เศรษฐศาสตร์กับการสะกิดพฤติกรรม การสละที่นั่งสำรองสำหรับบุคคลพิเศษของบุคคลในมหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร : กรณีศึกษารถไฟฟ้า MRT
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การเลือกนั่งที่นั่งสำรองสำหรับบุคคลพิเศษเป็นพฤติกรรมที่เกิดจากการตัดสินใจเลือกของบุคคล การตัดสินใจของคนในสังคมสามารถอธิบายได้โดยใช้ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐศาสตร์พฤติกรรม เรื่องของการเลือกความพึงพอใจ ในปัจจุบัน พฤติกรรมของคนในสังคม และการเห็นอกเห็นใจกลุ่มบุคคลพิเศษ งานวิจัยนี้จึงสนใจศึกษาพฤติกรรมการเลือกนั่งที่นั่งสำรองสำหรับบุคคลพิเศษผ่านการสะกิดด้วยวิธีต่าง ๆ เพื่อให้เกิดพฤติกรรมที่เหมาะสม โดยมีผู้เข้าร่วมการทดลองจำนวน 132 คน นอกจากนี้ยังมีการสำรวจด้วยแบบสอบถามโดยมีการจำลองสถานการณ์ต่าง ๆ ผ่านการทำแบบสอบถามจำนวน 62 คน ผลการทดลองผ่านการสะกิดพบว่า การสะกิดด้วยวิธี Peer Effect หรือการสร้างอิทธิพลจากคนรอบข้าง เป็นวิธีที่ส่งผลต่อพฤติกรรมของการตัดสินใจสละที่นั่งสำรองสำหรับบุคคลพิเศษได้ดีที่สุด ดังนั้น ควรมีการสร้างการรับรู้โดยทำให้เห็นว่าที่นั่งสำรองบุคคลพิเศษมีคนกลุ่มนั้นมานั่งอยู่เสมอ เช่น การติดรูปภาพหรือสัญลักษณ์ของกลุ่มบุคคลนั้นในพื้นที่ที่เห็นได้อย่างชัดเจนจะได้ผลดีมากที่สุด และนอกจากนี้ ผลจากการสำรวจด้วยแบบสอบถามพบว่า สถานการณ์ที่แตกต่างกันส่งผลต่อการตัดสินใจในการสละที่นั่งสำรองสำหรับบุคคลพิเศษ โดยปัจจัยที่มีความสำคัญจะแตกต่างกันตามลักษณะของสถานการณ์ ในสถานการณ์ที่ที่นั่งสำรองสำหรับบุคคลพิเศษว่างเพียงที่เดียว พบว่า ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจ คือ รายได้ต่อเดือน จำนวนสถานีต่อครั้งและค่าบริการเฉลี่ยต่อวัน ขณะที่ในสถานการณ์ที่ต้องตัดสินใจขณะที่ตนเองได้รับบาดเจ็บ พบว่า ไม่มีปัจจัยใดที่ส่งผลต่อการตัดสินใจ ส่วนในสถานการณ์การสละที่นั่งสำรองสำหรับบุคคลพิเศษภายใต้สถานการณ์โดยรวม พบว่า ปัจจัยเดียวที่มีผลต่อการตัดสินใจ คือ อายุ ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงอิทธิพลของปัจจัยทางประชากรศาสตร์ในการตัดสินใจในบริบทดังกล่าว
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
สงวนลิขสิทธิ์ © 2553 คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ จัดพิมพ์วารสารเศรษฐศาสตร์และนโยบายสาธารณะ เพื่อเผยแพร่บทความวิชาการทางเศรษฐศาสตร์ นโยบายสารธารณะ และสาขาอื่นๆที่เกี่ยวข้อง ทัศนะและข้อคิดเห็นใดๆ ที่ปรากฏในวารสารเป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียน โดยบทความที่ได้รับการตอบรับจะถือเป็นลิขสิทธิ์ของคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
บรรณาธิการ อาจารย์ ดร.พลพัธน์ โคตรจรัส
เอกสารอ้างอิง
กลุ่มงานวิจัยและพัฒนา. (2564). สะกิด(Nudge) เช่นไร ให้กิจกรรมทางกายเพิ่มขึ้น. สืบค้น เมษายน 2, 2568 จาก
https://www.tpak.or.th/th/article_print/579
กิ่งแก้ว ทรัพย์พระวงศ์. (2546). จิตวิทยาทั่วไป. กรุงเทพฯ: ไทยเจริญการพิมพ์.
