สื่อสังคมออนไลน์ และ แซนวิช เจนเนอเรชั่น: แรงกดดัน ความรู้สึกด้อยค่า และการเยียวยาตนเอง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยเรื่อง สื่อสังคมออนไลน์ และ แซนวิช เจนเนอเรชั่น: แรงกดดัน ความรู้สึกด้อยค่า และการเยียวยาตนเอง มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาพฤติกรรมการใช้สื่อสังคมออนไลน์ของกลุ่มคน แซนวิช เจนเนอเรชั่น (2) วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างระดับความรู้สึกกดดันจากครอบครัวและการทำงาน กับระดับความรู้สึกด้อยค่าจากการเปรียบเทียบตนเองบนสื่อสังคมออนไลน์ และ (3) ศึกษาวิธีการเยียวยาความรู้สึกเชิงลบของกลุ่มคน แซนวิช เจนเนอเรชั่น เพื่อนำเสนอแนวทางปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้สื่อดิจิทัล และส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประเด็นดังกล่าว
งานวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณ โดยใช้การวิจัยเชิงสำรวจ เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม จากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 441 คน แบ่งได้ 4 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่ไม่มีภาวะแซนวิช (81 คน) กลุ่มแซนวิช 3 ชั้น (220 คน) กลุ่มแซนวิชมาตรฐาน (59 คน) และกลุ่มแซนวิชหน้าเดียว (81 คน) และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณา สถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน การวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว และการทดสอบค่าที
ผลการวิจัยพบว่า 1) กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่อยู่ในช่วงวัย เจนเนอเรชั่นวาย (25 – 44 ปี) ใช้สื่อเฟซบุ๊กเป็นสื่อสังคมออนไลน์หลัก โดยเข้าใช้เป็นประจำทุกวัน เฉลี่ยวันละ 30 นาที – 2 ชั่วโมง 2) การวิเคราะห์ข้อมูลพบความสัมพันธ์ในระดับปานกลาง (r = 0.589) ระหว่างแรงกดดันจากครอบครัว และแรงกดดันจากการทำงาน โดยกลุ่มแซนวิชสามชั้น แซนวิชมาตรฐาน และแซนวิชหน้าเดียว พบว่ามีแรงกดดันในการสนับสนุนการเงินมากกว่าแรงกดดันด้านการให้เวลาในการดูแลครอบครัว กลุ่มตัวอย่างทั้ง 4 กลุ่ม มีแนวโน้มบริโภคและผลิตเนื้อหาเกี่ยวกับการเป็นผู้มีสุขภาพจิตที่ดีในสื่อสังคมออนไลน์มากที่สุด และมีแนวโน้มเปรียบเทียบทางสังคมในเชิงบวก กล่าวคือ รู้สึกเกิดแรงบันดาลใจมากที่สุดจากเนื้อหาประเภทความภาคภูมิใจเป้าหมาย และความสำเร็จ อย่างไรก็ตาม ไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p > 0.05) ระหว่างกลุ่มตัวอย่างทั้ง 4 กลุ่มในแง่ของระดับความรู้สึกเปรียบเทียบทางสังคม แต่เมื่อพิจารณาจากระดับรายได้ พบว่า กลุ่มที่มีรายได้ 45,001 – 60,000 บาทต่อเดือน มีแนวโน้มเกิดความรู้สึกการเปรียบเทียบเชิงบวกสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเทียบกับกลุ่มรายได้อื่นๆ 3) วิธีการเยียวยาความรู้สึกเชิงลบจากการเนื้อหาในสื่อสังคมออนไลน์ใน 3 แนวทางหลัก คือ (1) ปรับเปลี่ยนการสื่อสารภายในตนเอง (Intrapersonal Communication) (2) ลดการใช้สื่อออนไลน์ และหันไปทำกิจกรรมออฟไลน์ และ (3) เปลี่ยนแปลงประเภทเนื้อหาและแพลตฟอร์มที่เปิดรับ ผลการวิจัยนี้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการผลิตเนื้อหาของให้องค์กร หรือธุรกิจต่างๆ ที่มีกลุ่มเป้าหมายเป็นกลุ่มแซนวิช เจนเนอเรชั่น ซึ่งสามารถทำให้เกิดเป็นแรงบันดาลใจได้ รวมถึงสามารถเป็นแนวทางให้แก่กลุ่มแซนวิช เจนเนอเรชั่น ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้สื่อสังคมออนไลน์เพื่อเป็นประโยชน์ต่อภาวะสุขภาพจิตได้ต่อไป
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความ ข้อความ ภาพประกอบ ตารางประกอบ ที่ตีพิมพ์ในวารสารเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนแต่เพียงผู้เดียว ไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชแต่อย่างใด
บทความที่เสนอพิจารณาในวารสาร e-JODIL ต้องเป็นบทความที่ไม่เคยส่งไปลงพิมพ์ เผยแพร่ หรืออยู่ระหว่างการพิจารณาของวารสารอื่น
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการพิจารณาและตัดสินการตีพิมพ์บทความในวารสาร
เอกสารอ้างอิง
Ansongkhram, A. (2015). The Effect of Social Media on Working Citizens in Bangkok and the Surrounding Areas (Research Report). Khonkaen: Sripatum University.
