดฉายภาพยนตร์ ผู้กำกับภาพยนตร์ไทยถูกผลกระทบของแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งโดยตรง เนื่องจากการทำงานของผู้กำกับภาพยนตร์ในระบบสตรีมมิ่งเสร็จสิ้นตั้งแต่จบกระบวนการผลิตภาพยนตร์ หลังจากนั้นหน้าที่การประชาสัมพันธ์ข้อมูล เนื้อหาของภาพยนตร์ รวมถึงการจัดฉายเป็นหน้าที่โดยตรงของทางแอปพลิเคชั่น เจ้าของผลงานภาพยนตร์ในระบบแพลตฟอร์มสตรีม
มิ่ง เป็นผู้ดำเนินการ 4) แนวทางการปรับตัวของผู้กำกับภาพยนตร์ไทยในยุคดิจิทัล
พบว่า ผู้กำกับภาพยนตร์ไทยรุ่นก่อนและรุ่นกลางสามารถปรับตัวได้ และยอมรับ
การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีการสื่อสารได้มากกว่าผู้กำกับภาพยนตร์รุ่นใหม่ที่
ทำงานอยู่ในช่วงเวลาที่แพลตฟอร์มสตรีมมิ่งเฟื่องฟู เนื่องจากผู้กำกับภาพยนตร์รุ่น
ก่อนและรุ่นกลางมีประสบการณ์ในการทำงานและผ่านการแก้ปัญหาในช่วงเวลา
ที่เกิดการเปลี่ยนผ่านของเทคโนโลยีการสื่อสารมาก่อน ทำให้สามารถปรับตัวและ
ยอมรับในการเปลี่ยนแปลงได้มากกว่าผู้กำกับภาพยนตร์รุ่นใหม่ ที่ยังไม่เคยอยู่ใน
ช่วงเวลาการเปลี่ยนแปลง อีกทั้ง พวกเขายังต้องแสวงหาอัตลักษณ์ในการผลิต
ผลงาน เพื่อให้เป็นที่ยอมรับของผู้ชมในระบบแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งที่มีความหลากหลาย ทำให้ต้องใช้เวลาในการปรับตัวและพัฒนาการผลิตภาพยนตร์มากกว่าผู้กำกับภาพยนตร์ที่มีประสบการณ์การทำงานมามากกว่า