ยุทธวิธีการเคลื่อนไหวทางการเมืองของขบวนการทางสังคมรูปแบบใหม่ กรณีศึกษาเปรียบเทียบ: ขบวนการปลาซาดีนในประเทศอิตาลี และแฟลชม็อบในประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งตั้งคำถามในเชิงเปรียบเทียบเกี่ยวกับ “ยุทธวิธีการเคลื่อนไหวทางการเมืองของขบวนการทางสังคมรูปแบบใหม่” ซึ่งให้ความสำคัญกับการใช้สื่อสังคมออนไลน์ในฐานะเครื่องมือในการระดมทรัพยากรเรียกว่า “แฟลชม็อบ” ภายใต้กรณีศึกษาที่มีความคล้ายคลึงกันในด้านยุทธวิธีแต่แตกต่างกันในด้านบริบทเชิงพื้นที่ เพื่อนำเสนอมุมมองเชิงสัมพัทธ์ระหว่างการใช้แนววิเคราะห์ขบวนการทางสังคมแบบดั้งเดิมและแนววิเคราะห์การกระทำแบบตรรกะเชื่อมโยง

               ผลการศึกษาพบว่า ยุทธวิธีแบบแฟลชม็อบที่ใช้สื่อสังคมออนไลน์ในการเคลื่อนไหวมีคูณปการในด้านการเป็นเครื่องทุ่นแรงในการระดมทรัพยากร ซึ่งจำกัดอยู่เพียงแค่การเป็นปัจจัยเสริมภายในขบวนการ
แต่ไม่สามารถยกระดับไปสู่การเป็นเครื่องมือในการต่อรองกับอำนาจรัฐได้ เช่นเดียวกับแนววิเคราะห์การกระทำแบบตรรกะเชื่อมโยงที่สามารถอธิบายความสัมพันธ์ของขบวนการทางสังคมระหว่างพื้นที่โลกเสมือนกับโลกความจริงได้ หากแต่ความเปลี่ยนแปลงในระดับต่าง ๆ ยังไม่อาจละทิ้งการวิเคราะห์ผ่านโครงสร้างโอกาสทางการเมือง โดยข้อค้นพบจากกรณีศึกษาทั้งในไทยและอิตาลีแสดงให้เห็นว่า ระดับข้อเรียกร้องและโครงสร้างระบอบการเมืองของแต่ละรัฐ ยังคงเป็นเงื่อนไขหลักในการนิยามความสำเร็จของขบวนการทางสังคม ข้อเสนอแนะสำคัญ คือ การให้ความสำคัญกับการประเมินพลวัตของการเคลื่อนไหวด้วยแนวคิดผลสะเทือนในระยาว ผลพวงจากปฏิสัมพันธ์อาจชี้ให้เห็นถึงแนวทางในการเคลื่อนไหวในครั้งต่อ ๆ ไปได้