การประเมินหลักสูตรและอนาคตภาพของหลักสูตรการศึกษาบัณฑิต สาขาวิชาชีววิทยา หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2562 คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการประเมินหลักสูตรการศึกษาบัณฑิต สาขาชีววิทยา หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2562 มหาวิทยาลัยบูรพา โดยใช้แบบจำลอง CIPP ควบคู่ไปกับกรอบคุณวุฒิการศึกษาไทย และมาตรฐาน AUN-QA (Version 4.0) ซึ่งเป็นฉบับล่าสุด พร้อมกับใช้เทคนิค EFR เพื่อทำนายอนาคตภาพในการปรับปรุงหลักสูตร รวบรวมข้อมูลจากผู้เข้าร่วม 144 คน ผ่านแบบสอบถาม แบบสำรวจ และการสัมภาษณ์ ประกอบด้วยอาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตร อาจารย์ผู้สอน นิสิตและบัณฑิตที่จบการศึกษา ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของโครงการ และผู้เชี่ยวชาญ ผลการวิจัยเผยให้เห็นถึงการรับรู้โดยรวมเชิงบวกเกี่ยวกับประสิทธิผลของหลักสูตรในมิติต่าง ๆ ตามรูปแบบซิปป์ (CIPP model) พบว่า ความคิดเห็นที่มีคะแนนสูงสุดคือ ด้านกระบวนการ (μ = 4.71, σ = 0.50) ตามด้วย ด้านบริบท (μ = 4.55, σ = 0.34), ด้านผลผลิต (μ = 4.48, σ = 0.57) และ ด้านปัจจัยนำเข้า (μ = 4.47, σ = 0.49) ผู้สำเร็จการศึกษาถึง 85.30 % มีเกรดเฉลี่ยสะสม ≥ 3.50 แสดงถึงประสิทธิภาพของหลักสูตรที่ประสบความสำเร็จตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ของหลักสูตร นอกจากนี้ ความคิดเห็นโดยรวมของผู้สำเร็จการศึกษาเกี่ยวกับกระบวนการหลักสูตรภายใต้ เกณฑ์ AUN-QA (Version 4.0) อยู่ในระดับสูง (ระดับ 4: μ = 4.39, σ = 0.54) อนาคตภาพหลักสูตรที่ใช้เทคนิค EFR นั้นสามารถแบ่งภาพในอนาคตเป็น 3 ส่วน คือ ทางดี ทางร้าย และทางที่เป็นไปได้ที่สุด โดยข้อมูลทั้ง 3 ส่วนสามารถสรุปนำเสนอภาพอนาคตในประเด็นต่าง ๆ เป็น 4 ประเด็น ดังนี้ 1) การดำเนินงานหลักสูตรสอดคล้องกับวัตถุประสงค์และการผลิตบัณฑิตซึ่งควรคงสภาพไว้ 2) ปรับหลักสูตรให้มีความกระชับ สอดคล้องกับมาตรฐานแห่งชาติ พร้อมเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดการเรียนรู้ จัดประสบการณ์จริงและบูรณาการเนื้อหาความรู้ศึกษาศาสตร์กับเทคโนโลยี 3) การจัดการหลักสูตรควรเน้นเพิ่มประสบการณ์การทำงาน แลกเปลี่ยนความรู้ เสริมสร้างการจัดการหลักสูตรแบบโมดูล ระบบธนาคารหน่วยกิต และระบบออนไลน์ ส่งเสริมโอกาสในการพัฒนาวิชาชีพและการวางแผนการวิจัยสำหรับนิสิต 4) กิจกรรมหลังสำเร็จการศึกษา ควรมีการติดตามผลเพิ่มเติมสร้างเครือข่ายระหว่างนิสิต อาจารย์ และศิษย์เก่า ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความสำเร็จของหลักสูตร