การจัดการกับภาวะวิกฤตโควิด-19: กรณีศึกษาประเทศไทยและต่างประเทศ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอผลการศึกษาสถานการณ์ และมาตรการของประเทศไทยและต่างประเทศ ได้แก่ สหรัฐฯ สหราชอาณาจักร จีน ญี่ปุ่น และสิงคโปร์ ในการจัดการกับภาวะวิกฤตในเชิงเศรษฐกิจ และสังคมอันเนื่องมาจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ระหว่างเดือน ม.ค. 2563 – มี.ค. 2564 โดยใช้กรอบการวิเคราะห์การบริหารจัดการภาวะวิกฤต ในสองระยะคือ ระยะการตอบสนอง (Respond) และระยะการฟื้นตัว (Recover) พบว่า รัฐบาลส่วนใหญ่ต้องดำเนินการทั้งมาตรการทางสังคมที่เน้นด้านสาธารณสุข และการมาตรการทางเศรษฐกิจที่เน้นการช่วยเหลือเยียวยาประชาชนไปพร้อมกัน ไม่สามารถเลือกทำเฉพาะด้านใดด้านหนึ่ง โดยในระยะตอบสนอง ประเทศส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงระหว่างเดือน ม.ค. - มี.ค. 2563 ซึ่งยังคงเผชิญกับการแผ่ระบาดที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยรัฐบาลจะออกมาตรการคุมเข้มและมีผลบังคับใช้ทันที เช่น คำสั่งให้หยุดกิจการ จำกัดการเดินทาง และการช่วยเหลือทางการเงินแก่ประชาชนอย่างทันท่วงที ส่วนในระยะฟื้นตัว เมื่อสถานการณ์คลี่คลายลง รัฐบาลประเทศต่าง ๆ จะเข้าสู่ขั้นตอนนี้ โดยในขณะนี้มีบางประเทศอาทิ สหรัฐฯ จีน และสิงคโปร์ เริ่มจัดการกับภาวะวิกฤตในระยะตอบสนองได้ค่อนข้างดี โดยเปลี่ยนจุดเน้นจากการรับมือด้านสาธารณสุขไปที่การฟื้นตัวทางเศรษฐกิจให้สูงขึ้น และเริ่มผ่อนปรนมาตรการบางส่วน จากผลการศึกษาสถานการณ์ และมาตรการของทั้ง 6 ประเทศ ในการจัดการกับภาวะวิกฤตโควิด-19 จะเป็นบทเรียนสำคัญให้ประเทศไทยวางแผนรับมือกับภาวะวิกฤตที่รอบด้านและมองไปข้างหน้า ที่สำคัญคือมองเห็นผลประโยชน์ของประชาชนเป็นที่ตั้ง โดยผู้กำหนดนโยบายต้องศึกษาเรียนรู้เมื่อต้องเผชิญกับภาวะวิกฤตที่อาจเกิดขึ้นอีกครั้งในอนาคต