Bangkokbiznews. (2022). “Sandwich Generation” – The Working Lives with the Pressures from “Children” and “Parents”. Retrieved July 6, 2024, from https://www.bangkokbiznews.com/finance/investment/1028950
Bangkokbiznews. (2024). KKP Indicates 30% of Thais Don’t Have Adequate Money for Their Retirement, another 60% Have Less Than 200,000 Baht. Retrieved April 12, 2025, from https://www.bangkokbiznews.com/finance/investment/1126116
Bergl, V. (n.d.). The Sandwich Generation. Retrieved July 6, 2024, from https://www.solutions-eap.com/Customer-Content/WWW/CMS/files/8-11_Sandwich_Generation.pdf
Cheng, K. J. G., & Santos-Lozada, A. R. (2024). Mental and Physical Health among ‘Sandwich’ Generation Working-Age Adults in the United States: Not All Sandwiches Made Equal. Elsevier, 26. https://doi.org/10.1016/j.ssmph.2024.101650
Chinda, M. (2024). 10 Facebook Statistics Thai Marketers Should Know. Retrieved April 16, 2025, from https://thedigitaltips.com/blog/facebook/facebook-statistics-in-thailand-update-2024/
Dharmniti. (2020). 5 Generations. Retrieved July 6, 2024, from https://www.dst.co.th/index.php?option=com_content&view=article&id=3938:5-generations-difference&catid=29&Itemid=180&lang=th
Festinger, L. (1954). A Theory of Social Comparison Processes. Human Relations, 7(2), 117 – 140. https://doi.org/10.1177/001872675400700
Jan, M., Sommro, S. A., & Ahmad, N. (2017). Impact of Social Media on Self-Esteem. European Scientific Journal, 13(23), 329 – 341.
Khotwanta, T. (2022). ‘Sandwich Generation’ the Age of Burden – Children and Ageing Parents. Retrieved July 6, 2024, from https://thematter.co/social/sandwich-เจนเนอเรชั่น/171499
Kiatrungrit, K. (2017). Social Media Usage to Suicide Issue. Retrieved April 12, 2025, from https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/article/ปัญหาการใช้สื่อสังคมออ/
Kotler, P., Kartajaya, H., & Setiawan, I. (2021). Marketing 5.0: Technology for Humanity. New York: John Wiley & Sons, Inc.
Liu, Y., Xu, C., Kuai, X., Deng, H., Wang, K., & Luo, Q. (2022). Analysis of the Causes of Inferiority Feelings Based in Social Media Data with Word2Vec. Scientific Reports, 12(1), 5218. https://doi.org/10.1038/s41598-022-09075-2
Looy, A. V. (2016). Social Media Management: Technologies and Strategies for Creating Business Value. London: Springer.
McComb, C. A., Vanman, E. J., & Tobin, S. (2023). A Meta-Analysis of the Effects of Social Media Exposure to Upward Comparison Target on Self-Evaluation and Emotions. Media Psychology, 26(5), 612 – 635.
Miller, D. A. (1981). The ‘Sandwich’ Generation: Adult Children of Aging. The Social Work, 26(5), 419 – 423.
National Statistical Office. (2024). Executive Summary: The Survey of Economic and Social Status of Thai Household in 2024. Bangkok: National Statistical Office.
Sikarin Hospital. (n.d.). Social Addiction: Effects from Social Media Addiction. Retrieved April 12, 2025, from https://www.sikarin.com/health/social-addiction.
Taylor, P., Parker, K., Patten, E., & Motel, S. (2013). The Sandwich Generation: Rising Financial Burdens for Middle-Aged Americans. Washington D.C.: Pew Research Center.
Thailand Board of Investment. (2024). Population Statistics. Retrieved July 6, 2024, from https://www.boi.go.th/index.php?page=demographic
Thairath Money. (2024). Sandwich Generation – More Debt, in Economic Crisis – 170 Million Chinese Families are in. Retrieved July 6, 2024, from https://www.thairath.co.th/money/business_marketing/executive_interviews/2777187
The Bureau of Registration Administration. (2024). Thai Population Statistics by Age. Retrieved April 12, 2025, from https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statyear/#/TableAge.
U.S. Public Health Service. (2023). Social Media and Youth Mental Health. Retrieved from https://www.hhs.gov/sites/default/files/sg-youth-mental-health-social-media-advisory.pdf.
Vonderohe, R., Friesen, J., & Brand, G. (n.d.). The Sandwich Generation. Retrieved July 6, 2024, from https://child.unl.edu/589ffe7e-7f7a-48d5-b883-95e7adb5bd91.pdf.
Williams, B. K., & Sawyer, S. C. (2010). Using Information Technology: A Practical Introduction to Computers and Communications (9th ed.). USA: McGrowHill.
Zhang, Y. T., Li, R. T., Sun, X. J., Peng, M., & Li, X. (2021). Social Media Exposure, Psychological Distress, Emotion Regulation, and Depression During the COVID-19 Outbreak in Community Samples in China. Frontiers in Psychiatry, 12, 644899. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2021.644899.