ณิชราวี. (2559). Priority Seat เก้าอี้ตัวนี้..ไม่ใช่ใครก็นั่งได้. สืบค้น เมษายน 2, 2568 จาก https://www.sanook.com/travel/1399673/
ไตรรัตน์ จารุทัศน์. (2558). คู่มือการออกแบบเพื่อทุกคน. สืบค้น เมษายน 2, 2568 จาก https://phdb.moph.go.th/
Main/upload/web_news_files/คู่มือการออกแบบเพื่อทุกคน (ฉบับจริง)_2017-03-02-105604.pdf
ไทยรัฐออนไลน์. (2566). ถกสนั่นดราม่า "ที่นั่งสำรอง" บนรถไฟฟ้า จำเป็นต้องสละให้ "พระสงฆ์" หรือไม่. สืบค้น
เมษายน 2, 2568 จาก https://www.thairath.co.th/news/society/2722206
ธิราภรณ์ กลิ่นสุคนธ์. (2561). ความต้องการของคนพิการที่มีต่อการให้บริการสิ่งอํานวยความสะดวกของขนส่ง
สาธารณะระบบราง. สืบค้น เมษายน 2, 2568 จาก https://rsucon.rsu.ac.th/files/proceedings/nation2018/
G4-NA18-004.pdf
พิชญาพร โพธิ์สง่า. (2566). Priority seat ที่นั่งพิเศษ ที่ไม่พิเศษ. สืบค้น เมษายน 2, 2568 จาก
https://theactive.net/read/priority-seat/
สมประวิณ มันประเสริฐ. (2554). การศึกษาสถานการณ์ พฤติกรรม และผลกระทบการพนันในประเทศไทย :
การศึกษาเชิงปริมาณด้วยแบบจำลองทางเศรษฐศาสตร์. สืบค้น เมษายน 2, 2568 จาก
https://www.gamblingstudy- th.org/document_rese arch/26/26/4/การศึกษาสถานการณ์-พฤติกรรม-
และผลกระทบการพนันในประเทศไทย-การศึกษาเชิงปริมาณด้วย/
สุกัญญา บุญคง. (2551). แนวทางการพัฒนาการเข้าถึงบริการด้านสิ่งอำนวยความสะดวกสําหรับคนพิการในการ
ใช้บริการรถไฟฟาใต้ดิน. สืบค้น เมษายน 2, 2568 จาก https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/
item/dc:125413
สำนักงานบริหารงานออกแบบและก่อสร้าง. (2564). กฎกระทรวง กำหนดสิ่งอำนวยความสะดวกในอาคารสำหรับผู้
พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2564. สืบค้น เมษายน 2, 2568 จาก
https://dcd.coj.go.th/th/content/category/detail /id/53/iid/251285
อังคณาพร วันทอง. (2562). ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจใช้บริการรถไฟฟ้า MRT ของประชากรใน
กรุงเทพมหานครฯ. สืบค้น เมษายน 2, 2568 จาก https://mmm.ru.ac.th/mmm/is/sat18/6314060170.pdf
Kahneman, D. (2013). Thinking, fast and slow. Farrar, Straus and Giroux
Ghesla, Grieder & Schmitz. (2019). Nudge for Good? Choice Defaults and Spillover Effects. Retrieved April
, 2025 from https://www.frontiersin.org/journals/psychology/articles/10.3389/fpsyg.2019.00178/full
Kassiani Nikolopoulou. (2025). What Is Anchoring Bias? | Definition & Examples. Retrieved April 2, 2025 from
https://www.scribbr.com/research-bias/anchoring-bias/
Kotler, P. & Armstrong, G. (2018). Principles of marketing. (17th ed.). New Jersey: Prentice Hall.
Mustafa Oguz Afacan, Ayse Dur & Umut Dur. (2023). Seat Allocation Problem in Public Transportation.
Retrieved April 2, 2025 from https://www.aeaweb.org/conference/2024/program/paper/AihFH4be
Pattarawut Phaha. (2022). SDG Updates | เศรษฐศาสตร์พฤติกรรมและเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน.
Retrieved April 2, 2025 from https://www.sdgmove.com/2021/12/14/sdg-updates-behav-econ-sdgs/
Salmonbooks. (2021). BEHAVIORAL BECONOMICS 101 รู้จักเศรษฐศาสตร์พฤติกรรมแบบกระชับ.
Retrieved April 2, 2025 from https://salmonbooks.net/behavioral-eco-101/
Schiffman, Leon G; & Kanuk, Leslie Lazar. (1994). Consumer Behavior. 5th ed. New Jersey: Prentic-Hall.
