ประสบการณ์การผ่านพ้นของผู้ติดสุรา กรณีศึกษาเจ้าหน้าที่ผู้ช่วยเหลือคนไข้ สถาบันบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดแห่งชาติบรมราชชนนี

Experiences in Overcoming Alcohol Addiction: A case study of Ex-staffs at Princess Mother National Institute on Drug Abuse Treatment.

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทำความเข้าใจถึงประสบการณ์ในการก้าวข้ามผ่านปัญหาที่เกิดขึ้นในการพยายามหยุดดื่มสุรา พร้อมทั้งปัจจัยที่สามารถสนับสนุนให้เจ้าหน้าที่ผู้ช่วยเหลือคนไข้สามารถหยุดดื่มสุราได้อย่างถาวร การศึกษาในครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพที่ใช้วิธีการเก็บข้อมูลจากผู้มีส่วนร่วมในการวิจัยผ่านการสังเกตและการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยผู้มีส่วนร่วมในการวิจัยครั้งนี้ มีทั้งสิ้น 12 ราย แบ่งเป็นผู้ติดสุรา (เจ้าหน้าที่ผู้ช่วยเหลือคนไข้) จำนวน 4 ราย บุคคลใกล้ชิดผู้ติดสุรา จำนวน 4 ราย และเจ้าหน้าที่ที่ผู้เคยดูแล      ผู้ติดสุรา จำนวน 4  ราย

ผลการศึกษาพบว่า ในการก้าวข้ามผ่านปัญหาที่กว่าจะมาประสบการณ์ในการผ่านพ้นของผู้ติดสุรานั้น                 ล้วนต้องเผชิญกับอุปสรรคที่เป็นเสมือนปัจจัยกระตุ้นที่ผลต่อความเปราะบางทางอารมณ์ อันสามารถก่อให้เกิด          การอนุญาตให้ตนเองกลับไปดื่มสุราซ้ำ โดยปัจจัยที่ก่อให้เกิดพฤติกรรมการติดสุรานั้น สามารถแบ่งเป็นปัจจัยภายนอก ได้แก่ การดื่มเพื่อหลีกหนีปัญหา การดื่มเพื่อทดแทนสารเสพติดอื่น และปัจจัยภายใน เช่น การดื่มเพื่อกลบเกลื่อนความเศร้า ผิดหวัง หรือเสียใจ ซึ่งการติดสุราได้ส่งผลกระทบในด้านต่าง ๆ ตามมา อันนำไปสู่        การพยายามหยุดดื่มสุราที่มีสาเหตุมาจากการอยากฟื้นฟูสภาพร่างกาย การตระหนักรู้ถึงโทษของสุรา และ   การหลีกเลี่ยงความขัดแย้งในครอบครัว และการทำให้ครอบครัวสบายใจ หากแต่เมื่อหยุดสุราได้ไม่นาน ก็มีเหตุให้กลับไปดื่มซ้ำอันเกิดจากการใช้สารเสพติดอื่นทดแทน การเข้าใกล้ความเสี่ยง การขาดทักษะในการแก้ปัญหาและจัดการความอยาก การไม่ยอมรับว่ามีปัญหาจากการดื่มสุรา การมีทัศนคติที่ดีต่อการดื่มสุรา การกลับไปคลุกคลีกับเพื่อนที่ดื่มสุรา และการขาดความรักจากครอบครัว หากแต่เมื่อการติดสุราเริ่มส่งผลกระทบที่มากขึ้นก็เป็นเหตุให้ผู้ติดสุราตั้งใจที่จะหยุดดื่มสุรา โดยมีจุดเปลี่ยนสำคัญ คือ ต้องการลบคำสบประมาท การรับรู้ว่าตนเองมีคุณค่า และการยอมรับความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นจากการติดสุรา และสิ่งที่เป็นแรงผลักดันให้สามารถหยุดดื่มสุราอย่างต่อเนื่องนั้น ได้แก่ การเรียนรู้จากประสบการณ์ การรับรู้คุณค่า การมีเป้าหมายในชีวิต การยอมรับข้อผิดพลาดและให้อภัยตนเอง อีกทั้งการสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว บุคลากรทางการแพทย์ และเครือข่ายอื่น ๆ ยังถือเป็นสิ่งหนึ่งที่สามารถช่วยกระตุ้นให้ผู้ติดสุรามีความพยายามในการเปลี่ยนแปลงตนเอง จนสามารถหยุดดื่มสุราได้อย่างถาวร